شیر خشک مسموم، ۳۰۰ هزار کودک را به «نوزادان سر بزرگ» تبدیل کرد

«لطفاً به من کمک کنید؛ برای بچه‌ام به پول نیاز دارم.»

در شهر کوچک فویانگِ چین، خانواده‌هایی که در خیابان التماس کمک می‌کردند. همه‌ی آن‌ها می‌گفتند که فرزندشان مشکل بزرگی دارد. نوزادان زیادی بیماری مرموز مشترکی داشتند.

از نزدیک که نگاه می‌کردید، متوجه سر نوزادی ۵ ماهه که به‌اندازه‌ی یک «هندوانه‌ی بزرگ» بود، می‌شدید.

این یک بیماری ژنتیکی نبود و توضیحی هم برای آن وجود نداشت.

حقیقت منجر به بیش از ۲۰ دستگیری و ۲ حکم اعدام شد.

دکتر زانگ در اتاقش نشسته است و به لیست بیمارانش نگاه می‌کند. با عقل جور در نمی‌آید. در فقط ده روز، ده‌ها کودک را با مشکلی مشابه و عجیب معاینه کرده است. دل بچه‌ها مانند سنگ سفت است و انگار آن‌ها یک هندوانه‌ی کوچک را درسته قورت داده‌اند. یکی از مادران با چشمانی اشک‌آلود به دکتر التماس می‌کند: «شما باید به من کمک کنید، ده روز است که دستشویی نکرده است و من نمی‌دانم چه‌کار کنم.»

نوزاد در حال ضجه‌زدن است.

دکتر عینکش را جابه‌جا می‌کند: «ده روز؟ منظورتان چیست؟ آخرین بار کی دستشویی کرده است؟»

«شاید 5 روز قبل اما خونی بود.»

دکتر سعی می‌کند جلوی مادر، ترسش را نشان ندهد اما این حجم از نوزاد با ریسک بالای مرگ به‌خاطر سنگ کلیه عجیب است.

این نه مشکلی ژنتیکی، نه محیطی است چون خیلی از این خانواده‌ها از کشورهای مختلف به بیمارستان آمده‌اند. از تک‌تک مادرها ریزریز روتین بچه‌ها را می‌پرسد؛ زمان تغذیه، چه می‌خورند یا چه‌کار می‌کنند. دکتر بعد از جواب‌های مختلف بیمارانش احساس ناامیدی می‌کند؛ تا اینکه مادر شیشه‌ی شیر بچه را از کیفش بیرون می‌آورد. دکتر در فکر فرو می‌رود: «شما چه پودر شیری استفاده می‌کنید؟»

«من پول پس‌انداز می‌کنم تا بهترین شیر خشک را برای بچه بخرم. شیر خشک سانلو.»

دکتر سری به اینترنت و نظرات کاربران درباره‌ی این شیر خشک می‌زند تا اینکه به یک پیام قدیمی می‌رسد. یک پدر، از وجود سنگ‌ریزه در مدفوع دخترش بعد از خوردن شیر خشک خبر داده بود. کامنت‌های زیر پست، پدر را مقصر می‌دانستند که به بچه‌ی 13 ساله‌اش شیر خشک می‌داد.

آقا، شما نباید به بچه‌ای 13 ساله شیر خشک دهید، شاید برای سن او مناسب نیست که این‌طور می‌شود. سانلو برندی معتبر و جهانی است. تهمت نزنید.

دکتر به سایت سانلو سر می‌زند:

ما از شیر تازه‌ی گاو برای شیر خشک‌های‌مان استفاده می‌کنیم. شیر بعد از رد شدن از 1100 مرحله تست سلامت، به کارخانه وارد و تبدیل به شیر خشک می‌شود. کیفیت پودر شیر ما باعث زنده نگه‌داشتن بچه‌ها و سانلو می‌شود. ما یک برند جهانی هستیم و با افتخار اعلام می‌کنیم در 15 سال گذشته، به اندازه‌ی صحرای بزرگ آفریقا پودر شیر تولید کردیم.

بعد از مدتی، مأموران دولتی را به کارخانه‌ی سانلو فرستادند تا روی فرآیند تولید نظارت کنند. همه‌ی کارگران از نورهای UV رد می‌شدند، گاوی به‌غیر از گاوهای خودشان را وارد آنجا نمی‌کردند، اگر یکی از کارمندان مریض بود، حق حضور در گاوداری را نداشت، تمام تست‌های شیمیایی غلظت شیر، کیفیت پروتئین شیر با دقت بالا انجام می‌شد.

معاون شرکت سانلو، آقای وانگ به منظره‌ی بیرون از پنجره خیره شده بود. این روزها همه او را مقصر نوزادان مُرده می‌دانستند. او برنامه‌های بزرگی برای زندگی‌اش داشت، نه احتمال حکم مرگ توسط دادگاه. او پنجره را باز و خود را از آن به بیرون پرت کرد.

او یکی از حاضرین جلسه‌ای رازآلود در 1 آگوست 2008 بود. جلسه‌ای 7 ساعته بعد از جواب مثبت وجود حجم زیادی یک ماده‌ی شیمیایی مرگبار در شیر خشکی که تولید می‌کردند. آنها از محتوای جلسه هیچ حرفی به بقیه نزدند. قرار شد به‌جای «ملامین» ماده‌ی شیمیایی‌ای که استفاده‌ی زیاد آن مرگبار است، از «ماده‌ی الف» نام ببرند.

اما چرا ملامین در شیر گاوها وجود داشت؟

کارگرها، برای افزایش حجم شیر و درآمد بیشتر، آب و ملامین به شیر خالص اضافه می‌کردند.

دو کارگر به اعدام محکوم شدند و مسئولین شرکت بزرگ سانلو زندانی شدند. بعد از آن، به طور گسترده، کشورهای مختلف، واردات شیر خشک از چین را ممنوع کردند.