یادداشت‌های استاندارد

نیل گیمن جایی حرفی با این مضمون زده بود که نوشتن مثل این است که به صورت لخت در خیابان قدم بزنی و اجازه بدهی مردم تو را ببینند. احتمالا وقتی ایشان این حرف را می‌زده کسی را در ذهن داشته که گوشه‌ی اتاقش مشغول نوشتن روی کاغذ بوده است؛ نه کسی مثل من که همه‌ی زندگی‌اش در اینترنت است و اکثر کارهایی که انجام می‌دهد توسط برادر بزرگ‌تر، پدر، پدرِ بزرگ یا شخص بیل گیتس ممکن است دیده شود؛ آن هم نه به صورت پوشیده، بلکه به صورت لخت (حتی اگر پسوردی پیچیده شامل حروف کوچک و بزرگ و علامت و اعداد انتخاب کرده باشم.).

بپذیریم یا نه، خوشحال شویم یا نه، بیشتر کارهایی که در ابزارهای آنلاین دم دستی انجام می‌دهیم در اختیار افراد زیادی قرار می‌گیرد و افراد نیازمند (بخوانید خدایان عصر دیجیتال)، سختی خاصی نباید تحمل کنند که به این داده‌ها دسترسی داشته باشند. به هر حال ما مصرف‌کنندگان خوب ابزارهای زیبا باید به نحوی مراتب قدردانیمان را از تولیدکنندگان این ابزارها نشان بدهیم دیگر. البته که نیاز به توضیح نیست که قدردانی کردن یا نکردن در اختیار ما نیست و این عزیزان قدردانی را خود به خود از ما بیرون می‌کشند.

با این حال، تمایل بعضی‌هامان برای به چالش کشیدن این بزرگان جهان مدرن، این زیباسازان تسک‌های روزانه‌ی بشری، این منجیان انسان متزلزل امروزی (بخوانید این هیولاها) ما را وادار می‌کند که به سراغ ابزارهایی برویم که خیلی نامی ازشان شنیده نمی‌شود و در گمنامی سعی می‌کنند کمی از چربی چرخ‌دهنده‌های شرکت‌های بزرگ بکاهند تا لااقل کمی زودتر زنگ بزند.

حتما اسم نرم‌افزارهای نوت‌برداری و نوشتن Evernote، OneNote، Word و Google Docs را شنیده‌اید (این آخری من را بنده‌ی خودش کرده است. به خصوص برای کارهای شرکتی و تیمی.)؛ ابزارهای قشنگ، زیبا، کیوت و گوگولی که کمک می‌کنند کمتر رنج انسان بودن (بخوانید کارمندی) را بچشیم. مشکلی که در مورد این ابزارها وجود دارد این است که ما نه می‌دانیم در پس ظاهرشان چه می‌گذرد و نه می‌توانیم بدانیم.

نرم‌افزارهای Closed source، که موارد بالا همگی‌شان از این دست بودند، به ما اجازه‌ی هیچ کاری غیر از کاری که سازنده‌ی نرم‌افزار از ما می‌خواهد نمی‌دهد. اینجا ممکن است ذهنمان به چالش کشیده شود. مگر ما از این ابزارها نمی‌خواهیم که کار X را برای ما انجام دهند؟ پس تا زمانیکه شرکت گیری برایمان ایجاد نکند راحتیم دیگر. مشکل چیست؟ خب مسئله همینجاست (یکی از مسائل). وقتی به طور تمام و کمال به شرکتی اطمینان می‌کنید، شرکت می‌تواند هر موقع دلش خواست هر کاری دلش خواست با داده‌های شما بکند. چه به صورت قانونی و چه به صورت غیرقانونی.

فرناندو سورنتینو داستانی دارد با عنوان مردی که مدام با چترش بر سرم می‌کوبد. داستان اینگونه شروع می‌شود:

مردی مدام با چترش بر سرم می‌کوبد. دقیقا پنج سالی می‌شود که مدام با چترش بر سرم می‌کوبد. اوایل نمی‌توانستم تحملش کنم اما حالا دیگر به آن عادت کرده‌ام.

از سال ۱۳۸۶ کسی مدام با چترش بر سرم می‌‎کوبد. اینکه همیشه و همه‌جا کسی دنبال باشد و از شخصی‌ترین کلماتم اطلاع داشته باشد، برایم ترسناک است.

برخلاف نرم‌افزارهای Closed Source، نرم‌افزارهای Open Source این امکان را به شما می‌دهند هر بلایی خواستید سر هر قسمت نرم‌افزار که خواستید بیاورید و یا و ببینید چه اتفاقاتی در پس پرده دارد می‌افتد. همچنین این ابزارها به شما اجازه می‌دهند به جای ذخیره کردن داده‌هایتان روی سرورهای یک شرکت بزرگ، به سراغ سرورهای خودتان بروید و اجازه ندهید کسی دستش به آن‌ها برسد.

اینجا قرار نیست در مورد مزایای دنیای متن‌باز یا نرم‌افزار آزاد بنویسم. هزاران مقاله در موردش نوشته شده و احتمالا ۹۹۰تای آن‌ها را خوانده‌اید و به جریان واقفید. همه‌ی کلمات بالا را نوشتم تا به اینجا برسم که بعد از یک سال جستجو برای سرویسی که هم قابلیت هم‌گام‌سازی (Sync) بین سیستم‌عامل‌های مختلف را داشته باشد و هم این احساس را به من منتقل نکند که دارم وسط خیابان لخت قدم می‌زنم، به Standard Notes رسیدم.

به طور خلاصه، Standard Notes یک ابزار یادداشت‌برداری و نوشتن بسیار بسیار ساده و متن‌باز است که هم از سیستم عامل‌های مک، ویندوز، اندروید و iOS پشتیبانی می‌کند و هم نسخه‌ی وب دارد. سرعت سینک کردن Standard Notes در مقایسه با مثلا OneNote به طرز شگفت‌انگیزی بالاتر است. از این‌ها مهم‌تر، استاندارد نوتز به شما امکان رمزگذاری روی اکانتتان را می‌دهد. نه اشتباه نکنید. رمزگذاری عادی مثل بقیه‌ی سرویس‌ها نه؛ بلکه رمزگذاری‌ای که اگر رمزتان را فراموش کنید، راهی برای بازگردانی‌اش پیدا نمی‌کنید؛ زیرا این بار اتفاقا سازنده‌های برنامه نگران امنیت اطلاعات شما بوده‌اند و طوری Standard Notes را طراحی کرده‌اند که پسورد شما در هیچ جایی از سرورهای شرکت ذخیره نمی‌شود.

البته که از نسخه‌ی رایگان Standard Notes توقع کارهای عجیب و غریب نداشته باشید. این سرویس کاری که قرار است انجام دهد را به درست‌ترین شکل ممکن انجام می‌دهد؛ اما کار بیشتری برایتان انجام نمی‌دهد. یعنی می‌توانید بنویسید، تگ‌گذاری کنید، سینک کنید، به صورت آنلاین و آفلاین به نوشته‌هایتان دسترسی داشته باشید، نوشته‌هایتان را رمزگذاری کنید و از قفل گوشی برای باز کردن نوشته‌ها استفاده کنید. اما برای استفاده از تم‌ها و فرمت‌های مختلف مثل Markdown، امکان بارگذاری ضمیمه، بک‌آپ گیری و غیره باید اشتراک تهیه کنید که توضیحش خیلی به این متن ربطی ندارد.

برای ورود به سایت Standard Notes، روی لینک زیر کلیک کنید. باز هم تأکید می‌کنم. اگر پسوردتان را گم کنید، باید با نوشته‌هایتان خداحافظی کنید.

مارگارت آتوود جایی گفته بود:

A word after a word after a word is power.

ترجمه‌ی زیبایی از این جمله نمی‌توانم ارائه بدهم. اما می‌توانم روی این موضوع تأکید کنم که خانم آتوود توضیح نداده این قدرت برای چه کسی است. پیشنهاد می‌کنم قدرت را به دست برادر بزرگ‌تر، پدر، پدرِ بزرگ یا شخص بیل گیتس ندهید و خودتان قدرت را در دست بگیرید.