6کلاه فکری: کلاه سفید

همان طور که در مقالات قبلی گفته شد، شش کلاه فکری یکی از بهترین روش ها برای بالا بردن قدرت تفکر در راستای رسیدن به راه حل در یک موضوع مورد بحث فردی یا جمعی است. معمولاً انسان ها بنا به عادت از روش ها و مدل فکری اکتسابی خود استفاده می کنند و همین امر موجب قضاوت های نادرست یا تنش های فکری در جلسات می شود. در صورتی که شش کلاه فکری به ما این امکان را می دهد تا با استفاده از شش حالت متفاوت موضوعات را بررسی کنیم. هر یک از شش کلاه نماد الگو و شیوه متفاوتی از تفکر است که هر فرد با استفاده از آن کلاه، یک ویژگی جدیدی را برای تفکر انتخاب می کند. در واقع هر رنگ کلاه، با کارکرد آن ارتباط مستقیم دارد. در این مطلب سعی داریم درباره کلاه سفید صحبت کنیم. و دلیل انتخاب رنگ سفید، بی طرف بودن آن است.

کلاه سفید درباره واقعیت ها و اطلاعات است. رنگ سفید نماد بی طرفی است. درنتیجه به پاسخ به سوالاتی از این قبیل می پردازد که:

ما چه اطلاعاتی داریم؟ به چه اطلاعاتی نیاز داریم؟ چه اطلاعاتی را از دست داده ایم؟ چه سوالاتی باید بپرسیم؟ چطور می خواهیم این اطلاعات را به دست آوریم؟ در واقع همه چیز حول جستجو و رسیدن به حقیقت است.

چه موقع از کلاه سفید استفاده می کنیم؟

رنگ سفید، رنگ بی طرفی و انفعال است. رنگی خنثی که کمک می کند در تصمیمات خود بی جهت باشیم و بیشتر به دنبال اطلاعات و واقعیت ها بگردیم. ما می توانیم از کلاه سفید در شروع یا پایان جلسات ارزیابی و اتاق فکر استفاده کنیم. در ابتدا می توانیم از کلاه سفید در ابتدای جلسه استفاده کنیم تا مطمئن شویم تمام حقایقی که نیاز داریم را در دسترس داریم. در پایان یک جلسه، ما می‌توانیم از کلاه سفید برای پرسیدن «آیا پیشنهادها متناسب با اطلاعات موجود است؟» استفاده نماییم. این کلاه واقعیت ها را بدون هیچ قضاوتی مورد بررسی قرار می دهد.

چطور از کلاه سفید استفاده کنیم؟

می توانید نقش یک کامپیوتر یا وبسایت را بازی کنید. این کلاه فقط حقایق را در اختیار شما قرار می دهد.

1- از کلاه سفید با اطمینان استفاده کنید: در دنیای بیرون، مقدار زیادی از اطلاعات وجود دارد که برای دریافت آن ها باید بسیار متمرکز باشید. درغیر اینصورت نمی توانید تمام اطلاعات مفید را دریافت کنید.

2- از دریافت کامل اطلاعات اطمینان حاصل کنید: «به دلیل تمرکز روی سلامتی، تعداد زیادی از مردم رو به رژیم گیاهخواری آورده اند.»

کلاه سفیدتان را سرتان بگذارید و به مثال بالا دوباره دقت کنید: چند حقیقت داریم؟ 2 حقیقت:

· مواد غذایی ِ جایگزین پروتئین در فروشگاه ها تا 20 درصد افزایش داشته اند.

· تحقیقات نشان می دهند مردم به دلیل حفظ سلامتی خود، به گیاهخواری روی آورده اند.

واقعیت های بررسی شده در برابر واقعیت هایی که بررسی نشده اند:

یکی از مولفه های مهم در تفکر کلاه سفید، تشخیص واقعیت های بررسی شده از واقعیت های بررسی نشده است. ما می توانیم واقعیت های بررسی نشده را بیان کنیم اما باید نسبت به آن ها اطمینان داشته باشیم.

«من فکر می کنم حق با من است که بگویم گیاهخواری دلیل افزایش فروش جایگزین های پروتئین است.»

«من یک‌ بار خواندم که مدیران اجرایی ژاپنی حساب ‌های مالی بزرگی دارند زیرا آن‌ها حقوق خود را به همسرانشان می‌دهند.» د بونو از روانشناسان مطرح دنیا می گوید تشخیص بین واقعیت هایی که درباره آن مطالعه شده یا فقط بر پایه نتیجه گیری های شخصی و تصورات ما هست، اهمیت بسیاری دارد.

پیش از تصمیم گیری روی واقعیت ها، باید سعی کنیم آن ها را مورد بررسی قرار دهیم.

با کلاه سفید می خواهید نگرش یک دانشمند را داشته باشید که به دقت جانوران و گیاهان را توصیف می کند. او تمام نمونه ها را بررسی و مطالعه کامل روی میز می گذارد.

البته ایجاد فرضیه ها اهمیت بسیاری دارد. اما عقیده شما نباید در تصمیم گیری و بررسی یک واقعیت تاثیرگذار باشد. آزمون و خطا برای یک تفکر مناسب و واقع گرایانه لازم است. بهتر است پیش از تصمیم گیری افکار خود را بررسی کنیم. قانون کلیدی در کلاه سفید این است که به هیچ چیزی بیش از آن چه در واقعیت هست، ارزش و بها نباید داد.

چگونگی برخورد با احتمالات

از آنجایی ک همیشه نمی توان تمام حقایق را بررسی کرد، باید مهارت روبرو شدن با شرایط احتمالی را نیز کسب کنیم. فیلیپ تتلاک در یکی از کتاب های خود به بررسی چگونگی مواجهه مردم با این جمله پرداخته است: «این احتمال وجود دارد که ...». برخی فکر می کند این یک احتمال 20 درصدی است در صورتی که برخی دیگر فکر می کنند این احتمال، 80 درصدی است. در واقع این نحو صحبت کردن برای تصمیم گیری مناسب نیست. اما در هر صورت بهترین روش برای بررسی احتمالات، استفاده از اعداد و درصدها هست، به این صورت بهتر می توانید منظور خود را روشن سازید. اگر از کلماتی استفاده کنید که امکان تفسیر آن برای دیگران کم تر باشد، نتیجه بهتری از گفتگو خود خواهید گرفت. برای مثال به عبارات زیر که طیفی از احتمالات هستند توجه کنید:

· همیشه درست است

· معمولا درست است

· به طور کلی درست است

· بیشتر وقت ها درست است

· نیمی از اوقات درست است

· اغلب درست است

· برخی اوقات درست است

· کمتر درست است

· هیچ وقت درست نیست

· نمی تواند درست باشد

در حقیقت رای دالیو در مجموعه اصول خود از ما دعوت می کند تا در تفکر عمیق و مفهومی، دقیق باشیم:

«دقیق باشید، مفهوم اکثر اوقات را درک کنید و از تقریب استفاده کنید. چرا که سیستم آموزشی ما به دقت اهمیت می دهد و برای خوب بودن باید از تقریب ها گذشت. زیرا مانع تفکر مفهومی می شود.

در واقع تفکر کلاه سفید تفکری منفعل است که با رجوع به واقعیت های ارزشیابی شده شکل می گیرد. با استفاده از این کلاه می توان این توانایی را پیدا کرد که از عقاید ذهنی خود رهایی پیدا کرد و بتوان موضوع را از زاویه منطقی تری دید. با به سر گذاشتن کلاه سفید نکات زیر را در نظر داشته باشید:

هدف از تفکر کلاه سفید، واقع بینی است. درنتیجه باید بتوان همه اطلاعاتی را درباره موضوع مورد فکر دریافت کرد و در چارچوب قرار داد.

تفکر کلاه سفید، نظام مند و دارای جهت گیری است. اندیشه ی کلاه سفید، کاملاً بی طرفانه است.

وقتی کلاه سفید به سر گذاشته می شود به چیزهایی مثل احساسات و ارزش ها نباید توجهی کرد.

کلاه سفید یا کلاه قرمز

یکی از ارزش های شش کلاه فکری، تمرکز آن روی حالت های فکری است. کلاه قرمز و کلاه سفید، مخالف هم هستند. در صورتی که کلاه سفید به دنبال جستجوی واقعیت ها است، اما کلاه قرمز درباره عواطف و احساسات می گوید و هیچ توجیه منطقی و واقعی ندارد.

کلاه سفید:

ما به 50 فروشگاه می رسیم. هر مغازه در 90 روز اخیر حدود 450 کالا فروخته است. در یک نظرسنجی از مشتریان ما با 300 خریدار درست پس از خروج از فروشگاه صحبت کرده ایم. آن ها گفته اند که فکر می کنند قیمت ها بسیار بالا رفته است.

کلاه قرمز:

ما یک محصول نامناسب با قیمت بسیار بالا داریم. رقابت بسیار زیاد است و تبلیغات افزایش پیدا کرده اند.

مروری بر تفکر کلاه سفید:

تصور کنید مانند یک کامپیوتر باشید. سفید رنگ خنثی است و فقط باید به واقعیت ها پرداخته شود.

حقایق بررسی شده قطعاً دربرابر حقایق بدون بررسی قرار می گیرند.

از اعداد برای بررسی احتمالات استفاده کنید.

موقع صحبت کردن از زبان دقیق و شفاف استفاده کنید و واژه های احتمالی را کنار بگذارید.

حالا...نوبت شماست!

هفته آینده چه زمانی می توانید کلاه سفید را به سر بگذارید؟ وقتی می خواهید تصمیم گیری کنید، آیا می توانید برای احتمالات از اعداد استفاده نمایید؟

برای ترجمه یا تالیف هر مقاله ساعت‌ها زمان و تجربه صرف شده است پس خواهشمندم امانت‌دار آنها باشید :)