به تماشای من تویی. شهرساز، تحیلگر داده، عاشق سفال و گیاهان
اعتراض ایرانی: زائیده ارزش‌های جهانی یا تحولی در دل خانواده
امروز دو مطلب در مورد اعتراضات اخیر خواندم. مطلب اول نگاهی جهانی به اعتراضات اخیر دارد اما مطلب دوم، اعتراضات را زائیده تحول ساختاری و ارزشی درون خانواده می‌بیند. در ادامه هر دو را مختصر نقل می‌کنم. امیدوارم برایتان سودمند باشد.
اعتراضات ایرانی، ایستاده بر ارزش‌های جهانی
۱/ هنوز متوجه نشده‌اند با چه جنبش فرهنگی بزرگی مواجه‌اند. اعتراضات اخیر بخشی از یک جنبش جهانی و پیشرو (progressive) است برای کسب آزادی سبک زندگی و حقوق برابر برای زنان و اقلیتها. جنبشی که فارغ از وضعیت اقتصادی در حال تحول تمام مناسبات اجتماعی و سیاسی در جهان است.
۲/ این روزها تقریبا تمامی اتحادیه‌ها، مدارس، دانشگاهها و محصولات هنری در غرب تحت نفوذ این جنبش پیشرو است و سخت می‌شود ترانه، فیلم و سریالی (محصولات فرهنگی با مصرف بالا بین جوانان ایرانی) پیدا کرد که آشکار و پنهان شامل مضامین جنبش پیشرو نباشد.
۳/ برخی آرزومندانه امیدوارند که اعتراضات ریشه اقتصادی داشته باشد، درحالیکه مطالبات فرهنگی در بسیاری از کشورها آن‌چنان پررنگ و تاثیرگذار است که اقتصاد را به اولویت دست چندم تقلیل داده.
۴/ همبستگی جهانی با این جنبش برخی را به اشتباه انداخته که دخالت خارجی در کار است، درحالیکه سیاستمداران و رسانه‌های کشورهای خارجی اغلب برخلاف میل خود و صرفا با فشار و تقاضای بالای افکار عمومی و فعالان مدنی است که ناچار به موضع‌گیری می‌شوند.
۵/ اقتصاددان و محافظه‌کار اجتماعی Tyler Cowen مدتی پیش نوشته بود که هرچند بخش رادیکال این جنبش (اصطلاحا woke) را نمی‌پسندد ولی آنها را تحسین می‌کند چون نفوذ جهانی آنها باعث شده است آزادیهای فردی و مسئله زنان و اقلیتها به اولویت جوامع مردسالار تبدیل شود.
۶/ این جنبش هرچقدر که در آمریکا بی‌مورد و رادیکال به نظر برسد (به دلیل تبعیض‌های مثبت به نفع زنان و اقلیتها و سبک زندگی متفاوت) در کشورهای درحال‌توسعه بسیار به‌جا و دارای موضوعیت است (به دلیل تبعیض‌های منفی علیه زنان و اقلیتها و سبک زندگی متفاوت).
۷/ مزیت اصلی این جنبش، قدرت فرهنگی نرم، زنانه و غیرمتمرکز آن است که قابل سرکوب نیست. آنهایی که امروز به فکر سرکوب فیزیکی آن هستند بعد چند سال باید در خانه‌هایشان و با فرزندانشان نزاع کنند.
۸/ ویژگی دیگر این جنبش، حافظه بسیار خوب جمعی و بخشایندگی کم آن است که تا دهه‌ها بعد مواضع منفی‌تان را به شما یادآوری می‌کند. خلاصه، افراد و نیروهای سیاسی که هنوز در ابراز همدردی با مطالبات فرهنگی زنان و جوانان مردد هستند حساب کار دستشان باشد.
ریشه اعتراضات: زایش ارزش‌های نو درون خانواده‌ها
مطلب دوم مصاحبه‌ای با اصغر سیدآبادی است. وی پژوهشگر و نویسنده کودکان است. در این گفتگو وی در مورد موضوعاتی ازین دست صحبت کرده: خانواده دموكرات، جوانان حساس به مسائل اجتماعی، ناعدالتی، نسل Z، دهه هشتادی، بومیان دیجیتال، محيط زيست، تنوع سبك زندگی، روادار و متكثر، زنان پيشرو و كنشگر.
در ادامه برخی از گفته‌های مهم را می‌آورم.
خانواده ایرانی به تدریج نسبت به نوجوانان مهربان‌تر و پذیراتر شده. خانواده ایرانی از یک خانواده مردسالار به خانواده مدنی و دموکراتیک تبدیل شده، در حالی که قوانین و ساختارهای سیاسی و اجرایی کماکان مردسالارانه است.
یک چیزی حدود ۶۴/۷ درصد نوجوانان ایرانی معتقدند که در خانه زیاد و خیلی زیاد در خانه به حرف‌شان گوش می‌کنند.
دهه هشتادی‌های ایران، به‌رغم اینکه از نظر گرایش فکری، سبک زندگی، اعتقاد و باورها و رفتار طیف متنوعی هستند و نمی‌شود آنها را همچون توده هم‌شکل دید، اما در خانواده صاحب‌صدا و رای و استقلال نسبی و دارای احترام هستند. همزمان که شهروند ایران هستند، شهروندان جهانی‌اند.
می‌توانیم بگوییم این نسل مطالبات متمایزی دارد و آن را با صراحت و بدون لکنت بیان می‌کند. شجاعت‌شان در صدای‌شان است نه در کنش‌شان در خیابان.
یکی از تحولات در این گروه سنی افزایش کتاب‌خوانی بین دختران است.
مطلبی دیگر از این انتشارات
زن زندگی آزادی؛ مراد من از آزادی چیست؟
مطلبی دیگر از این انتشارات
روز مرد را به آن کسی که افتاد و دوباره ایستاد تبریک می‌گویم
مطلبی دیگر از این انتشارات
حفظ حجاب، رفراندوم یا پذیرش حق اولیه