به تماشای من تویی. شهرساز، تحیلگر داده، عاشق سفال و گیاهان
ظلمی که اسرائیل به یهودیان میکند
من به آینده اسرائیل خوشبین نیستم. اسرائیل سرمایه بزرگی دارد؛ حمایت قاطع کشورهای صنعتی چون آمریکا، انگلیس، فرانسه، آلمان، هلند. با کشورهای زیادی تعامل و تجارت دارد از جمله هند که اقتصادی روبه رشد و آیندهدار است. هم روابط پویای بینالمللی دارد، هم سرمایه مادی و شبکه قوی برای رشد، هم طبقه خلاق و تحصیلکرده. اما اسرائیل مشکلی جدی دارد. ایدئولوژی و «شهوت انتقام» جایی برای زندگی اخلاقی و انسانی برایشان باقی نگذاشته است.
ایدئولوژی، بلای جان حکومت
همانند اسرائیل، ما در ایران رنجهای ایدئولوژی را به خوبی درک میکنیم. نمونههای دمدستیاش حجاب، استادیوم رفتن یا موتورسواری خانمها که سالهاست استخوان در زخم باقی ماندهاند. این موضوعات به ظاهر ساده چالشهای نفسگیری برای نگاههای ایدئولوژی هستند.
از ابتدای ورود موتورسیکلت به ایران، خانمها میتوانستند پشت راننده موتور بنشینند؛ پس مساله موتورسواری خانمها، به دست گرفتن فرمان است! در ظاهر ایدئولوژی، اما در باطن این عقبه سنتی و مردسالار ایران مخالفت میکنند. عموما موضوعات اجتماعی ازین دست هستند. باید دید چه کسی چطور کجا حکم میدهد؛ چه کسانی منتفع میشوند، عقبه ماجرا چیست و آینده چطور ارزیابی میشود.
علاوه بر مشخص کردن هنجارها، ایدئولوژی مرزکشیهای اجتماعی را تعیین میکند. هرچقدر نزدیکتر، ممتازتر، عزیزتر. در گزینش ادارات این موضوع به وضوح عیان میشود. علی الاصول همه افرادی که تابعیت کشور را دارند در برابر قانون برابرند؛ در واقع عدهای برابرترند! در اسرائیل مرزبندی جدیتر و خشنتر است. یهودیان اروپایی بالاتر، آفریقاییتبارها پایینتر، و در انتها عربهای ساکن اسرائیل.
مرزکشیهای خشن و گاها غیرانسانی به انباشت خشم و تنفر منجر میشود که منشایی برای نارضایتی، اعتراض، راهپیمایی، و در موارد شدیدتر به ناآرامی و شورشهای اجتماعی میانجامد. این حرف من در مورد اسرائبل شهودیست و عدد و آماری برای آن ندارم. منبع حرفم اخباریست که از خشونت پلیس و مردمان اسرائیل از تبعیض و قانونشکنی میشنوم. در ادامه مثالی از حبس بیدلیل میآورم.
تبعیض قانونی
بازداشتهای خودسرانه
طبق قانون اسرائیل، پلیس میتواند افراد مشکوک را بدون دلیل در مدت کوتاهی در حبس نگه دارد. اسرائیل در سال ۲۰۲۳، ۲۰۷۰ فلسطینی را بدون دلیل در حبس نگه داشته بود. مدت حبس افراد هر ۶ ماه تا مدت نامحدودی قابل تمدید است! بازداشتهای خودسرانه و دلبخواهی (arbitrary)، ابزاری برای آزار و اذیت فلسطینیهاست. میبینید که آن حس خشم و تنفر چطور نمودی عینی و بیرونی پیدا میکنند.
فلسطینیها، از جمله کودکان، در معرض رفتارهای خشن، بازداشتهای خودسرانه، و فقدان روند قانونی قرار میگیرند که نابرابریها و بیعدالتیهای سیستمی را برجسته میکند. فلسطینی ها بدون اتهام با اعترافات اجباری و اقدامات تنبیهی مانند محرومیت از غذا و دارو در دوران بازداشت در حبس نگه داشته میشوند. این رفتار در تضاد با حمایتهای قانونی و حقوقی است که برای یهودیان اسرائیلی فراهم شده و نشان میدهد که اختلافات قابلتوجهی در نحوه اعمال قانون بر اساس قومیت در سیستم قضایی کیفری اسرائیل وجود دارد.
توجه کنید فلسطینیها و اسرائیلیها مراودات گسترده کاری و اجتماعی دارند و عملا تصمیمگیر نهایی در خصوص رفاه و امنیت دولت مستقر اسرائیل است.
یادگیری و بازتولید خشونت در میان شهروندان
رفتارهای خشن پلیس مبنایی برای خشونت شهروندان است. نمودار زیر نشان میدهد هیچ سالی بدون کشته و زخمی نبوده و تنش دائمی در جریان است.
تصرف عدوانی در کرانه باختری
نمونه دیگر خشونت، تصاحب عدوانی (یا تملک زورکی) ملک است. شکل زیر رشد قارچگونه سکونتگاههای غیرقانونی اسرائیلی را در کرانه باختری نشان میدهد. این قلمرو مطابق قوانین بینالملل از آن فلسطینیهاست. در سال ۱۹۷۲ ابتدا دو کشیش در کرانه باختری به طور غیرقانونی ساکن شدند. پس از آن که واکنش شدید و جدی نگرفتند، شهروندان بیشتری تشویق به تصاحب سرزمینها کردند. این روزها تصاحب عدوانی تبدیل به رویه معمول و یک قانون نانوشته شده؛ حکومت تمام قد پشت شهروندان اسرائیلیست.
هر چه تعداد سکونتگاهها بیشتر شود، اسرائیل به پرتگاه نزدیکتر میشود چون برگشتن به تعادل سختتر میشود.
فواره چون بلند شود سرنگون شود
من از دوستان و اخبار زیاد میشنوم که حماس جنگ ۷ اکتبر را شروع کرد و اسرائیل از خودش دفاع میکند. به قول آنتونیو گوترش، این اتفاق در خلا رخ نداده و پیشینه طول و درازی دارد.
سالهاست که زمامداران اسرائیل از میان نظامیان هستند و با تکیه بر قدرت نظامی و لابیگری مسیرشان را به پیش میبرند. این رویکرد اشتباه آنها را به این نتیجه رسانده که مسیر درست و غایی همین است و بس. اسرائیل امروز با آرمانشهر یهودیان فاصله زیادی دارد!
آرمانشهر دولت یهود
تئودور هرتزل به خوبی ایده «دولت یهود» را در کتابهایش تئوریزه کرد و در قالب آرمانشهر یهود در مجامع یهودی به نمایش گذاشت. این ایده به درستی و هوشمندی مسیر روشنی را برای عبور از اروپای یهودستیز ترسیم میکرد: دولت یهود در سرزمین موعود.
توسعه دولت یک مفهوم انتزاعی و یکباره نیست. زمان میبرد تا مفهوم پیچیده و بزرگی مثل دولت با آن تشکیلات و انسجام در طول زمان به طور تدریجی و آرام تثبیت شود و ریشه بدواند. یهودیان هنوز زمان زیادی لازم دارند تا پیچیدگیهای این مسیر را درک کنند. آنها تا به امروز این اشتباه استراتژیک در تبعیض سازمانیافته را داشتهاند. آنها توسعه را به اشتباه یاد گرفتهاند.
اصلاح مسیر اشتباه توسعه
حکومت مردان نظامی و توسل به راهکارهای خشونتآمیز، چه در قالب ترورهای هدفمند چه با خشونت کلامی و کلا هر ابزار ویرانگر دیگری که اسرائیلیها برای حذف مخالف/دشمن از آن استفاده میکنند، رفتار اشتباهی را در فرهنگ و ذهنشان کاشته است. آنها نیاز دارند یادگیریشان را پاک کنند و از نو یاد بگیرند.
Learn, Unlearn, Relearn
این حرف به شعار شبیه است چون روح جمعی ملت مثل لپتاپ نیست که با ضربهای اطلاعات پاک شوند و مسیرهای جدید تعریف کرد؛ آدمها با خاطرات، تاریخ و رویاها اما غیرممکن هم نیست. رواندا، بعد از آن نسلکشی وحشیانه دوباره موفق به اتحاد شد. آنها با روحی بزرگ و قلبهایی بخشنده کینهها را کنار گذاشتند. (تجربه رواندا را در چنلبی از زبان علی بندری بشنوید) آفریقای جنوبی بعد از آپارتاید هم چنین تجربه عجیبی را از سر گذارند. نیاز اسرايیل به شفقت و اجرای عدالت مبرم و حیاتی دارد چرا که هیچ ملتی بدون اخلاق حیات ماندگاری نداشته است.
بیاخلاقی حتی قویترین اتحادها و بزرگترین سرمایهها را از بین میبرد. نه یک شبه بلکه به مرور زمان. توجه کنید هدف ملت بقای جمعیست. ما با یک بازی بینهایت طرفیم. به تاریخ نگاه کنید و ببینید چه نامهای بزرگ و قابل احترامی از بین رفتهاند. بازیهای بینهایت نیازمند پیروی سفت و سخت از قواعد اخلاقی هستند؛ چیزی که اسرائیل فرسنگها با آن فاصله دارد. سقوط اخلاقی اسرائیل به پای همه یهودیان نوشته میشود، چه در اسرائیل زندگی کنند چه هر جای دیگر. پارادوکس این که تلاشهای دولت یهود، یهودیستیزی را تقویت میکند!
چند وقت پیش یکی از سیاستمداران سابق اسرائیل گفته بود: «تا فلسطینیها امید نداشته باشند، اسرائیل امنیت ندارد.» حرف قابل تاملیست.
مطلبی دیگر از این انتشارات
مروری بر اتفاقات ۱۴۰۱
مطلبی دیگر از این انتشارات
ایران به اندازه چین گاز میسوزاند؟ شانهخالی کردن به سبک دولتی
مطلبی دیگر از این انتشارات
دو سیل، دو شهردار: از باکری ارومیه تا زاکانی تهران