چه کسانی به مکمل های کلسیم نیاز دارند؟

مکمل های کلسیم خوب یا بد؟!

بسیارى از مردم به مصرف خودسرانه و مکمل هایى مانند کلسیم رو مى آورند و در این کار زیاد روی می کنند در حالى که استفاده از این مکمل ها می تواند برای انها عوارضی داشته باشد بنابراین مصرف مکمل ها هم باید با تجویز پزشک باشد. از طرف دیگر استفاده از مکملهاى کلسیم براى گروهى از مردم ضرورى است.

برای این کار اولین قدم محاسبه میزان دریافت کلسیم روزانه ى خود را از منابع غذایى مختلف است، در صورتیکه با استفاده از مواد غذایى این میزان تامین نشد می توان مکمل هاى کلسیم را مصرف کرد

و معمولا توصیه میشود مکمل های کلسیم را در دو میزان 500 میلی گرمی استفاده کنید زیرا اگر بیشتر از این میزان استفاده شوند به خوبی جذب نمی شوند.

همانطور که در مطلب قبل "کلسیم؛ ماده معدنی ضروری برای بدن" توضیح داده شد، در صورت وجود ویتامین دی در بدن کلسیم بخوبی جذب می شود بنابراین در بسیاری از ترکیبات مکمل های کلسیم حاوی ویتامین دی هم می باشند.

اما بطورکلی جذب کلسیم به عواملی مانند اسیدی بودن محیط روده، مقدار ویتامین دی موجود در بدن، مقدار استروژن و نوع مکمل کلسیم بستگی دارد.

پس برای شناخت بیشتر و استفاده صحیح از مکمل های کلسیم بهتر است انواع آنها را بشناسیم:

انواع مکمل های کلسیم

• کلسیم کربنات: حاوی 02 % کلسیم، رایج ترین و ارزان ترین نوع مکمل است که برای جذب به مقدار زیادی اسید معده نیاز است.
• کلسیم سیترات: حاوی 01 % کلسیم، این مکمل خود ترکیبی اسیدی دارد و برای جذب به اسید معده کمتری نیاز است پس بهتر از سایر مکمل ها جذب می شود ولی مقدار کلسیم موجود در آن کمتر است بنابراین مقدار این مکمل بستگی به نیاز روزانه فرد دارد می توان آن را در هر موقع از روز حتی با شکم خالی مصرف کرد.
• کلسیم گلوکونات: حاوی 3% کلسیم است.
• کلسیم لاکتات: حاوی 13 % کلسیم است.

از بین انواع مکمل های بالا،پزشکان قرص کلسیم سیترات را بیشتر توصیه می کنند زیرا نیاز به اسید معده را به حداقل رسانده و بدون مشکلات گوارشی و کمترین خطر برای رسوب کلسیم و در نهایت ایجاد سنگ کلیه می باشد.

به چند نکته در مورد مصرف مکمل های کلسیم توجه کنید:

1. مصرف مکمل کلسیم باید با تجویز پزشک یا متخصص تغذیه باشد.

2. مصرف مکمل در بعضی افراد عوارض جانبی مثل یبوست و گاز معده را ایجاد می کند. اگر با مصرف مایعات و فیبر غذایی فراوان این مشکل حل نشد نوع مکمل خود را تغییر دهد.

3. مقدار مکمل مصرفی را به مرود زیاد کنید.

4. اگر دارو خاصی دیگری مصرف می کنید حتما با پزشک خود در مورد تداخل آن با کلسیم مشورت کنید. به عنوان مثال مکمل کلسیم ، جذب آنتی بیوتیک تتراسایکلین را کاهش می دهد و همینطور با جذب آهن تداخل دارد. بنابراین مکمل کلسیم و آهن نباید همزمان مصرف شوند و با فاصله زمانی چند ساعت استفاده شوند. فقط در یک مورد می توان مکمل آهن را با سیترات کلسیم یا ویتامین C مصرف کرد زیرا حالت اسیدی دارند. سایر داروهایی که با معده خالی مصرف می شوند نباید با قرص کلسیم دریافت کرد.

چه مکملی برای چه شخصی مناسب است ؟

دو نوع رایج مکمل کلسیم در بازار بصورت کربنات و سیترات موجود است و با نام ها و برند های مختلف وجود دارد. هر کدام ازآنها دوز کلسیم متفاوت و ترکیبات جانبی دیگر مانند منیزیم، ویتامین دی متفاوتی دارند.توصیه مى شود چند گروه از افراد قرص کلسیم مصرف کنند.

اگر در رژیم غذایى روزانه نتوانستید میزان مورد نیاز کلسیم را تامین کنید می توانید هنگام خواب یک عدد قرص کلسیم میل کنید.

چنانچه به پوکى استخوان پیشرفته مبتلا هستید به ویژه اگر درسنین سالمندى قراردارید باید از مکملهاى کلسیم استفاده کنید. در توجیه این مطلب باید گفت مواد غذایى حاوى کلسیم فقط یک ساعت میزان کلسیم خون را بالا نگه میىدارند. در هنگام خواب بدن ما کلسیم مورد نیاز را از استخوانها برداشت می کند که این مسئله در افراد مبتلا به پوکى استخوان خطرناك است

افرادى که قبلا جراحی هاى دستگاه گوارش داشته یا به بیماریهاى معده مبتلا هستند و ترشح اسید معده در آنها اختلال دارد( نظیر سالمندان و کسانى که داروهاى آنتى اسید مصرف میکنند) بهتراست از مکمل های کربنات کلسیم مصرف نکنند.

مکمل هاى کربنات کلسیم خطر ساخته شدن سنگ در کلیه ها را بالا می برند بنابراین افرادى که مستعد ابتلا به سنگ کلیه هستند باید از مصرف این نوع مکمل ها خوددارى کنند. این افراد می توانند از مکملهایى که به شکل املاح سیترات کلسیم هستند استفاده کنند. این مکمل براى آزادسازى کلسیم نیاز به حضور اسید معده ندارند و سنگ سازهم نیستند.

طبق منابع علمی خانم های باردار روزانه به 1022 میلی گرم کلسیم نیاز دارند. که اگر از این میزان کلسیم کمتری دریافت کنند تحت نظر پزشک می توانند از مکمل های کلسیم استفاده کنند و در صورت داشتن کمبود کلسیم می تواند هم برای خودشان و هم برای جنین عوارض خطرناکی مانند زایمان زودرس، وزن کم نوزاد، فشار خون و پره اکلاسیمی در خود مادران ایجاد شود.

همچنین منابع علمی در دوران شیردهی مادران روزانه به 1922 میلی گرم کلسیم نیاز دارند زیرا خانم های شیردهی که بخاطر شیر دادن میزان کلسیم در بدن آنها کاهش یافته می توانند با تجویز پزشک این کمبود را با مکمل های کلسیم جبران کنند.

به خاطر داشته باشید:

بعضى ترکیبات کلسیم حاوى ویتامین د نیز می باشند. میزان ویتامین د در این نوع مکملها چندان زیاد نیست به همین دلیل توصیه م ىشود مکمل ویتامین د به صورت جداگانه مصرف شود. خیلى از مردم فکر می کنند با انجام آزمایش خون و تعیین میزان کلسیم می توانند از کمبود آن مطلع شوند. این یک باور نادرست است. کاهش سطح کلسیم خون بسیار خطرناك است و بدن ما به کمک چندین هورمون، کلسیم مورد نیاز را از استخوانها برداشت میکند. لذا تا زمانى که آخرین مولکول کلسیم از استخوان برداشت نشده سطح کلسیم در خون تغییر نمى کندو شما تنها با انجام آزمایش خون متوجه کمبود کلسیم در بدن نخواهید شد.

مکمل کلسیم را چه زمانی مصرف کنیم؟

بهترین زمان مصرف قرص کلسیم شب هنگام و بعد از خوردن شام است. مى توانید صبح ها بعد از خوردن صبحانه نیز از کلسیم استفاده کنید ولى به هیچ وجه قرصهاى کلسیم را نباید با ناهار مصرف کرد زیرا وعده ناهار غنى ترین وعده غذایى از نظر تامین آهن است و مصرف کلسیم با غذا جذب آهن را تا حد 50 درصد کاهش مى دهد . این مسئله در دراز مدت میتواند باعث ایجاد کم خونى شود.

عوارض جانبی مکمل های کلسیم

اختلالات گوارشی مانند: نفخ، یبوست، گاز معده.

دانشمندان مرکز پزشکی دانشگاه کریتون اوماها آمریکا پی بردند که در صورت استفاده زیاد مکمل های کلسیم خطر ابتلا به سنگ کلیه را افزایش می دهند. دیگر مطالعات در دانشگاه آکلند در نیوزلند پی بردند که مکمل های کلسیم همچنین در صورت استفاده بیش از حد ممکن است خطر حملات قلبی را افزایش دهند.

ولی بطور کلی قرص کلسیم سیترات به دلیل محلول بودن عوارض کمتری نسبت به کلسیم کربنات دارد.

اما سوال مهم و رایج در مورد قرص های کلسیم برای درمان پوکی استخوان

آیا مکمل های کلسیم ریسک شکستگی استخوان یا پوکی استخوان را کاهش می دهند؟

مطالعات نشان داده اند کسانی که قبلا مقدار متعادلی از کلسیم را دریافت کرده اند افزایش آن ها خطرهایی از عوامل یا شکستگی ها را کاهش نخواهند داد. به عبارت دیگر کسانی که بعد از استئوپروز میزان مکمل کلسیم خود را افزایش می دهند این افزایش، ریسک شکستگی را کاهش نمی دهد. مصرف مکمل های کلسیم قبل از دچار شدن به استئوپروز میتوانند از شکستگی استخوان و پوکی استخوان پیشگیری کنند. ضمنا مصرف قرص های مکمل کلسیم به تنهایی مانع از پوکی استخوان به ویژه در زنان بالای 22 سال نمی شود علاوه بر مصرف مکمل از منابع غذایی طبیعی حاوی کلسیم باید مصرف شود. زنانی که به امید پیشگیری از پوکی استخوان در بالای 22 سال فقط مکمل کلسیم مصرف می کنند بدانند که فقط با مصرف مکمل خطر پوکی استخوان کاملا از بین نمی رود و تأثیر مصرف لبنیات به ویژه شیرکم چرب و ورزش و تحرک بدنی در پیشگیری از پوکی استخوان ، بسیار بیشتر از مصرف قرص ها و مکمل کلسیم است.

در این مطلب سعی شد تا شما شناخت درستی از مکمل ها بدست اورید و با آگاهی کامل از مکمل کلسیم خود استفاده کنید.