رنج‌های ورتر جوان - گوته

یوهان ولفگانگ گوته در سال ۱۷۴۹ متولد شده و یک نابغه چند رشته‌ای آلمانی بود. او در نقاشی، رمان نویسی، درام نویسی، شعر، فلسفه، دانش و حتی امور سیاسی مهارت داشت.

اما بد نیست به این موضوع نیز اشاره کنم که گوته نیز مانند همه انسان‌ها در برهه‌هایی از زندگی خود از افرادی تاثیر پذیری داشته که یکی از این افراد اسپینوزا بوده است. تاثیرپذیری گوته از اسپینوزای یهودی و حواشی آن، عامل و ایده­‌ی اصلی یکی از موفق‌ترین کتاب‌های دکتر اروین یالوم بوده. نام این کتاب “مسئله اسپینوزا” است که در کتاب “من چگونه اروین یالوم شدم” ایده این داستان و چگونگی رسیدن به آن به صورت کامل توضیح داده شده است. اما بخشی از دیدگاه دکتر یالوم پیرامون اسپینوزا در زیر آماده است:

سال‌هاست که می‌خواستم در مورد این متفکر دلیر قرن هفده بنویسم. او در جهان بسیار تنها بود – بدون خانواده، بدون عضویت در جامعه‌ی دینی – کسی که کتاب‌هایش حقیقتا جهان را تغییر داد. حس نزدیکی عجیب به اسپینوزا با دانستن این‌که اینشتین، یکی از اولین قهرمانانم، یک اسپینوزایی بوده است، تقویت شد.

خواننده در کتاب مسئله اسپینوزا، داستانی پرکشش درباره فیلسوف قرن ۱۷ میلادی به نام اسپینوزا و یک مقام عالی رتبه حزب نازی که از فهم مفاهیم ارائه شده توسط اسپینوزا عاجز است، می‌خواند. در این بین گوته به عنوان روح پرفروغ آلمان، ستایشگر اسپینوزای یهودی است و این برای آلفرد غیر قابل قبول می‌باشد. کتاب به تفصیل نه تنها به زندگی این دو و بحث‌های فلسفی، به بحث روان‌درمانگری و روانشناسی هم وارد می‌شود.

اینها را گفتم که بدانیم در کتاب رنج‌های ورتر جوان، با نویسنده عمیق و دقیقی روبه رو هستیم. نویسنده‌ای که در ۲۴ سالگی این کتاب را نوشته و واقعا لقب چند رشته‌ای، برازنده آن بوده است.

اما در راستای معرفی رمان کوتاه “رنج‌های ورتر جوان” باید بگم که نویسنده یک داستان رمانتیک اما در اکثر قسمتها غمگین را روایت می کند.

این کتاب پیرامون عشق ورتر به لوته است که در همان ابتدای داستان، نامزد وی رابرت، به عنوان مانع اصلی رسیدن این دو بهم در مسیر ارتباط‌شان قرار می‌گیرد. در این کتاب شما با توصیفات بی‌نظیری روبه‌رو می‌شوید که از رنج درونی راوی داستان که همان ورتر است حکایت دارد. این رنج‌ها دو بعد دارند. یکی نرسیدن به معشوق و دیگری گناهی که از دوست داشتن نامزد دیگری در خود احساس می‌کند. او در طول کتاب مدام از این موضوع به خودش و کسی که خطاب نامه‌هایش است، گله دارد که از تقدریش راه فراری ندارد و به نوعی خودش را مغلوب اتفاقات می‌داند.

رنج‌های ورتر جوان به نویسندگی گوته یک رمان عاشقانه است که البته بسیار هم دردناک است چرا که داستان یک عشق ناکام را به‌شدت واقعی به تصویر کشیده است.

عشقی که همه در این داستان از عاقبت آن باخبرند اما، عاشق مقاومت خاصی در برابر حقیقت دارد تا اینکه سرانجام …

در فرازی از این کتاب اشاره‌ شده است که:

عشق‌ورزی کاری است انسانی، تنها باید انسانی عشق‌ورزید.

راستش معنی این جمله خیلی عمیق است، جمله‌ای که در عشق و با عشق معنا پیدا می‌کند … انسانی عشق ‌ورزیدن …

در پایان رمان، مقاله‌ای از توماس مان – نویسنده بزرگ و برنده جایزه نوبل ادبی در سال ۱۹۲۹ – آمده است که به بررسی رنج‌های ورتر جوان و بخش‌هایی از زندگی گوته که به رمان مربوط است می‌پردازد. توماس مان این کتاب را بزرگ‌ترین، پردامنه‌ترین و جنجالی‌ترین موفقیت گوته می‌داند و درباره داستان عاشقی گوته می‌نویسد:

سرگذشت پایه‌ی الهام داستان ورتر، قصه‌ی شاعرانه و با این حال دردآمیز عشق خود گوته به لوته بوف، دختر دوست‌داشتنیِ فرماندار شاهی شهر وتسلار بر ساحل رود لام، شهرتی بسا به اندازه‌ی خود رمان دارد، آن‌هم به حق. چرا که بخشی بزرگ از این کتاب با واقعیت در انطباقی کامل، و بازنوشت دقیق و بی‌کم و کاست آن است.

خیلی زیاد مطالعه این کتاب و غرق شدن در مکالمات و دیالوگ هاش رو پیشنهاد میدم.