30 درسی که من از کار کردن و محیط کار یاد گرفتم.

کارکردن بخشی از زندگی و هویت هر فردی است و بخش بزرگی از عمر ما صرف کارکردن می‌شود پس طبیعی است که هرچقدر کیفیت کار و محیط کار ما بالا رود به طبع آن رضایت از زندگی و شادمانی ما هم ‌افزایش خواهد یافت اما مسئله‌ای که خلأ آن دیده می‌شود این است که ما برای کارکردن حرفه‌ای آموزش ندیده‌ایم اصول و مبانی رفتار و ارتباطات کاری را آن‌چنان که باید یاد نگرفته‌ایم این که در محیط کار چگونه رفتار کنیم ارتباطات و تعاملات کاری‌مان به چه شکلی باشد در هیچ مدرسه و دانشگاهی به ما آموزش داده نشده است و همین است که گاهی می‌بینیم کار به سوهان روح افراد تبدیل می‌شود و افراد به‌مرورزمان دچار فرسودگی شغلی می‌شوند.

در این مقاله بر آن شدم که تجربیات خودم را در قالب سی درس در زمینه کار و اصول کار حرفه‌ای در اختیار شما بگذارم با امید اینکه مفید و اثرگذار باشد.

درس اول) بدون قرارداد رسمی وارد همکاری نشوید.

اگر می‌خواهید در مجموعه‌ای مشغول کار شوید حتماً قرارداد مکتوب داشته باشید و در آن موارد را با جزئیات کامل بیاورید اگر شما در یک کسب‌وکار فعالیت می‌کنید باید حتماً حداقل حقوق و مزایای اداره کار به شما پرداخت شود و اگر با یک استارت‌آپ یا کسب‌وکار نوپا در حال همکاری هستید مشخص کنید که در صورت رشد و تثبیت کسب‌وکار شما چه سهمی خواهید داشت و آن را مکتوب نمایید

درس دوم) اگر می‌خواهید شغلی را پیدا کنید و وارد کاری بشوید حتماً برنامه و هدف داشته باشید.

این که شما از آن کار چه می‌خواهید؟ چه مهارت‌هایی را می‌خواهید یاد بگیرید؟ چند سال در آن کار خواهید ماند؟ چه انتظاراتی را از آن کار دارید؟ آیا هدف و رسالت شما با هدف و رسالت سازمان یکی است؟ آیا آن سازمان و شغل بهترین انتخاب برای شماست؟ آیا آن کار در راستای ارزش‌های شماست و می‌تواند منافع و خواسته‌های شما را برآورده کند؟

درس سوم) زندگی شخصی را وارد محل کار نکنید.

در روابط همکاری واردکردن زندگی شخصی اصلاً به صلاح نیست اگر موضوعی برای شما پیش‌آمده فقط با کسانی که می‌توانند به شما کمک کنند راجع به آن موضوع صحبت کنید و از ارائه اطلاعات اضافی به سایرین بپرهیزید.

درس چهارم) نخود هر آشی نشوید و در کار‌هایی که به شما ارتباطی ندارند دخالت نکنید.

وظایف اصلی خودتان را بشناسید و آنها را در اولویت قرار بدهید و از خودنمایی با انجام‌دادن کارهای غیرمرتبط به وظایف شغلی بپرهیزید و از حاشیه‌ها بپرهیزید.

درس پنجم) از ورود بی‌حساب‌وکتاب به مسائل و مشکلات همکاران بپرهیزید.

مسئولیت مشکلات شخصی و کاری همکاران با خودشان است اگر توانستید کمکشان کنید ولی اگر برایتان مقدور نبود مسئولیتی در قبال آنها ندارید.

درس ششم) برای خودتان ارزش قائل باشید.

برای وقت و زمان خودتان ارزش قائل باشید در محیط کار نیازی به این که از وقت خودتان چشم‌پوشی کنید.

درس هفتم) ایثار و فداکاری بیش از حد ممنوع (محبت از حد بگذرد نادان خیال بد کند)

اگر شما مالک و یا سهام‌دار کسب‌وکار هستید از جان، مایه بگذارید به‌اندازه سهم خودتان ایثار و فداکاری کنید ولی اگر یک کارمند ساده هستید نیازی به ازجان‌گذشتگی نیست همین که وظایف محوله را به‌خوبی انجام دهید لطف بزرگی کرده‌اید.

درس هشتم) صحبت‌کردن پشت سر دیگران ممنوع

اگر از کسی رنجشی دارید مستقیماً و به‌صورت مؤدبانه با خودش مطرح کنید و هرگز به سایر همکاران اجازه ندهید تا گلایه و شکایت دیگران را پیش شما بیاورند مگر اینکه اختیارات قانونی در این زمینه داشته باشید و اگر این اختیار را ندارید می‌توانید به همکار خود یاد بدهید که حرفش را مؤدبانه با دیگران مطرح کند و خواسته‌اش را بگوید.

درس نهم) به حق‌وحقوق مادی و معنوی خود در محیط کار، آگاه باشید.

به حق‌وحقوق خودتان در محیط کار، آگاه باشید و در این موردمطالعه کنید و اطلاعات لازم را کسب کنید تا بتوانید به‌موقع از حق‌وحقوق خودتان دفاع کنید باور درست این است "حق گرفتنی است" مسئولیت دفاع از حق‌وحقوق با خود شماست.

درس دهم) ارزش‌ها و چارچوب‌های خودتان را بشناسید و از آنها خارج نشوید و در مسیر آنها حرکت کنید.

اگر شما ارزش‌ها و چارچوب‌های خود را نشناسید دیگران ارزش‌ها و چارچوب‌هایشان را به شما تحمیل خواهند کرد که در این صورت کلاهتان پس معرکه خواهد بود و مثل راننده کامیون ها هر جا که بار خورد خواهید رفت.

درس یازدهم) درد دل ممنوع

از نشستن پای درد و دل همکاران بپرهیزید اینکه آنها مشکلات خودشان را به شما بگویند شاید در حیطه وظایف شما نباشد اگر می‌توانید به همکاران در مشکلاتشان کمک کنید تا جایی این کار صدمه‌ای به شما نزند می‌توانید این کار را انجام بدهم اما از یک حدی به بعد مسئولیتی ندارید و می‌توانید از آنها بخواهید برای حل مشکل شان به یک مشاور مراجعه کنند.

درس دوازدهم) رفاقت و دوستی افراطی در محیط کار ممنوع

اگر رفاقت و دوستی در محیط کار باعث شود تا از کم‌کاری‌ها و اشتباهات همدیگر چشم‌پوشی کنیم در بلندمدت اثرات بدی را خواهد داشت و کینه و کدورت را به دنبال می‌آورد رفاقت و دوستی باید بتواند به بهبود زندگی کاری کمک کند در غیر این صورت می‌تواند در محیط کار آسیب‌زننده باشد.

درس سیزدهم) عشق و عاشقی در محیط کار ممنوع

روابط احساسی و عاشقانه نسبت به همکار در محیط کار یکی از آفت‌های شغلی است اگر چنین مسئله‌ای پیش آمد باید با کمک یک مشاور و در اولین فرصت تعیین تکلیف شود و تمامی موارد و تبعات آن لحاظ گردد.

درس چهاردهم) چشمانتان را بر روی نشانه‌ها نبندید.

از نشانه‌هایی که در محیط کار وجود دارند غافل نشویم اگر ورود خروج نیروها در محیط کار ما زیاد است، رئیس فردی متکبر است، غالب نیروها ناراضی هستند، اختلافاتی بین همکاران در محیط کار وجود دارد، رئیس یا مدیر شرکت بی‌برنامه و بی‌هدف است، در طولانی‌مدت کارها پیش نمی‌روند همه این نشانه‌ها ناشی از یک محیط کاری ناسالم است و باید به فکر کاری دیگر باشید.

درس پانزدهم) بین اختیارات و مسئولیت‌هایتان توازن برقرار کنید.

به‌اندازه اختیار و منابعتان مسئولیت بپذیرید بیش از اختیاراتتان کار نکنید و مسئولیت بر عهده نگیرید درگیر کارهایی نشوید که ارتباطی به شما ندارند.

درس شانزدهم) تا جای ممکن با افراد و مجموعه‌های قوی کار کنید.

سعی کنید برای همکاری و یا گذراندن دوره کارآموزی افراد و مجموعه‌های قوی را انتخاب کنید کارکردن با مجموعه‌ها و افراد ضعیف شاید در کوتاه‌مدت و از روی ناچاری توجیه‌پذیر باشد ولی در بلندمدت فقط وقت و عمر خود را تباه خواهید کرد و چیز زیادی نصیبتان نمی‌شود.

درس هفدهم) با تعهدات حساب شده پیش بروید.

از پذیرفتن تعهدات بی‌حساب‌وکتاب در محیط کار بپرهیزید تعهدات و تبادل امتیازات باید دوطرفه باشد یعنی باید به همان اندازه که شما به مدیرتان تعهد دارید او هم به شما متعهد باشد.

درس هجدهم) قاطعانه با مسائل برخورد کنید و عزت‌نفس داشته باشید.

اگر موردی از طرف مدیر یا همکارتان مطرح شد آن را بررسی نمایید اگر اشتباهی از طرف شما انجام شده است آن را بپذیرید، عذرخواهی کنید و درصدد جبران آن بر آیید اما اگر اشتباهی از طرف شما انجام نشده است قاطعانه مورد را به همکار یا مدیرتان توضیح دهید تا از بروز سوءتفاهم جلوگیری شود.

درس نوزدهم) نه گفتن را در محیط کار بیاموزید.

نه گفتن را بیاموزید. در محیط کار، گاهی لازم است نه بگوییم و نداشتن این مهارت می‌تواند صدمات جبران‌ناپذیری را به شما بزند در زمان‌هایی که لازم است رودربایستی را کنار بگذارید و صراحتاً حرف خودتان را بزنید.

درس بیستم) جایگاه و عنوان خود را در سازمان کاملاً مشخص کنید.

جایگاه خود را معین کنید و به‌تبع آن شرح وظایف و حیطه خود را مشخص کنید و بررسی کنید که آیا مهارت، دانش و تجربه کافی را برای آن کار دارید و یا باید آن را کسب کنید اگر در کاری مهارت، دانش و تجربه کافی ندارید هرگز مسئولیت آن را نپذیرید و اگر دوست دارید در کاری مشغول شوید ابتدا به ابزار مهارت، دانش و تجربه مجهز شوید و پله‌های رشد را یکی‌یکی و به شیوه سالم طی کنید البته از چالش‌های جدید نترسید ولی ماجراجویی‌های حساب نشده می‌تواند به شما آسیب بزند.

درس بیست و یکم) مهرطلبی و تأییدطلبی را در محیط کار کنار بگذارید.

این را بدانید که در محیط لازم نیست همه شما را فرد خوبی بدانند گاهی اوقات برای پیش برد کارها باید قاطعیت به خرج بدهید و ممکن است برخی از همکاران از شما ناراحت بشوند که امری طبیعی است اما اگر بخواهید همه را از خودتان راضی نگه دارید و مهر طلب باشید به‌مرورزمان ممکن است چهره‌ای منافق و دو، رو از شما در ذهن همکاران شکل بگیرد.

درس بیست و دوم) بر ترس‌هایتان در محیط کار غلبه کنید.

ترس‌هایتان را در محیط کار کنار بگذارید به طور مثال اگر همکاری می‌خواهد شما را ترک کند با او صحبت کنید و ببینید ریشه ماجرا کجاست؟ اگر تصمیم گرفته که شما را ترک کند به فکر جایگزینی او باشید راهکارهای موقتی مانند افزایش حقوق و وعده و وعیدها به‌هیچ‌عنوان کارساز نخواهند بود [یا رومی روم یا زنگی زنگ] اگر خروج یک نیرو از سازمان موجب اخلال در آن سازمان شود نشان از عدم سیستم سازی در آن مجموعه دارد و باید به فکر سیستم سازی در مجموعه که یک کار ریشه‌ای است باشیم.

درس بیست و سوم) قضاوت کردن در محیط کار ممنوع.

اگر مسئله‌ای پیش‌آمده بادقت موارد و مستندات را بررسی کنیم و با دیگر همکاران در مورد آن صحبت کنیم و از قضاوت‌های ذهنی خودداری نماییم.

درس بیست و چهارم) از انجام‌دادن وظایف و کارهای همکاران بپرهیزیم.

دلسوزی کردن برای همکاران و انجام وظایف آنها در بلندمدت اصلاً نتیجهٔ مطلوبی ندارد اگر همکار ما مهارت لازم را ندارد بهتر است به فکر کسب مهارت باشد و یا اگر علاقه‌ای به کسب مهارت ندارد در جای دیگری به شغل دیگری مشغول شود همان‌طور که استخدام حرفه‌ای می‌تواند به بهبود سازمان کمک کند اخراج حرفه‌ای هم یکی از ضروریات سازمان است البته طبیعی است که اگر مسئله برای یک همکار پیش آمد شخص دیگری باشد که بتواند به‌جای او کار را راه بیندازد.

درس بیست و پنجم) از تفویض اختیار و واگذاری کارها هراس نداشته باشیم.

واگذاری کار را به دیگران یاد بگیریم و ترسی از واگذار کردن و درخواست کردن نداشته باشیم به‌قول‌معروف شترسواری دولادولا نمی‌شود.

درس بیست و پنجم) در اعتراف به‌اشتباه حرفه‌ای عمل کنید.

اگر مسئولیتی را پذیرفتید و بعداً فهمیدید مهارت لازم برای انجام‌دادن آن ندارید با مدیر خود صحبت کنید و به‌صورت حرفه‌ای کناره‌گیری کنید.

درس بیست و ششم) کار بدون هماهنگی ممنوع.

در کارهایی که نیاز است با همکاران و مدیر خود هماهنگی کنید حتماً این کار را انجام بدهید و آنها را در جریان امور قرار بدهید و از انجام کارهای انفرادی و بدون هماهنگی خودداری نمایید.

درس بیست و هفتم) اگر مدیر هستید نقش خمیربازی را ایفا نکنید.

اینکه یک مدیر از زیر دستان خود مشورت بگیرد خوب است اما اینکه مدیر بازیچه زیردستانش شود در تصمیم‌های خود تردید داشته باشد و قاطعانه حرف نزند زیر دستانش هم از همکاری با او راضی نخواهند بود.

درس بیست و هشتم) حساب و کتاب داشته باشیم.

اگر در سازمانی نقشی در مراودات مالی داریم حتماً آنها را در قالب تنخواه ثبت نماییم و از مسئول مالی یا مدیر بخواهیم تنخواه را شارژ کند تا مجبور نباشیم از جیب خودمان هزینه شخصی بکنیم و در نهایت آشفتگی در حساب و کتاب‌هایمان به وجود بیاید.

درس بیست و نهم) نظریه‌پردازی‌های بی‌پایه‌واساس ممنوع.

اگر در جایی صحبت می‌کنیم و یا در رفع مسائل سازمانی می‌خواهیم صحبتی داشته باشیم از حرف‌ها و نظریه‌های بی‌پایه‌واساس بپرهیزیم.

درس سی‌ام) استفاده از وسایل و تجهیزات شخصی در محیط کار ممنوع.

سازمان و مدیران آن موظف هستند لوازم و تجهیزات موردنیاز شما را برای کار آماده کنند و شما مجبور نیستید از لپ تاب، گوشی و ... در کار استفاده نمایید مگر اینکه توافقی با سازمان در این مورد صورت‌گرفته بشود و سازمان حاضر باشد هزینه آن را بپردازد.

من رضا جلالت هستم عاشق مطالعه و یادگیری و از اینکه تجربیات خودم را با دیگران به اشتراک بگذارم لذت می‌برم در این مقاله تجربیات سی‌گانه خودم را از کارکردن و محیط کار آوردم تا شاید بتواند به دوستان در مسیر حرفه‌ای شدن در کار کمک کند البته گفتنی است که این موارد تجربیات شخصی من و مواردی است که در محیط کار دیده‌ام و قطعاً این مطالب خالی از اشکال نیستند.

اگر این مقاله برایتان مفید بود می‌توانید آن را با دیگر دوستان خود هم به اشتراک بگذارید و برای مطالعه بیشتر مطالب در صفحه ویرگول من مشترک شوید تا به‌محض انتشار مقاله جدید از آن باخبر شده و بتوانید آن را مطالعه نمایید.

ممنون می شوم در صورت تمایل شما هم اگر تجربیاتی از محیط کار دارید در قالب کامنت، زیر این پست به دوستانتان هدیه بدهید.