6کلاه فکری: کلاه قرمز

روش شش کلاه فکری، یکی از بهترین تکنیک‌ها برای بالا بردن قدرت تفکر افراد برای رسیدن به راه حل یک مسئله است. در این مقاله قصد داریم درباره‌ی کلاه قرمز صحبت کنیم.

کلاه قرمز یک کلاه بی‌نهایت مهم است. رنگ قرمز نشانگر آتش و احساسات است، پس کلاه قرمز عمدتا به احساسات و عواطف مربوط است.

“وقتی در مورد مسائل کاری صحبت می‌کنیم، نباید اجازه دهیم احساسات به این بحث وارد شود. البته در نهایت همیشه این اتفاق می‌افتد، اما ما باید شکلی از منطق به آن بدهیم.”

جملاتی همچون:

“من احساس می‌کنم او فرد مناسبی برای این کار نیست.”

“من احساس نمی‌کنم شما به موقع کار را تحویل بدهید.”

با کلاه قرمز، افراد این فرصت را پیدا می‌کنند که:

· احساسات واقعی خود را بیان کنند.

· حرف‌هایی بزنند که نیازی به اثبات آن‌ها وجود ندارد.

· نظرهای مهم را در قالب نظراتی کمتر تهاجمی ارائه دهند.

کلاه قرمز کاملا در مقابل کلاه سفید قرار می‌گیرد.

احساسات در تصمیم‌گیری

تحقیقات زیادی درباره بیمارانی که از ناحیه‌ی قشر قدامی بطنی مغز (vmPFC) دچار آسیب شده‌اند وجود دارد. با اینکه این بیماران کماکان از حافظه و توانایی یادگیری و صحبت کردن برخوردارند، در تصمیم‌گیری‌های روزمره عملکرد بدی دارند. آن‌ها به سختی می‌توانند تصمیم بگیرند که چه چیزی بخورند یا چه رفتار اجتماعی‌ای از خود بروز دهند.

ناحیه vmPFC بخش جدایی ناپذیر از پردازش احساسات مغز است که به ما در پیش‌بینی آینده کمک می‌کند. در یک کلام، بدون احساسات ما افرادی متزلزل و سخت تصمیم‌گیرنده می‌شویم.

احساسات، پیش‌بینی‌ها و مشاهدات همیشه درست نیستند. آن‌ها می‌توانند تعریف یکی از لیست بلند بالای تعصبات مغزی باشند.

با این حال آن‌ها مبتنی بر کلیتی از تجربیات گذشته‌ی ما هستند.

آن‌ها می‌توانند به ما در تشخیص حس یک موقعیت کمک کنند. احساسات می‌تواند به ما نشان دهد که یک سناریو احتمالا در آینده منجر به چه اتفاقی خواهد شد. به همین دلیل، احساسات در روند تصمیم‌گیری، ضروری‌اند.

در ملاقات با فرد جدیدی، احساس اضطراب می‌کنید. ممکن است کلمات نتوانند احساس شما را توصیف کنند، اما چیزی نادرست به نظر می‌آید. این‌ها شواهد شما در محل کار است. بهترین نوع رفتار آن است که ابتدا در برخورد با همه محتاط باشید و تا زمانی که افراد مورد اطمینان بودن خود را ثابت نکرده‌اند، محتاطانه رفتار کنید.

کلاه قرمز کمک می‌کند این احساسات، پیش‌بینی‌ها و مشاهدات یک اسم مشخص داشته باشند.

برخی از قوانین بنیادی کلاه قرمز

• از آن درباره‌ی یک ایده یا موقعیت مشخص استفاده کنید «فکر کلاه قرمزت درباره‌ی تماس با مشتریان رقیب برای استفاده از سرویس مشتریان چیست؟»
• شما نمی‌توانید در پاسخ بگویید «قبول است». پاسخ‌های شما می‌تواند از بین کلمات خنثی، میکس، سردرگم، مشکوک و یا نمی‌دانم باشد، اگر پاسخ شما «میکس» باشد، از شما خواهم پرسید «در این میکس، چه چیزهایی وجود دارد؟»
• احساسات خود را توجیح نکنید و در مورد آن‌ها توضیح ندهید.

چه زمانی کلاه قرمز را پیاده‌سازی کنیم؟

در دو حالت اصلی زیر از کلاه قرمز استفاده می‌کنیم:

1- در یک سلسله برنامه‌ریزی شده استفاده از کلاه‌ها: در آغاز و انتهای برنامه

2- یکبار استفاده در موضوعات مهم احساسی

استفاده از کلاه قرمز در سلسله برنامه‌ریزی استفاده از کلاه‌ها

هدف از کلاه قرمز، تشخیص احساسی‌ست که به موقعیت کنونی وجود دارد. این که احساسات تغییر کند طبیعی است، ما ممکن است در ۲۰ دقیقه احساسات متفاوتی داشته باشیم.

به همین علت استفاده از کلاه قرمز فکری در ابتدا و انتهای بحث مناسب است. با این روش متوجه می‌شویم آیا اصلا احساسات‌مان تغییری کرده است یا خیر.

تصور کنید موضوع درباره‌ی ادامه دادن یا ندادن یک کمپین بسیار ریسکی بازاریابی است. در آغاز راه، برخی ممکن است با استفاده از کلاه قرمز فکری‌شان بگویند این کار را دوست ندارند (کلاه قرمز اجازه نظر را می‌دهد.).

اما ممکن است پس از آنکه واقعیت‌ها (با استفاده از کلاه سفید)، احتمالات (با استفاده از کلاه زرد) و خطرها (با استفاده از کلاه سیاه) مشخص شدند، احساسات افراد تغییر کند. پس از آن دوباره از کلاه قرمز استفاده شده و تصمیم نهایی گرفته می‌شود.

در پایان هر تصمیمی باید بر پایه‌ی احساس گرفته شود، البته به عبارت «در پایان» دقت کنید. پس از آماده کردن نقشه‌ی راه با استفاده از تفکر، مسیری را انتخاب می‌کنیم که با ارزش‌ها و احساسات ما تطابق داشته باشد.

با توجه به آنکه احساسات در هر حال در تصمیم‌گیری ما نقش خواهد داشت، پس بهتر است به روشنی تاثیر آن را وارد پروسه تصمیم‌گیری کنیم.

احساسات باعث به زبان آوردن عباراتی از این دست می‌شوند:

“از من نپرس چرا، اما این یک معامله‌ی وحشتناک است.”

“من از اون مرد خوشم نمی‌یاد و علاقه ندارم با او معامله کنم.”

شرایط‌های یکبار استفاده از کلاه قرمز

• در مسائل واقعا مهم
• اگر می‌خواهید تفکر کلاه قرمز یک نفر را به طور رسمی بدانید
• چیزی را به زبان می‌آورید که موضوعی احساسی است
• هر زمان که می‌خواهید یک احساس را توصیف کنید، از آن استفاده نکنید، این کار نامعقول است

کافیست یک‌بار وضعیت احساسات را روشن کنیم، سپس می‌توانیم از آن استفاده کنیم.

کلاه قرمز چطور می‌تواند استفاده شود؟

در هنگام تصمیم‌گیری ممکن است حسادت‌، خشم و ترس تاثیرگذار باشند. کلاه قرمز به به احساسات درونی و ابراز نشده ما فرصت می‌دهد تا خودشان را نشان دهند.

1. مشخص کردن احساسات نسبت به انگیزه‌های دیگران

2. مطرح کردن احساسات درباره‌ی تصمیم پیش رو

3. اعتراف به احساساتی همچون حسادت

مشخص کردن احساسات نسبت به انگیزه‌های دیگران

بسیار سخت است دیدمان نسبت به فردی که از او تصور مشخصی داریم را تغییر دهیم. ما باید پیش از آن‌که این احساسات به وجود آیند، دید خودمان نسبت به افراد را مشخص کنیم.

“اگر بخواهم از تفکر کلاه قرمز استفاده کنم، بنظر می‌آید شما برای حفظ کسب و کار خودتان و بی‌اهمیت به وضعیت دیگر سرمایه‌گذاران، قصد دارید از این ادغام جلوگیری کنید.”

“شما در مورد انجام این معامله مردد هستید. با این حال نه حاضرید از آن کناره‌گیری کنید و نه آن را می‌خواهید. بنظر می‌آید ترجیح می‌دهید آن را در گوشه‌ای حفظ کنید و هر زمان به نظر سودمند بود آن را انجام دهید.”

مطرح کردن احساسات درباره‌ی تصمیم پیش رو

پس از آنکه با استفاده از حقایق، ایده‌ها و مشاهدات نقشه راه را طراحی کردید، لازم است احساسات را در نظر بگیرید یا یک تصویر کامل از موقعیت داشته باشید.

“اگر بخواهم از کلاه قرمز فکری استفاده کنم، ما نباید به اعتصابمان پایان دهیم. ما برای شروع مذاکرات آماده نیستیم و هر دو طرف آنقدری آسیب‌دیده نیستند که آماده‌ی امتیازدهی باشند.”

اعتراف به احساساتی همچون حسادت

“اگر کلاه قرمز فکری‌ام را بر سر بگذارم، من با ارتقا Anne مخالفم و دلیل آن حسودی‌ام به سرعت پیشرفت اوست.”

اکثر ما معمولا تا این حد صادق نیستیم.

با این حال ما می‌‌توانیم وضعیت‌هایی این چنینی را کم‌تر کنیم:

“با در نظر گرفتم کلاه قرمز فکری، متوجه می‌شوم بخشی از مخالفت من به دلیل حسادت است.”

یا به جای آن بگوییم:
“من می‌خواهم زیر کلاه قرمز خود مخفی شوم و با ارتقای او مخالفت کنم. البته این مخالفت من فقط بر اساس احساس است.”

با شواهد چگونه برخورد کنیم

شواهد، اولین پاسخ سیستم به موقعیت مشخصی است که در اثر مرور زمان ایجاد شده است.

“من احساس می‌کنم افراد گیاه‌خوار، غذاهای فروشگاه گیاهی GMO را دوست ندارند.”

با شواهد، همچون یک مشاور برخورد کنید، آن‌ها می‌توانند بسیار ارزشمند باشند. هرچه شواهد شخصی یک فرد (از جمله خودتان) در طول زمان دقیق‌ و درست‌تر بوده است، آن‌ها را بیشتر باور کنید. اما دقت داشته باشید، این شواهد تنها منابع حقیقت نیستند.

یک نکته: شواهد را از نظر باورپذیری در یک موضوع خاص بررسی کنید.

شواهد خوب در یک موضوع، حتما شواهد مناسبی برای موضوع نامربوط دیگری نیستند.

فقط به این دلیل که یک نفر درآمد بالایی در زمینه‌ی خرید و فروش ملک داشته است، به این معنی نیست که او فرد مناسبی برای انتخابات ریاست جمهوری نیست.

از کلاه قرمز با تمرکز استفاده کنید

احساسات می‌توانند بی‌ثبات باشند. در یک پرسشنامه از آمریکایی‌ها پرسیده شد که آیا به درگیری نیروهای آمریکایی در منطقه‌ی مرکزی هستند یا خیر و اکثریت با درگیری موافق بودند. اما هر زمان بحث مداخله مطرح می‌شد، اکثریت مخالف بودند.

این موضوع شاید به لحاظ منطقی درست به نظر نیاید، اما از لحاظ احساسی درست است.

بنابراین در مسائل و سوال‌های خاص حتما از کلاه قرمز استفاده کنید.

راه‌های دیگر استفاده از کلاه قرمز

• بدون آنکه حمله به نظر برسد انتقاد کنید
• سوال درباره‌ی احساسات
• چارچوب‌سازی دوباره
• آگاه کردن
• مذاکره

بدون آنکه حمله به نظر برسد انتقاد کنید

کار کردن با شش کلاه تفکر، یک ترفند را به شما نشان آموزش می‌دهد. می‌توانید انتقادهایتان را به نحوی بازگو کنید که حمله‌ی شخصی به نظر نرسد.

“از دیدگاه کلاه قرمز من تصور می‌کنم تو به حرف‌های هیچ‌کسی گوش نمی‌دهی.”

“من می‌خواهم با تفکر کلاه قرمز بگویم که اصلا از روش برگزاری این جلسه خوشم نمی‌آید.”

ببینید! نیازی به ذکر مثال‌های خاص که بتوان در صحت آن‌ها شک داشت برای بیان احساسات وجود ندارد. من به‌راحتی می‌توانم آن چیزی که حس می‌کنم را بازگو کنم.

در ابتدا وجود کلاه به نظر مصنوعی می‌آید. واقعا نیاز است هر زمان می‌خواهیم درباره احساسات حرف بزنیم کلاه قرمز را بر سرمان بگذاریم؟

اما این مصنوعی بودن در واقع خود قدرت است.

سوال درباره‌ی احساسات

دیگر خاصیت کلاه قرمز آن است که نیازی نیست در مورد احساس دیگران حدس بزنید، می‌توانید مستقیماً از آن‌ها درباره‌ی احساسشان سوال کنید.

“من تصور می‌کنم شما از من خوشتان نمی‌آید، درست است؟ من یک جواب با کلاه فکری قرمز می‌خواهم.”

“می‌توانیم از زاویه فکری کلاه قرمز هم نگاهی به این موضوع بیندازیم؟”

چارچوب‌سازی دوباره

یکی از راه‌های استفاده از کلاه قرمز آن است که به افراد اجازه دهید از زاویه دید جدیدی به احساساتشان نگاه کنند.

“به چشم یک شکست به آن نگاه نکنید، به چشم یک تجربه‌ی گران‌قیمت برای یادگیری یک درس مهم آن را ببینید.”

“اگر این پیشنهاد از سمت شما آمده بود، آیا برایتان قابل‌قبول بود؟”

“احساسی وجود دارد مبنی بر اینکه اوضاع کاملاً از کنترل ما خارج است. بیایید تصور کنیم برای مدتی اصلاً این‌طور نیست و ما به‌خوبی می‌توانیم روی وضعیت موجود تاثیرگذار باشیم.”

آگاه کردن

بیان و اعتراف شرایط بحرانی بسیار کار درستی است.

“بیایید از خشم موجود در پس‌زمینه‌ی شرایط فعلی آگاه باشیم.”

“محدودیت‌های شما برای کار با شرکت‌های رقیب یک موضوع حساس است. اما بیایید این موضوع را فعلا کنار بگذاریم و بعداً به آن بپردازیم.”

مذاکره

آنچه برای دلایل احساسی شما مهم است را بیان کنید.

“برای ما بسیار مهم است که در موضوع توسعه‌ی محصول، حرفی برای گفتن داریم.”

“ما اصرار داریم که دستورالعمل‌ها به درستی اجرا شوند، این موضوع برای امنیت بسیار مهم است.”

هر چیزی برای افراد مختلف، ارزش‌های مختلف دارد و کلاه قرمز اجازه می‌دهد افراد بتوانند این تفاوت‌ها را صراحتا بیان کنند.

“چه چیزی در این معامله برای شما از اهمیت بالاتری برخوردار است؟”

“برای تیم ما، اینکه تعطیلات خود را شخصا انتخاب کنند بسیار پراهمیت است.”

تنها با توصیف و بیان این ارزش‌ها است که می‌توانیم خروجی مذاکرات را به حداکثر برسانیم.

خلاصه‌ای از کلاه قرمز فکری

• با کلاه قرمز شما می‌توانید بگویید «این احساسی است که نسبت به این موضوع دارم.»
• به رسمیت شناختن احساسات، به عنوان احساس، بهتر از استفاده از آن‌ تحت عنوان منطق فرضی است.
• کلاه قرمز به افراد کمک می‌کند احساسات خود را روشن و خاموش کنند.
• با کلاه قرمز، شما نیاز ندارید چیزی را توجیه کنید
• به شما اجازه می‌دهد از دیگران بپرسید چه احساسی دارند
• مناسب برای قایم کردن احساساتی همچون حسادت و ترس و پیش‌بینی و مشاهدات دقیق

برای ترجمه یا تالیف هر مقاله ساعت‌ها زمان و تجربه صرف شده است پس خواهشمندم امانت‌دار آنها باشید :)