آیا چک ضمانت با درج کلمه ضمانت در متن آن قابل وصول و اقدام حقوقی است؟

پیش از هرچیزی باید بگم تا امروز از هر مدیرمالی و کارشناس واحد مالی سوال کردم که آیا چک ضمانتی که در آن کلمه ضمانت درج شده باشه امکان وصولش وجود داره یا نه؟ پاسخ منفی بود. در واقع به این نتیجه رسیدم که افکار عمومی و اصولا واحدهای امور مالی شرکتها اینطور فکر میکنند که چک ضمانت برای وصول کردن نیست بلکه برای طرح دعوی است. یعنی در زمانیکه چک صادر میکنند این تصور غالب رو دارند که اگر در متن چک نوشته بشود این چک از بابت ضمانت است دیگر امکان وصول این چک وجود ندارد و در صورت بروز اختلاف، طرف مقابل باید وارد پروسه طولانی طرح دعوی بشه و این تصور اشتباه باعث میشه چکهای ضمانت با سهولت بیشتری صادر بشوند.

لذا برای اطمینان شروع کردم به تماس گرفتن به بانکهای متعدد و استعلام کردم من یک چک دارم که در متن آن نوشته بابت ضمانت قرارداد... و حالا میخوام وصولش کنم آیا شما وصولی انجام میدید؟ و در عین ناباوری همه شعبات گفتند " بله" یعنی آی مردم بدانید و آگاه باشید چه چک ضمانت شما با کلمه ضمانت باشه چه بدون آن، در صورتیکه برای وصول به شعبه مراجعه شود و در حساب شما موجودی به قدر کفایت وجود داشته باشد، بانک وجه چک رو به دارنده چک پرداخت میکند.

پس در وهله اول باور اشتباه در خصوص اینکه اگر کلمه ضمانت در متن چک نوشته بشه دیگه همینطوری قابل وصول نیست رو از ذهنتون خارج کنید.

حالا سوال پیش میاد مثلا من تعهدم رو ایفاء کردم و طرف مقابل نامردی کرده چک رو برده وصول کرده، تکلیف من چیه؟، بله حق شما برای طرح شکایت خیانت در امانت محفوظ است البته مشروط به داشتن مستندات و.... در واقع اگر کلمه ضمانت در متن چک درج نشده بود شما از این حق محروم میشدید چون چک وسیله پرداخت است نه کسب اعتبار و اصل بر این است که دارنده چک از شما طلبکار است.

حالا می رسیم به بررسی حقوقی این موضوع که چه تفاوتی بین "چک ضمانت با درج کلمه ضمانت در متن آن" و "چک ضمانت بدون درج کلمه ضمانت در آن" وجود داره؟

به استناد بند ب و ج ماده 13 قانون صدور چک، چکهایی که در متن آنها قید شده باشد از بابت تضمین انجام معامله یا تعهد صادر شده اند قابل تعقیب کیفری نمی باشند. همچنین به استناد بند الف و ب ماده 23 قانون صدور چک اصلاحی 1397، نسبت به چکهایی که در متن آنها قید شده باشد از بابت تضمین انجام معامله یا تعهد صادر شده اند امکان صدور اجرائیه وجود ندارد. شایان ذکر است چکهای صادره پس از تاریخ 13/08/1397 در صورتیکه به درستی و بدون درج کلمه ضمانت صادر شود چه در سامانه صیاد ثبت شده باشند چه ثبت نشده باشند، بدون نیاز به طرح دعوی و طی پروسه طولانی دادگاه بدوی و تجدیدنظر، به استناد ماده 23 قانون صدورچک امکان طرح درخواست صدور اجرائیه نسبت به آنها وجود دارد، بدین مفهوم که شما در چنین مواردی از پرداخت هزینه دادرسی دادگاه بدوی به ارزش 3.5درصد خواسته و تجدیدنظر به ارزش 4.5درصد خواسته معاف و پروسه اطاله دادرسی در محاکم نیز حذف می گردد و پس از صدور اجرائیه امکان توقیف اموال صادرکننده چک و وصول مطالبات از آن میسر می گردد.

نتیجه گیری: اگر شما چک ضمانت صادر کنید و به تعهدات عمل نکنید، دارنده چک بدون طرح دعوی میتونه درخواست وصول وجه چک رو از بانک بخواد، چه شما جمله "از بابت ضمانت" رو در چک نوشته باشید چه ننوشته باشید و اگر حساب شما موجودی داشته باشه بانک اهمیتی نمیده روی چک چی نوشته شده وجه چک رو پرداخت میکنه. اما نوشتن جمله "از بابت ضمانت" باعث میشه برخی از مزایا و فواید کاربردی چک از بین بره که این به نفع صادرکننده چک و به ضرر دارنده چک خواهد بود.

این مطلب به شما امکان تصمیم گیری با آگاهی رو میده امیدوارم در موقعیت های مختلف با آگاهی به ابعاد موضوع بتونید تصمیم بهتری بگیرید.

در آخر چون قانون تکلیف مشخصی در خصوص صدور چک ضمانت صیادی مشخص نکرده یک سردرگمی در این خصوص وجود داره که چک ضمانت صیادی باید ثبت سامانه صیاد بشه یا نه؟ پاسخ مثبته، باید چک ضمانت صیادی ثبت سامانه بشه. حالا سوال پیش میاد که این چک از بابت ضمانته، چه تاریخی موقع ثبت در سامانه برای چک درج کنیم؟ این دیگه بر میگرده به توافق شما با طرف مقابل من به عنوان دارنده چک که قرار است فردا نسبت به آن اقدام حقوقی کنم ترجیح میدم تاریخ زمانی ثبت در سامانه بر روی آن درج بشه اما حتما صادرکننده مایله که تاریخی در آینده برای آن در نظر بگیره تا شما همین فردا نرید چک رو وصول کنید. پس حتما چک ضمانت صیادی رو ثبت سامانه صیاد کنید تا در هنگام وصول دچار مشکل نشوید.

ارادتمند