روز به روز با داستان ها و اخبار تیله سافت خاطره می سازیم :) - سایت تیله سافت : TileSoft.ir
بازار چهل میلیونی؛ تحلیلی بر گزارش سال 97 کافه بازار
با انتشار گزارش سالانه کافه بازار، با ارقام گل درشتی مواجه شدیم که این اعداد و آمار، باعث ذوق زدگی یا جو زدگی برخی رسانه ها شد اما منطق حکم می کند که در برابر تحلیل آرمانی، تحلیل قیاسی را هم در نظر بگیریم تا ببینیم این سهم از رشد و آمار های جذاب کافه بازار تا چه میزان به کاربرد حقیقی نزدیک است.
دانلود فایل گزارش سال 97 کافه بازار
در تحلیل آرمانی از بسیاری از پارامتر هایی که باعث نقض این آمار می شود، چشم پوشی می شود و تنها به درستی گزارش کافه بازار تکیه می شود. اما در تحلیل قیاسی، به اتفاقات و پستی و بلندی هایی که گریبان گیر این مارکت ایرانی شد، پرداخته می شود و نتایج آن مورد بررسی قرار می گیرد.
تحلیل آرمانی
گزارش های سالانه و فصلی کافه بازار این امکان را به سیاست گذاران و سرمایه گذاران این صنعت می دهد تا با تکیه بر این آمار، بتوانند سال کاری جدید خود را دقیق تر برنامه ریزی کنند.
همزمان با رشد کاربران کافه بازار تا مرز 40 میلیون نصب فعال، شاهد رشد تولید و عرضه ی نرم افزار های کاربردی و خلاقانه ی ایرانی هستیم که طی سالیان اخیر توانسته اند توانایی خود را اثبات کنند. همین موضوع باعث شکل گیری اقتصاد رقابتی استارتاپ ها و نرم افزار های ایرانی در مارکت معتبری مانند کافه بازار براساس آمار دانلود، نظرات و امتیاز ها می شود.
در حال حاضر کافه بازار پوشش دهنده ی 22 هزار توسعه دهنده می باشد که رشد این آمار در سال 97، 89% بوده است (که متاسفانه بر خلاف دیگر آمار منتشر شده توسط تیم بازار، مقایسه ای نسبت به سال های پیشین صورت نگرفته است).
همچنان توزیع جغرافیایی توسعه دهندگان کافه بازار، متمرکز در تهران است. رتبه های بعدی توسعه دهندگان برخلاف تصور، در استان های خراسان رضوی، اصفهان و فارس پراکنده شده اند.
همچنین با افزایش نرم افزار های مرتبط با سرویس های ارزش افزوده و دارای امکان پرداخت درون نرم افزاری، شاهد رشد 89% درآمد سالانه ی این توسعه دهندگان هستیم که این به معنای اقتصاد پویای اپلیکیشن های ایرانیست.
با نگاه اجمالی به آمار پرنصب ترین و بیشترین آمار نرم افزار های نصب شده در دسته بندی های مختلف، متوجه می شویم که با توجه به التهابات اقتصادی که از سال گذشته اوج گرفت، دسته نرم افزار های امور مالی و خرید و فروش علی الخصوص دیوار، مورد توجه کاربران قرار گرفته است. با نگاه دقیق تر به این نمودار پی خواهیم برد که موضوعات و چالش های اقتصادی در انتخاب نرم افزار ها نیز متاثر بوده و کاربران ترجیح داده اند تا به جای دانلود و استفاده از نرم افزار های سرگرم کننده، بیشتر به نرم افزار های امور مالی، سیر و سفر و... رو بیاورند. البته التهاب دسته ی پیام رسان ها موضوع مهمی است که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.
دسته ی امور مالی
در دسته ی امور مالی، با نرم افزار های کاملا آشنا رو به رو هستیم که می توان این موضوع را تعبیر ثبات عملکرد مناسب آن ها در خدمات رسانی دانست. همچنین میزان رشد کاربرانی که از نرم افزار های امور مالی استفاده کرده اند، بیشتر متوجه کلان شهر های تهران و اصفهان است.
دسته ی خرید
در دسته ی خرید نیز نام ها کاملا آشنا هستند اما با تغییر مالکیت برخی از آن ها از جمله بامیلو به اسنپ مارکت، متوجه رشد 1000% آن نسبت به سال گذشته می شویم که این بیانگر سرمایه گذاری صحیح اسنپ می باشد. همچنان کلان شهر های نسبتا مدرن از جمله تهران و البرز، از عمده کاربران این دسته نرم افزار ها می باشند.
دسته ی سفر
در این دسته بندی اگر از رقابت اسنپ و تپسی چشم پوشی کنیم، شاهد اوج گیری دو نرم افزار جدید نشان و بلد هستیم که طی سال گذشته با تبلیغات انبوه خود در دیگر اپلیکیشن ها و ارائه ی خدمات مناسب توانستند در کنار بزرگان جای بگیرند. با توجه به شهر های تحت پوشش و خدمات گسترده تر سرویس های سفر، طبیعی است که کاربران این دسته در استان های تهران، البرز و خراسان رضوی پراکنده شده باشند.
دسته ی شبکه های اجتماعی
شاید ایجاد بحث چالشی در این تحلیل اشتباه باشد پس تنها به آمار اکتفا می کنیم؛ با نادیده گرفتن آمار نرم افزار های پاک شده از کافه بازار در این دسته، بیشترین رشد نصب متوجه طلاگرام است. بی شک برای بسیاری از تحلیلگران جالب به نظر می رسد که چرا کاربران استان های کردستان، کهگیلویه و بویراحمد و آذربایجان غربی که تماما از استان های مرزی هستند، از اصلی ترین طرفداران این دسته می باشند!
دسته ی کاربردی
همانطور که پیشتر به نمودار های رشد دسته ها پرداختیم، خنثی ترین دسته ی نرم افزار ها، کاربری می باشد و یکی از اصلی ترین دلایل آن، عدم ظهور پدیده ای خاص در این دسته می باشد. در دسته ی نرم افزار های کاربردی، بیشترین سهم رشد به نرم افزار های خدمات دولتی می رسد که کاربران استان های کرمانشاه، کردستان و کهگیلویه و بویراحمد را جذب خود کرده است.
دسته ی ورزش و تغذیه ی سالم
اتفاقی که در دسته ی نرم افزار های کاربردی رخ داد، متوجه حال این دسته نیز می شود و باز هم دلیل آن، عدم حضور یک رقیب جدی و جدید است. همچنین کاربران این دسته ی نرم افزاری شباهت زیادی به پاراگراف قبل دارند!
نتیجه گیری :
موضوع تولید و عرضه ی نرم افزار طی سال های اخیر با رشد کاربران اسمارت فون، سازمان یافته تر از 10 الی 15 سال گذشته است و علت آن، ظهور مارکت های قاعده مند رسمی و غیر رسمی مانند کافه بازار است. همچنین براساس این آمار می توان پی برد که نرم افزار هایی که طی چند سال گذشته در نمودار ها و آمار های واقعی حضور داشته اند، ثمره ی یک سرمایه گذاری حساب شده و کار گروهی است و نرم افزار هایی که حاصل پروژه های شخصی است، به دلیل عدم بازدهی مناسب و برنامه ریزی های اشتباه در کسب درآمد، در مدت کوتاهی حذف شده اند.
موضوع رقابت نیز تنها در بین نرم افزار هایی معنا دارد که به شکل سازمان یافته و با سرمایه های هنگفت فعالیت می کنند و این جای تاسف دارد که اشخاص و پروژه های شخصی شان در رقابت های طولانی مدت جایی ندارد. این موضوع به این جا ختم نمی شود و خطر تک قطبی شدن اقتصاد نرم افزار ها در تصاحب برند های بزرگی مانند بامیلو متبلور می شود؛ شاید با نگاه ریز بینانه تر متوجه حضور پر رنگ تیم اسنپ در تمام بخش های این آمار بشوید!
تحلیل قیاسی
در این بخش، قلم نقد و تحلیل را از نو می تراشیم و با نوک تیز آن، به اعماق واقعیت ها سفر می کنیم. درست است که بازار یک پلتفرم ایرانی برای تحت پوشش قرار دادن توسعه دهندگان ایرانی است اما نمی توان این فضا را از رقبای خارجی خالی نگه داشت بنابراین طی اتفاقات سال گذشته، شاهد انحصار گرایی سیاست گذاران در این پلتفرم هستیم و این موضوع به معنای نقص در آمار گل درشت گزارش سال 97 بازار است.
جلوه ی انحصار گرایی در شعار های زیبا
از جمله دسته های پر بحث گزارش سال 97 کافه بازار، دسته ی سفر است که در آن به استقبال کاربران از نرم افزارهای نشان و بلد اشاره کردیم؛ این استقبال تنها به دلیل تبلیغات و ارائه ی خدمات مناسب این اپلیکیشن ها نیست بلکه اصلی ترین دلیل آن، حذف رقبای خارجی شان طی دو سال گذشته بوده است؛ Waze نرم افزار مسیریابی است که به دلیل کودکانه ی سرمایه گذار های اسرائیلی، بارها از کافه بازار حذف و بازگردانی شد و همین موضوع به ریزش کاربرانش تاثیر گذاشت!
یا در مثالی دیگر به رشد بیش از 1000 درصدی طلاگرام پرداختیم که باز هم علت رشد این باج افزار به ظاهر پیام رسان، فیلترینگ و حذف نسخه ی اصلی تلگرام از کافه بازار است و تبلیغات زائد سرمایه گذاران پشت صحنه، باعث جذب اشتباه کاربران به این نرم افزار شد.
بنابراین شعار جلوگیری از انحصار گرایی، منجر به رشد بی رقابت نرم افزار های ایرانی شد! رشد و ترقی و ارائه آمار های چشم گیر، زمانی معنا می یابد که در عین وجود رقبای سرسخت خارجی بتوان برند و محصولی موفق را به دست کاربران رساند.
40 میلیون نصب فعال برای نرم افزار های تکراری
بی شک هر ماست فروشی از محصول خود تبلیغات چشمگیری را ارائه می کند و حالا کافه بازار هم در جایگاهی است که از این اعداد به نفع خود بهره می برد اما گناه آن ها نیست که لیست نرم افزار های صرفا ایرانی این مارکت، بی هیچ تغییری طی سال های اخیر تنها کاربرانشان افزایش یافته است.
کافیست لیست گزارش های فصلی و سال های گذشته ی کافه بازار را ورق بزنید تا با نام های تکراری سال 97 رو به رو شوید و بعد از آن دیگر لازم نیست که هیجان زده از این ارقام شروع به بحث کنید.
تاثیرات تلاطم های اقتصادی بر انتخاب نرم افزار ها
همانطور که زندگی های واقعی از افزایش بی پروای قیمت ها آسیب دیده است، نرم افزار های سرگرم کننده و کاربردی نیز از این موضوع مستثنا نبودند و جایگاه خود را به نرم افزار های امور مالی دادند و این بیانگر نگاه اقتصادی تر کاربران به انتخاب هایشان است.
حضور پررنگ توسعه دهندگان خراسان رضوی در سال 97
از اتفاقات جالب و عجیبی که در گزارش آماری سال 97 کافه بازار به چشم خورد، حضور پررنگ تیم های توسعه دهنده ی مشهدی در بین دیگر توسعه دهندگان است. البته این جمله به معنای چرایی این موضوع نیست اما علتی که در پس این ماجرا وجود دارد نیز از اهمیت زیادی برخوردار است.
سال گذشته با رشد قارچ گونه ی سرویس های ارزش افزوده و نرم افزار های وابسته ی آن ها مواجه بودیم و شبانه روز در برنامه های صدا و سیما با انواع نرم افزار های نه چندان کاربردی با اسم های عجیب و غریب رو به رو می شدیم.
پس از تحلیل های اشتباه دادستانی کل کشور از فضای مجازی، ارگان های وابسته و ثروتمند از جمله سپاه پاسداران، سرمایه های خود را به شهر های تحت پوشش خود منتقل کردند و در آنجا تیم های استارتاپی خودشان را بر پا کردند تا عقاید شخصی شان را در قالب نرم افزار های کاربردی ارائه کنند. یکی از این شهر های تحت پوشش، مشهد بود که با گسترش تیم های استارتاپی و کوتاه عمر، به شکل بی رویه به ساخت و توسعه ی نرم افزار های بی کیفیت پرداختند و بر آمار سال 97 کافه بازار تاثیر خود را گذاشتند.
درآمدزایی کافه بازار و توسعه دهندگان بیشتر از کدام نرم افزار ها بود؟
در نیمه ی اول عمر تقریبا 9 ساله ی کافه بازار، می توان گفت تقریبا هر نرم افزار فروش مستقیم یا با امکان درون پرداختی، می توانست به راحتی درآمد کسب کند اما با سر و سامان یافتن کسب و کار های اینترنتی، انحصار درآمدزایی به سمت تیم های ثبت شده تغییر مسیر داد. با بیان یک مثال این موضوع قابل درک تر خواهد بود؛ فرض کنید که شما دارنده یک پلتفرم شخصی تاکسیرانی اینترنتی با امکانات کاملا برابر با اسنپ هستید اما در نهایت رقابت شخص شما با شرکت اسنپ بی نتیجه می ماند ولی علت آن توانایی محتوا و کیفیت نرم افزارها نیست بلکه برتری امکانات یک شرکت حقوقی از شخص حقیقی بارها و بارها بیشتر است. علاوه بر این گستره و تنوع تبلیغات نیز بر این تفاوت طبقاتی تاثیر مستقیم دارد.
نتیجه ی حاصل از این بحث و مثال این است که درآمد چند سال اخیر توسعه دهندگان و کافه بازار، بیشتر از نرم افزار های بوده است که توسط تیم های بزرگ و ثبت شده توسعه داده شده اند.
کافه بازار 40 میلیونی، یک سمبل که دیگر انتخاب اول کاربران نیست!
کافه بازار طی سال های گذشته با انتقادهایی از سوی توسعه دهندگان رو به رو بود که اصلی ترین آن ها مشکلات دریافت و پرداخت های مالی بوده است؛ سرمنشاء این موضوع باز هم توجه ویژه ی مدیران این مارکت به نرم افزار هایی است که پشتوانه ی مالی و اعتباری بزرگی دارند.
همچنین کاربران نیز به دلیل نبود بسیاری از نرم افزار های خارجی ابتدا به گوگل پلی مراجعه می کنند و در صورتی که در آنجا به دلایل فیلترینگ یا تحریم ها به نتیجه نرسند، به کافه بازار رو می آورند.
افت محبوبیت کافه بازار متاثر از دستوراتی است که کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه، دادستانی کل کشور و شورای عالی فضای مجازی صادر نموده اند، می باشد؛ ماجرا از جایی جالب تر می شود که دکتر روحانی و وزیر ارتباط ایشان، بحث از حمایت از کسب و کار های مجازی و کشور مدرن ایران را مطرح می کنند!
در انتها
با نگاه دو بعدی به گزارش سالانه ی کافه بازار هم می توانیم متقاعد شویم و از این آمار به وجد بیاییم و در مقابل به ایرادات سیاست گذاری های اشتباه چند سال اخیر مدیران بالارده ی دولتی و حکومتی پی ببریم.
کافه بازار با این که در جایگاه مطمئنی ایستاده است اما در صورت نداشتن کاربر، تنها یک جایگاه دارد ولاغیر بنابراین باید مثل چند سال گذشته این امکان را داشته باشد که بتواند دستورالعمل های مستقل را نیز اجرایی کند و شرایط رقابت نرم افزار های ایرانی و خارجی را فراهم کند تا کاربران اثیر انحصار چند نرم افزار از پیش تعریف شده نشوند.
شورای عالی فضای مجازی با حذف رقبای خارجی سعی در جلوگیری از انحصار آن ها در بین کاربران کرد اما این تصمیم منجر به انحصار نرم افزار های ایرانی در برابر نمونه های خارجی خودشان شد. همچنین پر واضح است که قصه ی تکراری فیلترینگ به فروش قانونی فیلترشکن های دولتی می انجامد.
در بخش دوم این مقاله به آمار منتشر شده در دسته ی بازی ها خواهیم پرداخت.
مطلبی دیگر از این انتشارات
جهان پرچت، نشسته بر شانه های چهار فیل!
مطلبی دیگر از این انتشارات
استارتاپ ایرانی : استارتاپ فلای
مطلبی دیگر از این انتشارات
یکسالگی تیلهسافت ورق خورد