قصه پر غصه ایوینسکی

سایبرپانک 2077، آخرین بازی ساخته شده توسط استودیوی لهستانی سی‌دی پراجکت‌رد، بالأخره بعد از مدت‌ها انتظار و کش و قوس‌های فراوان عرضه شد. عملکرد فنی نامناسب این بازی در روزهای اول و عدم سازگاری آن با سخت افزار کنسول‌های پایه نسل هشتم، طرفداران را دل‌سرد کرد و ضربه بزرگی به سازندگان وارد ساخت. تحلیل‌ها درباره این که علت این ناسازگاری و سوء مدیریت چیست، فراوان است و نگارنده هم قصد بیان آنها در این متن را ندارد؛ اما یکی از موضوعاتی که باید در بررسی وضعیت ذکر شده مورد توجه قرار گیرد، اقداماتی است که سی‌دی‌پراجکت می تواند برای بیرون آمدن از این وضعیت و به دست آوردن دل مخاطبان انجام دهد. برای بررسی اقدامات در دسترس استودیو، ابتدا به گذشته سفر می کنیم؛ زمان عرضه ویچر 3 و مروری خواهیم داشت بر وضعیت مشابه سی‌دی‌پراجکت در آن زمان و اقداماتی که برای بهبود وضعیت انجام داد. سپس به بررسی وضعیت سایبرپانک 2077 و آینده احتمالی آن می پردازیم. با ما همراه باشید!

ویچر 3 با وجود تأخیرهای متعدد و عقب افتادن زمان عرضه، عملکرد فنی قابل قبولی نداشت. باگ‌های فراوان این بازی تجربه مخاطبان را خراب می‌کرد و اسباب سرگرمی جامعه مخاطبان ویدیو گیم را تا مدت‌ها فراهم می‌ساخت. بررسی دلایل این باگ‌ها و مشکلات فنی، خود نوشته جداگانه‌ای را می‌طلبد؛ و موضوع مورد بررسی ما، اقداماتی است که سی دی پراجکت برای حل این معضل به کار بست. این اقدامات را در دو دسته بندی قبل و بعد از عرضه با هم مرور می‌کنیم.

قبل از عرضه

1.سیاست‌های مشتری مدارانه

سی‌دی پراجکت از آن دسته شرکت‌هایی است که به شعور مخاطبان خود احترام زیادی گذاشته و از این نظر، نزد مخاطبان بسیار محترم است. زمان عرضه ویچر 3، سیزن‌پس‌های بازی‌های تک نفره و داستانی به نوعی معضل تبدیل شده بودند و شاهد سیزن‌پس‌های 40، 50 و حتی60 دلاری برای بازی‌های60 دلاری بودیم؛ سیزن‌پس‌هایی که عموما محتوای دندان‌گیری ارایه نمی‌دادند و تماما حاصل سودجویی سازندگان بودند. در این فضا، سی‌دی پراجکت اعلام کرد که از زمان عرضه بازی، تعداد ۱۶ بسته الحاقی برای تمامی دارندگان تمامی نسخه‌های بازی منتشر خواهد کرد.

گرچه این بسته‌های الحاقی کوچک بودند و شامل مواردی چون زره و مدل موی جدید می شدند، اما دیگران حتی بابت همین موارد کوچک از شما پول طلب می‌کردند و سی‌دی پراجکت با این اقدام راهبردی، دل و اعتماد طرفداران را به دست آورد.

یادمان نرود که نسخه‌های فیزیکی معمولی بازی هم بسیار پر و پیمان بودند و اقلام به نسبت فراوانی را در خود داشتند.

2.به تأخیر انداختن زمان عرضه

سازندگان خود به خوبی از زیر و بم ساخته خود آگاهی داشتند و می دانستند بازی باگ‌های زیادی را شامل می‌شود. پس تاریخ عرضه را به تعویق انداختند و بخش عمده باگ‌های بازی را برطرف ساختند، اگرچه همان قدری هم که باقی مانده بود، زیادتر از حد معمول بود.

بعد از عرضه

1.انتشار به روز رسانی های فراوان

سی‌دی پراجکت از زمان عرضه بازی تا همین امروز، ۲۳ به روز رسانی برای ویچر 3 منتشر کرده‌است. این پشتیبانی مداوم و قدرتمند باعث شد بازی به پایداری برسد و اگر امروز سراغ آن بروید، با یک اثر تر و تمیز و شسته و رفته مواجه می‌شوید که نشانی از مشکلات روز عرضه در آن دیده نمی شود. البته بازی هنوز هم کاملا بدون باگ نیست، اما این باگ ها بسیار اندک بوده و به ندرت به چشم شما خواهند خورد.

در اینجا فهرستی از به روزرسانی های منتشر شده و اطلاعات آنها را مشاهده می‌کنید.

نباید از دو بسته الحاقی بزرگ ویچر 3 غافل شد که تحسین همگان را برانگیختند. در کل، پشتیبانی سی دی پراجکت از ویچر بسیار هوشمندانه و حساب شده بود و احترام و علاقه مخاطبین را جذب کرد. به عقیده کارشناسان، پشتیبانی صورت گرفته از ویچر 3 از بهترین نمونه‌های پشتیبانی در صنعت ویدیو گیم است.

بسیار خب. ماجرای عرضه ویچر را مرور کردیم. اما سایبرپانک داستان متفاوتی دارد. این بازی بسیار بزرگ‌تر، وسیع‌تر و عمیق‌تر از ساخته قبلی استودیو یعنی ویچر 3 است و به همین نسبت، مشکلات و باگ‌های آن بسیار بیشتر، بدتر و اعصاب خورد‌کن‌تر هستند. اما چرا این مشکل باز هم تکرار شده؟ چرا سی‌دی پراجکت از تجربه قبلی خود درس نگرفته است؟ در این قسمت از متن به برخی از مهم‌ترین عوامل سازنده موقعیت فعلی سایبرپانک و تفاوت آن با ویچر می‌پردازیم. این عوامل در دو دسته عوامل مربوط به عرضه کننده و عوامل مربوط به مخاطب جای می‌گیرند که خود عوامل مربوط به عرضه کننده، به دو دسته وضعیت سی‌دی پراجکت و وضعیت کلی صنعت ویدیو گیم تقسیم می‌شود.

عوامل مربوط به عرضه کننده

1.سی دی پراجکت

عرضه ویچر3، نقطه عطفی در تاریخ این استودیوی لهستانی بود و باعث شد سی‌دی پراجکت اعتبار و احترام بسیار زیادی میان مخاطبان و فعالین صنعت کسب کند. تجلی این اعتبار ، ارزش معاملاتی سهام این شرکت است. در نمودار های زیر، مشاهده می کنیم عرضه ویچر به شدت در بالارفتن ارزش معاملاتی سهام سی‌دی پراجکت مؤثر بوده‌ است. سی‌دی پراجکت امروز، دیگر آن سی‌دی پراجکت پنج سال پیش نیست؛ فشار روی مدیران بسیار شدیدتر است. مدیران سی‌دی پراجکت دیگر آن آزادی تصمیم گیری و عمل سابق را ندارند. این محدودیت، در مشخص کردن تاریخ عرضه خود را نشان می‌دهد.

البته عامل مهم دیگر، شیوع ویروس کرونا و شرایط قرنطینه است. این شرایط خاص قطعا روی برنامه‌های استودیو و عملکرد کارمندان تأثیر گذار بوده و هست.

2.وضعیت صنعت ویدیو گیم

همان طور که اشاره کردم، شیوع ویروس کرونا شرایط خاصی را بر ما تحمیل کرده‌است. از آثار این همه‌گیری، این است که کنسول‌های نسل نهم به خصوص PS5 هنوز به اندازه کافی تولید نشده و در دسترس مخاطبان قرار نگرفته اند. از این رو، عمده مخاطبان کنسولی سایبرپانک هنوز از کنسول های نسل هشتمی خود کوچ نکرده اند. موضوعی به شدت با اهمیت که در واکنش های منفی نسبت به سایبرپانک ۲۰۷۷ تأثیر به سزایی داشته است.

عوامل مربوط به مخاطب

سایبرپانک 2077 حدود هشت سال پیش معرفی شد. این معرفی زودهنگام به علاوه عملکرد بسیار عالی تیم بازاریابی سایبرپانک 2077، باعث شد سطح انتظارات طرفداران به شدت بالا برود و عرضه بازی اتفاقی مهم تلقی شود. این موج تعریف و تمجید و تبلیغ، باعث شد افرادی که با بازی آشنا نبودند و از سبک نقش آفرینی خاص آن اطلاع نداشتند، جذب بازی شوند. با عرضه ناموفق بازی، علاوه بر طرفداران واقعی، این افراد به شدت ناامید شدند؛ زیرا با پیش فرضی متفاوت سراغ بازی آمده بودند و انتظارات متفاوتی داشتند. همین ناامیدی مخاطب عام، موجی از نظرات منفی را در بین مخاطبان صنعت ایجاد کرد که در نهایت به ضرر بازی تمام شد. این افراد به شدت اصرار دارند با مقایسه سایبرپانک با آثاری همچون GTA V و Call of Duty، ضعف آن را نشان دهند؛ مقایسه ای که از پایه غلط است. از قدیم گفته اند ：هر گردی گردو نیست! به همین منوال هر بازی جهان بازی جی تی ای نیست و هر بازی اول شخصی که تفنگ دارد، CoDنیست!

البته سی‌دی پراجکت بیکار هم ننشسته و کارهایی انجام داده‌ است：

· پس دادن پول خریداران ناراضی

· منتشر کردن سه به‌روزرسانی بزرگ و در برنامه داشتن به‌روزرسانی‌های بزرگ دیگر

· منتشر کردن محتویات رایگان همانند ویچر در اوایل سال جدید میلادی

با کنار هم قرار دادن این عوامل، می فهمیم که کار سی‌دی پراجکت نسبت به ویچر به مراتب سخت‌تر است و باید اقدامات متفاوت و مؤثرتری را در برنامه قرار دهد که بتواند برای این داستان، پایان خوشی را رقم بزند. تنها گذشت زمان است که سرنوشت نهایی سایبرپانک 2077 را مشخص خواهد کرد. باید نشست و دید که آقای ایوینسکی و دوستانش و ساخته‌شان، رستگار خواهند شد یا نه!

سید علی اکبر عاشمی