کنجکاوی علمی : باز کردن باتری جیوه-کادمیم

هشدار : این کار را درخانه و بدون دانش قبلی انجام ندهید.

خطر: اگر مثل من خیلی اهل حماقت هستید، لطفا، خواهشا، ناموسا سمت باتری های لیتیمی نرید. اون‌ها در کسری از ثانیه منفجر می‌شوند.

شاید اگر مشخصه کسایی که تشنه علم‌اند را در یک جا جمع کنید، کنجکاوی در همه اون‌ها وجود داشته باشه. کنجکاوی که اگر در خفا و سکوت بمونه قطعا باعث حس یاس و افسردگی میشه. پیشنهاد من به شما: نذارید اون حس بمیره.

امروز در یک اقدام عجیب رفتم و توی آزمایشگاه خودم شروع کردم به باز کردن باتری. البته چندین بار قبلا این کارو کرده بودم ولی همه دفعه‌های قبلی بدون آنالیز بود. اما این سری رو با آنالیز دقیق و مطالعه انجام دادم. گفتم با شما هم به اشتراک بذارم تا لذت ببرین. (خیلی تخصصی به موضع پرداخته نشده)

مشخصات :
باتری جیوه-کادمیم
voltage : 1.4
غیر قابل شارژ
سال ساخت :2015
Panasonic

خوب شروع کردن این کار حماقت محض می‌خواد چون هم کادمیم خیلی سمی و خطرناکه؛ هم جیوه. در ضمن خطر زخمی شدن دستم بر اثر برشم وجود داشت.

اول از همه لباسش رو از تنش در میاریم تا بهش تجاوز کنیم.اینطور باتری ها معمولا چون از پلمپ استفاده میکنن لباسشون به راحتی در میاد.(بعضی از باتری ها سر آند به لباسش وصله :/)

با استفاده از چاقو و جکش شروع کردم به ته(همون جایی که صافه) اون ضربه زدن. باتری چون پلمپ بود هی ول می‌خورد و از زیر چاقو در میرفت. اون راه‌حل همیشگی جواب نداد. ما نمیتونیم از تهش بهش ورود پیدا کنیم(که اگر می‌شد خیلی خوب اجزاش دیده میشد)

پس به دل و رودش حمله می‌کنیم. با قرار دادن اون در گیره، به دلش ضربه میزنیم.همین موقع هاست که باتری شروع می‌کنه به داغ شدن؛دلیل این اتفاق رو جلو تر توضیح میدم.(جالبه هرچی اثر بخشی باتری بیشتر باشه،داغ شدن بیشتره، که می‌بینیم در باتری های لیتیمی به انفجار میرسه) همین طور ضربه زدم تا تونستم به پوسته اولیه نفوذ کنم و سپس وارد باتری بشم. در آخر بر عکس کردم و از اون طرف چاقو رو وارد شکمش کردم تا کلا دو تیکه شد.

هشدار: چاقویی که من استفاده کردم، کلا مخصوص آزمایشگاه هست. اگر باز اهل حماقت هستید و می‌خواید انجامش بدین، از پیچ‌گوشتی استفاده کنید.

هشدار :کادمیم بسیار خطرناکه و کوچک ترین ذره‌ای از اون باعث بیماری شدید میشه. مراقب ذرات ریز اون باشید. (اصلا انجامش ندین که من بدبخت انقدر هشدار نزنم..والا??)

خوب حالا با دو تیکه باتری نصفه سروکار داریم. طرفی که تهش صافه اسمش ترمینال منفی هست و طرف دیگه ترمنیال مثبت نامیده میشه یکم برآمدگی داره (بچه‌های شیمی بهش میگن نیپل، بی ادبم خودتونید:/)

اما بیایم ببینی ما اصلا با چی سر کار داریم :

یک باتری ساده از سه جز اصلی ساخته شده:

• آند
• کاتد
• جدا کننده

نمیخوام وارد واکنش‌ها و کارایی این بخش‌ها بشم. ولی بدونید و آگاه باشید آند و کاتد مثل لیلی و مجنون هستند که با جدا کردن این دو و وصل کردن یک مدار خارجی از اشتیاق رسیدن بهم اون‌ها برق تولید می کنیم. :)

یادتونه گفتیم با ضربه وارد کردن به باتری، شروع می‌کنه به داغ شدن ؟ دلیلش این هست که ما با ضربه زدن باعث واکنش داخلی آند و کاتد می‌شیم. بیشتر این واکنش‌ها گرماده هستند.

و اما اجزای باتری من :

توی عکس قبلی دیدیم که اون بخش داخلی و کمتر آند هست و در باتری‌های جیوه‌ای عمدتا تشکیل شده از کادمیم و روی هستند. همین طور بخش گسترده یا کاتد شامل جیوه هست. البته نه جیوه و خالص بلکه جیوه اکسید. همچنین برای بهبود کارایی از دی اکسید منگنز و زغال استفاده میشه.(از ایرانی‌ها بپرسی داخل باتری چیه؟ نصفشون میگن همش زغاله :/)

خوب، در این نوع باتری، جیوه جایگاه کاتد رو داره. کاتدها همیشه آند رو بغل می‌کنند. یعنی پوشش بالایی رو تشکیل می‌دهند. همون طور که مشاهده می‌کنید بخش سیاه، بخش بالایی هست که بخاطر ترکیب با دی اکسید منگنز به رنگ سیاه در اومده. البته تشخیص این سه اونقدر سخت نیست. اکسید جیوه کمی نرمه و مثل گِل شکل میگیره. ولی دی اکسید منگنز به همراه زغال کلوخه کلوخه میشه.

وقتی درمورد باتری‌های جیوه ای بخونید می‌فهمید آندهای اون معمولا از فلز روی تشکیل شده‌اند. اما بعضی از اون‌ها هم از کادمیم بهره برده‌اند. اما چطور فهمیدیم کادمیم هست ؟ اولا کادمیم به رنگ نقره‌ای متمایل به آبی هست.(البته در این عکس خیلی آبی دیده میشه) دوما روی باتری نوشته بود :/

کالکتور جریان هم یک چیزی شبیه میخ هست که از سمت منفی در اومده و عهده دار یه سری فرایندها هست که بخاطر تخصصی نشدن بحث بهش نمی پردازم:) (کلا بدونید مسئولیت انتقال الکترون رو به عهده داره)

این تیکه کاغذ که می‌بینید جدا کننده نام داره. در واقع یک نوع الکترولیته که برای لیلی و مجنون نامه نگاری می‌کنه تا هنوز عاشق بمونن و خبر هم رو بگیرن. البته این ها پیوسته هستند که بر اثر ضربه تیکه تیکه شده‌اند. این جدا کننده ها مواد مختلفی هستند که بسته به ولتاژ و آند و کاتد فرق می‌کنند.

مراسم تدفین باتری‌( همون گور و گم کردن اجزا)

بچه که بودم با تکنیک "شتر دیدی؟ ندیدی" باتری های تیکه تیکه شده رو توی یک جایی قایم می‌کردم یا توی سطل آشغال مینداختم. ولی این کار بشدت اشتباست. متاسفانه باتری‎‌های امروزی به دلیل کاهش کیفیت ماده‌های سمی فراوانی دارند. بخاطر همین اگر بازم حماقت کردید و بازش کردید مستقیما توی آشغالی نریزید! بهترین کار ترکیب کردن اون با یک اسید هست تا از حالت فعال در بیاند. (البته اطمینان حاصل کنید مواد باتری با اسید واکنش خطرناک نمیدند.) سپس اون رو به نزدیک‌ترین فاضلاب صنعتی بریزید.

اما کلا این کار سمی باز کردن باتری کلا توی خونه انجام ندین:/

اینم حسن ختام: دیگه باید قند شکن بزنید.