نگاهی به آلبوم So از پیتر گابریل

در آن سالهایی که پپیتر گابریل دیگر آن خواننده‌ی عجیب و غریب گروه Genesis نبود و آغاز به انتشار کارهایی با نام خودش کرد، هنوز می‌شد او را یک راک استار به حساب آورد. اما با انتشار آلبوم So در سال 1986 گابریل بصورت غیرمنتظره‌ای تبدیل شد به چیزی یک‌سره متفاوت: یک پاپ-استار درست و حسابی.

پس از جدا شدن از جنسیس در سال 1975، گابریل استیل آرت-راک خودش را در زمینه‌های تازه‌تری به بوته‌ی آزمایش گذاشت. با تاثیراتی از سبک نوظهور نیو-وِیو و صحنه‌ی موسیقی ورلد، او بین سالهای 1977 تا 1982 چهار آلبوم را منتشر کرد. اما حتی سینگل محبوبی مثل Shock the Monkey از آلبوم چهارم او که به 40 آهنگ برتر چارت راه پیدا کرد هم در مقابل موفقیتی که به زودی قرار بود نصیبش بشود، چیز خاصی محسوب نمی‌شد.

در میان آلبوم‌های اولیه‌ی گابریل، So اولین کاری بود که یک اسم رسمی رویش گذاشته شد [چهار آلبوم قبلی بدون نام رسمی و با اسم خود آرتیست شناخته می‌شدند: پیتر گابریل 1، پیتر گابریل 2 و الخ]. اما این آلبوم تفاوت‌های مهمتری با کارهای قبلی هم داشت. در این اثر گابریل بی‌آنکه ذره‌ای از معیارهای هنری‌ای که در کارنامه‌اش از خود نشان داده بود کوتاه بیاید، توانست دسترس‌پذیرین آلبومش را هم برای مخاطب و هم برای ایستگاه‌های رادیویی علاقمند به موسیقی راک خلق کند. So، در زمان انتشارش نه تنها توانست همزمان دل شنوندگان و منتقدان را ببرد، بلکه چهار سینگل هم داشت که تبدیل به Hit شدند.

پیتر گابریل از دوران جوانی یک هوادار موسیقی سول محسوب می‌شد؛ اما با این حال نخستین تاثیرات واضح از این موسیقی و موسیقی آر‌ان‌بی را در آلبوم So به منصه‌ی ظهور گذاشت. آهنگ Sledgehammer نخستین سینگل از این آلبوم، یک آهنگ سرِحال و پر-روح است که در آن گابریل بصورت طعنه‌آمیزی از استعاره‌های جنسی استفاده می‌کند [مثل قطار بخار، کیک‌های میوه‌ای یا خود عنوان آهنگ "پُتک"]. گابریل بنا به علاقه‌ی زیادی که به اوتیس ردینگ (خواننده‌ی مشهور موسیقی سول و آر‌ان‌بی( داشت، از نوازنده‌ی ترومپت گروه او یعنی وِین جکسون برای نواختن چند لاین کهنه-نما در این قطعه دعوت می‌کند؛ چیزی که در میان سر و صدای فانکی Sledgehammer صدای معاصری پیدا می‌کند. این آهنگ علاوه بر اینکه خود تبدیل به یک هیت موفق برای گابریل می‌شود، ویدئوی استاپ-موشنی هم که از روی آن ساخته می‌شود برای سالها مدام روی آنتن MTV پشت سر هم پخش می‌شود.

آهنگ Big Time دیگر آهنگ مشهور این آلبوم در محتوای خود اشاره به فلسفه‌ی ماکسیمالیستی و مصرف‌گرایی دارد که در میانه‌ی دهه‌ی هشتاد در میان مردم بسیار شیوع پیدا کرده بود. این آهنگ نسبت به قبلی سازبندی معاصرتری داشت و به آثار موزیسین‌هایی مثل پرینس یا رابرت پالمر شباهت داشت. گروو فانکی محشر این آهنگ توسط تونی لِوین و به روش غیرمعمول Drumstick Bass نواخته می‌شود (روشی که در آن به جای پلاک کردن با دست، سیم‌های بیس را با چوب (استیک) می‌نوازند.)

لِوین در مصاحبه‌ای با سایت UCL، درباره‌ی با همکاری با گابریل و گشودگی او نسبت به ایده‌های جدید اینگونه توضیح می‌دهد: «اینکه پیتر از دنیل لانویس برای تهیه‌کنندگی آلبوم دعوت کرد باعث شد تا کل کار متمرکزتر از کارهایی شود که قبل‌تر با هم انجام داده بودیم. همینطور دعوت از منو کچه بعنوان درامر در این آلبوم یک شانس بزرگ برای موسیقی آلبوم محسوب می‌شد. پیتر همیشه خودش را در قلمروهای تازه‌ای از موسیقی وارد می‌کند، و این آلبوم یکی از بزرگترین کارهای او در این راستا بود.»

در کنار این‌ها گابریل از دو خواننده هم برای اینکه در قطعاتی از این آلبوم با او بخوانند دعوت کرد که این کار هم تاثیر بزرگی در موفقیت آلبوم داشت. گابریل که خود از دنبال‌کنندگان موسیقی ورلد بود، برای آهنگ In Your Eyes، از خواننده‌ی سنگالی، Youssou N’Dour دعوت کرد تا هم با او بخواند و هم از صدای ساز پایپ او در این قطعه بهره ببرد. همینطور در یکی دیگر از قطعات به یاد ماندنی این آلبوم، Don’t Give Up در کنار صدای گابریل، صدای کیت بوش را هم می‌توانیم بشنویم.

با اینکه گابریل هیچ وقت نتوانست موفقیت So را تکرار کند، این آلبوم او را از چهره‌ای که تنها محبوب قشر خاصی از شنوندگان موسیقی بود تبدیل کرد به یک پاپ-استار تمام عیار. مصداق این تبدیل و تغییر را علاوه بر موفقیت خود آهنگ‌ها و آلبوم می‌توان در علاقه‌ی مجلات و گاسیپ‌های آن دوره به عکس‌های گابریل و فضولی کردن در رابطه‌ی او با روسانا آرکوییت (بازیگر آمریکایی) دید.

در پایان اما هیچ کدام از این موفقیت‌های تجاری ارزشی جز همان ارزش مالی‌ای که نصیب او شد برای پیتر گابریل نداشت. چیزی که آلبوم So را حائز اهمیت می‌کند استفاده‌ی هوشمندانه از متدهای موسیقی پاپ و ترکیب یکپارچه و همگن آن با غرایز هنری ماجراجویانه‌ی گابریل است. آهنگ‌های این آلبوم با آن پیچ و تاب‌های ملایم خود به اندازه‌ی کافی دارای اثرگذاری احساسی، بدایع شنیداری و ملودی‌های مجذوب‌کننده هستند که So را تبدیل به یکی از مهم‌ترین آثار دوران خود بکنند.

• آلبوم را می توانید در کانال تلگرام پاراساندر دانلود کنید: اینجا