عاشقانه پدر دختری در بالیوود

انگلیسی متوسط، فیلمی برای والدین

سینمای بالیوود در یک دهه گذشته بیش از هر زمان دیگری برای توسعه فرهنگی هندوستان اهمیت قائل شده است. فیلم‌هایی چون پد من، عاشقانه‌ای در توالت و هندی متوسط نمونه‌هایی از فیلم‌هایی هستند که در چند سال گذشته برای ایجاد تحولات مثبت در هندوستان ساخته شده‌اند. به نظر می‌رسد این مسیر به تغییر نگاه مردم دنیا به این سینما کمک بزرگی کرده است. فیلم‌سینمایی انگرزی مدیوم ( انگلیسی متوسط) نیز یکی از همین فیلم‌ها با رویکرد مردم‌شناسی، جهانی شدن و توسعه فرهنگی است.

انگلیسی متوسط را هومی آداجانیا، کارگردانی کرده است. آداجانیا را با فیلم‌های کوکتیل و یافتن فانی می‌شناسیم. انگلیسی متوسط چهارمین فیلم هومی آداجانیاست.

مفاهیم گسترده‌ای در فیلم انگلیسی متوسط، وجود دارد که هر کدام از آن‌ها را می‌توان به صورت جداگانه شرح داد. فارغ از تمام نکات مثبت و منفی که در فیلم انگلیسی متوسط هست، این فیلم به خاطر عرفان خان به شهرت رسید. این فیلم آخرین یادگاری از بازیگر با سابقه سینمای بالیوود است که امسال پس از تحمل رنج سرطان در 53 سالگی از دنیا رفت. عرفان خان، رادیکا مادن، کارینا کاپور،دیپاک دوبریال و دیمپل کاپادیا، بازیگران اصلی فیلم انگلیسی متوسط هستند.

رادیکا مادن نقش اصلی زن را در انگلیسی متوسط بازی می‌کند. این بازیگر ۲۵ ساله هندی سال 2014 پس از اولین بازی خود در مجموعه تلویزیونی « من عاشق تو هستم» به شهرت رسید. اما هنوز بعد از شش سال بازی در فیلم‌های مختلف آنچنان دیده نشده است. انگلیسی متوسط برای او فرصتی شد تا شور جوانی دختری از راجستان را بازی کند.

عرفان خان که عامل اصلی تماشای انگلیسی متوسط است، پیش از اکران فیلم اعلام کرد به دلیل وخامت حالش نمی‌تواند همراه عوامل حضور داشته باشد. انگلیسی متوسط در اولین روز اکران خود توانست 4 میلیون روپیه فروش کند ولی چند روز پس از اکران این فیلم به خاطر شیوع ویروس کرونا سینماهای هند بسته شد و عوامل فیلم مجبور به توزیع آنلاین آن شدند.

سه سال پیش از فیلم «انگلیسی متوسط» ، عرفان خان، فیلمی را در زمینه مدارس هندی و تلاش والدین برای ثبت‌نام فرزندشان در بهترین مدرسه‌ بازی کرده بود. هندی متوسط که آن را با نام مدرسه هندی، هم می‌شناسیم نگاهی انتقادی به پذیرش‌های ناعادلانه دانش‌آموزان در مدارس هند داشت. همه چیز برای دانش‌آموزان خلاصه می‌شد در گزینش مدرسه‌ای بین‌المللی. آینده فرزندان تنها با پول والدین تامین می‌شد و مدارس دولتی انگیزه‌ای برای ادامه فعالیت نداشتند. وقتی برای اولین بار عنوان فیلم انگلیسی متوسط به چشممان می‌خورد، فیلمی که آن را با نام دانشگاه انگلیسی هم می‌شناسند، تصور می‌‌کنیم که این فیلم ادامه « مدرسه هندی» است. ولی اینطور نیست. اگرچه فیلم «انگلیسی متوسط» همانند فیلم « هندی متوسط» به مسئله آموزش و سختی‌هایی می‌پردازد که والدین در کنار فرزندانشان تحمل می‌کنند؛ مسیر دیگری را می‌پیماید.

به طور کلی انگلیسی متوسط قصه دختری است که تصمیم می‌گیرد برای ادامه تحصیل به انگلستان برود و پدر برای اینکه دخترش را به آرزویش برساند هر کاری می‌کند.

انگلیسی متوسط روایتی به ظاهر یک خطی دارد،‌ ولی حاوی ماجراهای بسیاری است که در طول فیلم شاهد آن هستیم. فیلم با تعریف والد شروع می‌شود. در این تعریف پدر یا مادر، فردی قوی با توانایی عشق ورزیدن عنوان شده و شروع داستان با به دنیا آمدن تاریکاست. دلیل اینکه فیلم با تعریف والدین شروع نمی‌شود، وضعیت تاهل پدر در داستان است.

دیالوگ‌های ابتدایی فیلم، پس از به دنیا آمدن تاریکا، نشان‌دهنده اعتقاداتی سنتی است. همان اعتقادات سنتی که از زمان‌های قدیم در بسیاری از کشورهای خاورمیانه و آسیایی وجود داشته ؛ غم به دنیا آمدن یک دختر. اما چمپاک( عرفان خان) برخلاف تاسف دیگران از اینکه صاحب دختر شده خوشحال است. چمپاک که در تمام دوران زندگی‌ا‌ش فرد گیجی بوده و در انتخاب‌های خود دچار تردید می‌شده، تنها چند بار دچار سردرگمی نشده که یکی از آن‌ها وقتی‌است که تصمیم می‌گیرد به تنهایی دخترش را بزرگ کند. بعد از مرگ همسر، چمپاک دخترش را که مانند خودش در بسیاری از زمینه‌ها دچار سردرگمی است پرورش می‌دهد. با اینکه دختر سر به هواست ولی نسبت به یک چیز مطمئن است. او می‌خواهد از کشور خارج شود و جهان بیرون هند را ببیند. رویای سفر به خارج در تاریکا( رادیکا مادن) هر روز بزرگتر می‌شود و چمپاک تصور می‌کند این آرزو هم مانند خواسته‌های خودش فراموش خواهد شد.

انگلیسی متوسط، نقدی اجتماعی- سیاسی

انگلیسی متوسط فیلمی منتقدانه است که نه تنها به سنت‌ها و رفتارهای درون خانواده‌ها انتقاد می‌کند بلکه به سیاست‌های غلط و اشتباهاتی که در سازمان‌های دولتی این کشور رخ می‌دهد هم طعنه می‌زند.

ساده‌ترین نمونه اشتباه در سازمان دولتی به فسادهای قضایی بر می‌گردد و انگلیسی متوسط توانسته رشوه‌خواری و قضاوت دروغین را به ما نشان دهد. از طرفی، تلاش برای حفظ سنت‌ها و استقلال در انگلیسی متوسط موج می‌زند. سال‌ها از زمان استقلال هند گذشته اما هندی‌ها، به‌خصوص آن‌هایی که در شهرهای بزرگ هند زندگی نمی‌کنند در حال مبارزه با تهاجم فرهنگی هستند. انگلستان هنوز هم برای آن‌ها نمادی از ربودن فرزندانشان و شستشوی مغزی است.

چمپاک تلاش می‌کند تا یکی از آن پدرهای سنتی نباشد و به آرزوی دخترش احترام بگذارد. با این همه، باورش نمی‌شود که دختر بتواند نمره قابل قبولی بگیرد. دختر با تلاش رتبه خوبی می‌گیرد و چمپاک در سخنرانی‌ خود از قاضی رشوه‌خوار انتقاد می‌کند. انتقاد چمپاک از قاضی به ضرر تاریکا تمام می‌شود چون سیستم دانشگاهی هم بر روابط خانوادگی بنا شده. نقد اجتماعی هندی متوسط به همین‌جا ختم نمی‌شود.

هند هم مانند تمام کشورهای دنیا پر از دفاتر مهاجرت است، دفاتری که پول زیادی برای مشاوره می‌گیرند و برای فرستادن دانشجو هم به پول فکر می‌کنند.

انگلیسی متوسط، نقدهایش را در سبدهای جداگانه‌ای گذاشته و برای زننده نشدن آن‌ها چاشنی طنز را اضافه کرده است. نقد خانوادگی، اجتماعی و حتی سیاسی در انگلیسی متوسط قدرت فیلمنامه‌ آن را به رخ می‌کشد. با این همه، فیلمنامه گاهی دچار تزلزل می‌شود و بازیگران با زبان بدن خود مانع از سرخوردگی مخاطب می‌شوند. این نکته را در یادداشت منتشر شده مونیکا راوال کوکرجا، در سایت هندوستان تایمز، نیز می‌خوانیم:« انگرزی مدیوم، پتانسیل یک فیلم خوب را دارد اما فیلمنامه‌ آن ضعیف است. بازی دیپاک و عرفان، مانند لنگر کشتی فیلم را نجات داده است.»

هند و چین، پر جمعیت‌ترین کشورهای دنیا هستند و برای قدرت اول شدن همواره با هم رقابت می‌کنند. در انگلیسی متوسط، این رقابت را می‌بینیم. چینی‌ها تمام صندلی‌های دانشگاه مورد نظر تاریکا در انگلستان را می‌گیرند و چمپاک ادعا می‌کند دنیا تحت تسلط چینی‌هاست. در قسمت دیگری از فیلم، باز هم تناقض‌هایی درباره انگلستان می‌بینیم. چمپاک و همراهش انگلیسی نمی‌دانند و در فرودگاه به خاطر اشتباهاتی که دارند دیپورت می‌شوند. اما همان‌ها که بدون داشتن حتی یک مترجم هندی به سادگی دیپورت شده‌اند با نام‌های جعلی و با همان روند فساد، دوباره به لندن می‌روند. دفعه دوم، آن‌ها از گیت عبور می‌کنند.

بسیار سفر باید کرد

انگلیسی متوسط، قصه سفر است. سفر از کشوری به کشور دیگر. اما در حقیقت سفر در انگلیسی متوسط فراتر از سفر برون‌مرزی است. این فیلم مفهوم سفر به درون آدم‌ها را به خوبی نشان داده است. گذار از سختی‌های مهاجرت و تلاشی که یک پدر برای برآورده‌ساختن آرزوی تنها دخترش انجام می‌دهد تنها بخشی از مفاهیم انگلیسی متوسط است. این فیلم به والدین می‌آموزد که باید به فرزندانشان کمی آزادی بدهند. مدتی که تاریکا در فرودگاه رها شده و تنهاست، با ادویت تماس می‌گیرد. ادویت با پسری کره‌ای به استقبالش می‌رود و تاریکا دربرابر شوخی پسر کره‌ای از خود دفاع می‌کند. در اینجا نیز زود قضاوت نکردن را به ما می‌آموزند. تاریکا از پسر عذرخواهی می‌کند و می‌گوید:«‌ چینی‌ّها را دوست دارم» و پسر با خشم نگاهش می‌کند. تاریکا چیزی درباره کشورهای خارجی نمی‌داند و دوستی با ادویت برای او از هر کلاس درسی آموزنده‌تر است. این سفر علاوه بر آنکه سفر از فرهنگی به فرهنگ دیگر است، سفری درونی هم هست. تاریکا، چمپاک و هر کسی که کوله‌بارش را برای این سفر برداشته محکوم به شکوفایی است. تا جایی که چمپاک اواخر فیلم می‌گوید:« اومدم اینجا تا دخترم درس بخونه اما خودم درس گرفتم.»

پالابی دی پورکایاستا در تایمز آو ایندیا نوشته: « لحظه‌های فوق‌العاده‌ای در این فیلم وجود دارد و سکانس‌های شفافی که بین کاراکترها می‌گذرد. همین‌ّها باعث شده که این دراما چشمگیر شود.»

انگلیسی متوسط در سایت آی‌ام‌دی‌بی ، امتیاز 7.3 از 10 را گرفته و 46 درصد از تماشاگران سایت روتن تومیتوز از آن راضی بوده‌اند.