خستگی تصمیم‌گیری چیست؟

زمانی که افراد تصمیم‌های بیشتری می‌گیرند، دچار خستگی تصمیم‌گیری می‌شوند و نمی‌توانند درست فکر کنند.

گاهی‌اوقات ممکن است توانایی تصمیم گیری صحیح را نداشته باشید، مسئولیت آن را به دیگران دهید یا فکر کردن به آن را عقب بیندازید. در حقیقت شما برای گرفتن تصمیم درست خسته و ناتوان هستید. در ادامه مقاله عواملی را که باعث ناتوانی در انتخاب تصمیم درست می‌شوند و در کاهش بهره‌وری و انگیزه نقش زیادی دارند بیان می‌کنیم.


برای مثال تصور کنید جلسه‌های مهمی در طول روز داشته‌اید و هنوز ۳ جلسه دیگر باقی مانده است. زمانی که می‌خواهید تصمیم گیری کنید ترجیح می‌دهید آن را به زمان دیگری موکول کنید یا تصمیم‌های نادرستی بگیرید. در این شرایط می‌خواهید یک نفر دیگر به جای شما تصمیم گیری کند. به عبارت ساده‌تر زمانی که افراد تصمیم‌های بیشتری می‌گیرند، دچار خستگی تصمیم‌گیری می‌شوند و نمی‌توانند درست فکر کنند. در حقیقت تصمیم گیری زیاد باعث می‌شود افراد توانایی ارزیابی گزینه‌های مختلف و انتخاب گزینه‌های مناسب‌تر را نداشته باشند.

برای اولین بار یکی از روانشناسان اجتماعی اصطلاح خستگی تصمیم گیری را طبق نظریه «تهی‌شدن نفس» فروید به کار برده است. در حقیقت تهی شدن نفس باعث کاهش اراده و ناتوانی در مدیریت رفتار می‌شود. به بیان ساده‌تر زمانی که ذهن افراد خسته می‌شود، نمی‌توانند اراده و اختیار داشته باشند.

زمانی که شما تصمیم گیری را به زمان دیگری موکول می‌کنید بهره‌وری شما کاهش پیدا می‌کنند. باومایستر نویسنده کتاب «اراده: بازکشف بزرگ‌ترین قدرت انسان» نوشته است: «تصمیم‌گیری همان اراده‌ای را می‌خواهد که نه‌گفتن به شیرینی و مواد مخدر می‌خواهد.»

افراد برخلاف خستگی جسمی خود که به راحتی آن را متوجه می‌شوند، نمی‌توانند خستگی تصمیم گیری خود را تشخیص دهند.

یکی از عواملی که باعث خستگی تصمیم گیری می‌شود، انجام چند وظیفه است. برای مثال در طول روز و حتی در ساعت‌های کاری چند بار ایمیل خود را چک می‌کنید، ناگهان تصمیم می‌گیرید واتس‌اپ خود را چک کنید و پس از آن نیز از اینستاگرام بیرون نمی‌آیید. ایجاد این تغییرات علاوه بر اینکه تمرکز شما را از بین می‌برد، بلکه با هر کدام از این تصمیم‌‌گیری‌‌ها اراده شما نیز از بین می‌رود.

در یک پژوهش حدود ۱۱۰۰ پرونده بررسی آزادی مشروط در آمریکا بررسی شد. نتایج آن نیز نشان داد تنها چیزی که بیشترین تاثیر را در صدور حکم آزادی مشروط داشت زمان بررسی پرونده بود و عواملی مانند جرم، سابقه یا سنگینی حکم مجرم تاثیر زیادی ‌نداشتند. جالب است بدانید حدود ۷۰ درصد متهمانی که در ابتدای روز برای بررسی پرونده خود به دادگاه رفته بودند حکم آزادی مشروط گرفتند اما فقط ۱۰ درصد متهمانی که پرونده آن‌ها در ساعت‌های پایانی روز بررسی شد توانستند حکم آزادی مشروط بگیرند.

حتی اگر افراد منطقی و مسئولیت‌پذیر باشند، ذهن آن‌ها پس از چند بار تصمیم گیری خسته می‌شود. مشکلی که وجود دارد این است که افراد برخلاف خستگی جسمی خود که به راحتی آن را متوجه می‌شوند، نمی‌توانند خستگی تصمیم گیری خود را تشخیص دهند. آن‌ها در این شرایط به هیچ چیزی اهمیت نمی‌دهند و فقط می‌خواهند زمان بگذرد. همچنین بدون اینکه خوب فکر کنند می‌گویند: «هر چه پیش آید خوش آید.»

تحقیقات زیادی درباره این مسئله انجام شده است اما همه این پژوهش‌ها نتوانستند تاثیرات خستگی تصمیم گیری را با دقت مشخص کنند. کارول دوک روانشناس دانشگاه استنفورد، پژوهشی را به تازگی انجام داده است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد تنها باور افراد به اینکه اراده بیشتری دارند باعث می‌شود که آن‌ها زمانی که دچار خستگی تصمیم گیری می‌شوند بتوانند تصمیم‌های درست‌تری بگیرند. او تاکید می‌کند که به اشتباه فکر نکنید که برای انجام کارهای سخت به بازیابی پیوسته انرژی دارید. بلکه یادآوری می‌کند که انسان ممکن است برخی منابع را در دست داشته باشد که از آن‌ها آگاهی ندارد.

منبع: سایت مطالعه شریف