اتفاقا بالا رو نگاه کن! (اندر ستایش فیلم Don't Look Up 2021)

آدام مک‌کی پس از یک عمر فیلم کمدی ساختن با فیلم Big Short 2015 نشون داد واقعا کارگردان کار بلدیه. فیلمی بر اساس واقعه‌ی رکود مسکن در آمریکا (۲۰۰۸) همراه با بیخانمان شدن هزاران نفر و ورشکستی چندین بانک. برای پروژه‌ی بعدی رفت سراغ ساختن فیلم‌ پر حاشیه‌ی Vice 2018 . پروژه‌ای درباره‌ی دیک چنی قدرتمندترین و همچنین یکی از فاسدترین معاونین رئیس جمهور آمریکا. و اما این آخری! یکی از بهترین فیم‌های امسال! نه بعنوان یک فیلم هنری و یا تکنیکی. به لحاظ یک ایده‌ی درخشان.

فرای از داستان بی‌نظیر، باید از تدوین هم تقدیر شایسته به عمل بیاد. به نظرم حداقل یه نامزدی اسکار می‌تونه جایز باشه. همینطور بازی‌های درخشان. که البته یه دو جین استعداد در لیست بازیگران مشاهده خواهید کرد که الحق کم نگذاشتند.

اما چیزی که به نظر من درخشان‌ترین وجه این اثر است، حقیقت ایست که شهامت‌مندانه به آن پرداخت شده. کاری که قبلا فیلم بزرگی از سیدنی لومت به‌نام Network 1976 به روی پرده‌ی سینما رفت. هدف قراردادن رسانه! این فیلم به آدم تلنگر می‌زنه و آدمی رو وادار به تفکر می‌کنه. حقیقتا ما همچون هیبنوتیزم شدگانی مشغول تناول خوراکی هستیم که رسانه‌ها برای‌مان آماده می‌کنند. هر آنچه می‌خواهند تایید می‌کنیم. هر آنچه می خواهند می‌پسندیم. جالب نیست که در اینستاگرام (مثلا) خانم کاردی بی ۱۲۱ میلیون دنبال کننده و استوره‌ای مثل تونی بنت ۳۵۹ هزار دنبال کننده؟ این ۲ نفر رو گوگل کنید. برای تونی بنت گوگل می‌گه ۵۷ میلیون نتیجه دارم و در مورد دومی گوگل گفت: ۱.۴ میلیارد نتیجه دارم. چند بار تونی بنت به برنامه‌های Late-night show دعوت شده و چند بار مورد دوم. داستان اینه. مورد دوم با توجه به پتانسیلی که به لحاظ فیزیکی برخوردار هست خلق ثروت بیشتری خواهد کرد. رسانه به ما یاد میده که چقدر کاردی-بی خوبه!

فیلم‌های زیادی رو سراغ ندارم که اون روی کثیف رسانه رو نشون داده باشه. این فیلم حقیقتا یک کمدی سیاه درباره‌ی انسان مدرنه. انسان، زندگی محقر گذشته‌ی خودش رو فراموش کرده و به دنبال زرق و برق، در تکاپوست. رسانه‌ها به وجود اومدند تا خوراک پوچی ما را تامین کنند. رسانه‌ها کمک می‌کند تا ما چیزی را انتخاب کنیم (که به گمانمان نتیجه‌ی استنتاج ماست) که می‌خواهند انتخاب کنیم.

چند سال پیش داعش در پاریس حمله‌ی تروریستی انجام داد. چند نفر کشته شدند. تمام دنیا داغدار شدند. تمام پروفایل‌های فیسبوک پرچم فرانسه بود. ولی یه نفر برای کشتار دسته جمعی مردم عراق پروفایلش رو عوض نکرد. چون رسانه‌ها ساپورت نکردند. کسی برای سر بریده‌ی زنان افغانی توسط طالبان اشکی گوشه‌ی چشمش جمع نشد. همین الان چند رسانه اوضاع افغانستان رو به طور جدی دنبال می‌کنه؟ فیلمی دیدیم از افتادن و پرت شدن ملت بی‌گناه افغانستان که به امید فرار بر روی بدنه و بال هواپیمای C 17 A (در حال پرواز) ارتش آمریکا نشسته‌اند. خیــــــــــــلی عجــــــــــیب و دهشــــــــــتناکه که بازتابی در دنیا نداشت!

ما نشسته‌ایم تا خوراک عقایدمان، انتظاراتمان و سلایقمان به دست رسانه تبیین گردد.

من باز و باز این فیلم رو ستایش و ستایش می‌کنم و تحسین می‌کنم شهامت آدام مک‌کی رو. مورد دیگه‌ای که درباره‌ی این فیلم جالب توجه هست، اینه که سال ۱۹۹۸ فیلمی دقیقا با همین مظمون به نام Armageddon حول محور چند حفار چاه نفت می‌گرده که قرار میشه برای نجات زمین فداکاری کنند. اونجا مثل همیشه فداکاری مردم آمریکا رو نشون میده و فداکاری مسوولین امر رو. ما مجددا مدیون فداکاری آمریکایی هستیم. چیزی که در این فیلم ما شاهدیم، تنها و تنها حماقت دولت و ملت در خواب (نمادی به عنوان مردم جهان) آمریکاست که نهایتا جهان رو به نابودی می‌کشونند.

موضوع دیگری که حائز اهمین است، نام‌گذاری فیلم می‌باشد که بسیار هوشمندانه گزنیش شده است. شعار سیستم حاکم. سیستم حاکم می‌خواهد که شما شهروندان سر به زیری باشید.

نهایتا به لحاظ تکنیکی و هنری می‌شه گفت Don't Look Up فیلم شاخصی نیست، حتی با ایرادتی هر چند کوچک که می‌توان به فیلم‌نامه داشت، من معتقدم ایده‌ی درخشان مک‌کی، این فیلم را ماندگار خواهد ساخت.