بیت کوین چیست ؟ [اختصاصی ارز بلاگ]

بیت کوین (Bitcoin) یک ارز دیجیتال ، رمزنگاری شده و مجازی در اینترنت است که از سال 2009 باعث شده توجه بسیاری از افراد را به خود جلب کند. اما بیت کوین چگونه ساخته میشود و از کجا می آید و چگونه ذخیره میشود و چندین سرفصل دیگر موضوعاتی هست که در این مطلب سایت ارز بلاگ دات کام به آن می پردازیم

موضوعاتی که در این مقاله به شما می آموزیم :

• چه کسی بیت کوین را خلق کرده است؟
• بیت کوین چگونه ساخته می شود؟
• آیا بیت کوین قابل چاپ است ؟
• بیت کوین ها در کجا نگهداری می‌شوند؟
• آیا میتوان به اندازه بی‌نهایت بیت کوین تولید کرد؟
• پشتوانه بیت کوین چیست؟
• شفافیت بیت کوین
• بیت کوین چه تفاوتی با پول‌های رایج حکومت ها دارد؟
• دلایل اهمیت بیت کوین چیست؟
• چرا بیت کوین امروزه این قدر بحث‌برانگیز شده است؟
• قیمت گذاری بیت کوین و عوامل موثر بر آن ؟
• کارمزد استفاده از بیت کوین ؟

بیت کوین چیست؟

شبکه‌ای است که تحت کنترل هیچ‌کس نیست. یک شکل جدید از پول دیجیتال است با یک تفاوت بزرگ با سایر پول‌ها؛ هیچ کس آن را کنترل نمی‌کند.

پول‌های معمولی به وسیله بانک‌های مرکزی ایجاد می‌شوند؛ در واقع بانک‌های مرکزی تصمیم می‌گیرند این پول‌ها وجود داشته باشند تا به وسیله‌ آن از دولت اوراق قرضه خریداری کنند. بانک‌ها و شبکه پرداخت آن را به دقت کنترل می‌کنند تا بتوانند از امتیاز آن بهره‌مند شوند. آن‌ها دروازه‌های سیستم مالی هستند. این ارز رمزپایه این رویه را تغییر داده است.

بیت کوین Bitcoin یک شبکه پرداخت غیر متمرکز است؛ یعنی شخص و شرکتی بر روی فرایند تولید و تغییر قیمت آن هیچ کنترلی ندارد. به جای آن، هرکسی روی شبکه کنترل پول خود را بر عهده دارد و هر کسی می‌تواند با دانلود نرم افزار رایگان Bitcoin و اجرای آن روی کامپیوتر شخصی‌اش، روی سیستم مالی Bitcoin تاثیرگذار باشد.

همچنین بیت کوین یک نوع ارز دیجیتال است که به صورت مجازی ساخته و نگهداری می‌شود. کسی آن را کنترل نمی‌کند، چاپ نمی‌شود و به وسیله نرم‌افزاهای رایانه‌ای که در سراسر جهان مشغول حل مسائل ریاضی هستند، تولید می‌شود.

این ارز دیجیتال اولین نمونه، از ارزهایی است که با نام ارزهای رمز پایه شناخته می‌شوند.

چه کسی بیت کوین را خلق کرده است؟

یک برنامه‌نویس رایانه‌ای به نام ساتوشی ناکاموتو ایده تولید آن را مطرح کرد که یک سیستم پرداخت براساس اصل «اثبات کار» بود. ایده اصلی او تولید پول، مستقل از هر نوع مرکز دولتی، قابل انتقال به صورت مجازی، با سرعت انتقال بالا و با هزینه انتقال خیلی کم بود.

از آنجایی که این ارز دیجیتال تحت کنترل کسی نیست، یا باید قوانینی وجود داشته باشد یا افراد می‌توانند به راحتی هرگونه تخلفی مرتکب شوند. در این سیستم افراد می‌توانند برای کسی بیت کوین بفرستند سپس بگویند که این کار را انجام نداده‌اند؛ بنابراین می‌توانند هرجایی آن را مصرف کنند. این مشکلی است که به آن مصرف دوباره (double spending) گفته می‌شود و بیت کوین در حال طراحی سیستمی است که از این اتفاق جلوگیری کند.

در واقع کسانی که نرم افزار بیت کوین را روی کامپیوتر خود دارند، از طریق اینترنت به یکدیگر وصل می‌شوند، به این شبکه از کامپیوترها، شبکه پرداخت با بیت کوین گفته می‌شود که بخش مهمی از کل پدیده bitcoin را شامل می‌شود. در واقع این ارز دیجیتال بدون این شبکه پرداخت بی معنی خواهد بود.

این شبکه ردیابی می‌کند چه کسی بیت کوین را برای دیگران می‌فرستند و هر شخص چه مقدار در اختیار دارد. اگر کسی فرستادن بیت کوین برای دیگران را مخفی کند، شبکه متوجه این پنهان‌کاری خواهد شد.

بیت کوین چگونه ساخته می شود؟

شبکه همچنین وظیفه‌ تولید و ساختن بیت کوین را هم برعهده دارد و به وسیله بانک مرکزی چاپ نمی‌شود، بلکه افرادی که از نرم‌افزارهای استخراج روی کامپیوتر خود استفاده می‌کنند، آن را تولید می‌کنند.

در واقع به این فرآیند استخراج (Mining) می‌گویند. شبکه، قوانین پاداش بیت کوین بصورت POW (Profit of Work) است که کسانی که در حال استخراج هستند طبق قواعد خاص و سختی شبکه پاداش دریافت میکنند که این موضوع مطلبی در آینده سایت ارز بلاگ خواهد بود

آیا بیت کوین قابل چاپ است ؟

خیر. این یک پول فیزیکی نیست که توسط بانک مرکزی، بدون هیچ حساب و کتابی و با قوانین دولتی ایجاد شود. چنین بانک‌هایی برای پوشش بدهی ملی، اقدام به چاپ پول می‌کنند و این کار سبب کاهش ارزش پول خواهد شد.

اما این ارز به صورت دیجیتال توسط هر کسی که به شبکه آن ملحق ‌می‌شود ایجاد شده است و توسط قدرت رایانه‌ها در یک شبکه توزیع شده، استخراج (ماین) می‌شود.

این شبکه همین‌طور تراکنش‌هایی که صورت می‌گیرد را بررسی می‌کند و به صورت موثر شبکه پرداخت خود را ایجاد می‌کند.

بیت کوین ها در کجا نگهداری می‌شوند؟

این ارز دیجیتال جسم فیزیکی ندارد و شما نمی‌توانید آن‌ را در بانک پس‌انداز کنید. آن‌ها وجود دارند فقط به این دلیل که شبکه موافق وجود داشتن آن‌ها است و شما صاحب آن هستید، فقط به خاطر اینکه شبکه موافق این است که شما مالک آن باشید. سابقه‌ مالکیت در یک دفتر کل، به نام بلاک چین (blockchain) ثبت می‌شود و توسط تمامی کامپیوترهای موجود در شبکه مشاهده و نگهداری می‌شود.

این دفتر کل سوابق کسانی که مالک این ارز دیجیتال هستند را نگهداری می‌کند؛ اما نه به صورت نام و حساب بانکی، بلکه از طریق آدرس‌های بیت کوینی این کار را انجام می‌دهد که از کاراکترهای تصادفی و طولانی ایجاد می‌شود. به سادگی نمی‌توان پی برد که صاحب این آدرس چه کسی است و به این ترتیب اگر سیستم به صورت صحیح مورد استفاده قرار بگیرد، کاملا ناشناس باقی خواهد ماند.

وقتی کسی بیت کوینی را برای شخص دیگری ارسال می‌کند، به شبکه گفته می‌شود که دفترکل را بروزرسانی کند و از آدرس بیت کوینی شخص فرستنده کم شده و به آدرس بیت کوینی شخص گیرنده اضافه می‌شود.

آیا میتوان به اندازه بی‌نهایت بیت کوین تولید کرد؟

پروتکل و برنامه نویسی این ارز دیجیتال اجازه نمی‌دهد بیشتر از 21 میلیون بیت کوین توسط ماینرها ایجاد شود. البته آنها را می‌توان به صورت واحدهای کوچک‌تر درآورد. (کوچک‌ترین واحد قابل تقسیم بیت کوین معادل 0.000000001 است که به افتخار بنیان‌گذار این ارز به آن یک ساتوشی می‌گویند)

پشتوانه بیت کوین چیست؟

پشتوانه ارزهای رایج، طلا و نقره است. از لحاظ تئوری اگر بانک مرکزی یک دلار چاپ کند آنها بایستی به اندازه آن، طلا یا نقره یا … در بانک قرار دهند (هر چند در عمل، این امکان وجود ندارد).

اما پشتوانه این ارز دیجیتال طلا نیست بلکه اعتماد عموم مردم است.

در سراسر جهان افراد از نرم‌افزارهای رایانه‌ای برای تولید آن استفاده می‌کنند. این فرمول ریاضی در اختیار همه است و هر کسی می‌تواند آن را بررسی کند.

خود نرم افزار بیت‌کوین نیز منبع باز است. بنابراین هر کسی می‌تواند آن بخواند و صحت عملکرد آنرا تایید کند.

شفافیت بیت کوین

یکی از ویژگی‌های اصلی بیت کوین شفافیت آن است. با وجود اینکه تنها دارنده آن، آدرس یا رمز شخصی می‌تواند به بیت کوین‌هایش دسترسی داشته باشد؛ ولی هر کسی در شبکه می‌تواند میزان بیت کوین‌های هر آدرس را مشاهده کند و اینکه بیت کوین‌ها از کجا و به چه آدرسی منتقل شده‌اند هم کاملا قابل مشاهده است. اما چون آدرس‌ها کاملا ناشناس و بی نام است، بیت کوین در واقع شفافیت و محرمانگی را با هم دارد. برخلاف حساب‌های بانکی که به نام شما متصل است، آدرس‌ بیت کوین هرگز با نام واقعی شما کاری نخواهند داشت.

بیت‌ کوین در واقع یک ترکیب عجیب است. پولی است که شبکه پرداخت هم محسوب می‌شود. ضمن محرمانگی، کاملا داد و ستد در آن شفاف است. کاملا غیر متمرکز است، اما قوانین سفت و محکمی دارد.

بیت‌کوین چه تفاوتی با پول‌های رایج دارد؟

بوسیله بیت کوین می‌توانید کالاها را به صورت مجازی خرید کنید. از این منظر، درست شبیه دلار و یورو است که از آنها نیز می‌توان به صورت دیجیتالی در معاملات استفاده کرد.

با این حال مهم‌ترین تفاوت ذاتی این ارز با سایر پول‌ها، عدم تمرکزگرایی آن است. یک موسسه واحد، شبکه بیت کوین را کنترل نمی‌کند. این موضوع برای عده‌ای مایه خرسندی است چرا که هیچ بانک بزرگی، کنترل پول آنها را به دست ندارد.

دلایل اهمیت بیت کوین چیست؟

بیت کوین چندین مشخصه مهم دارد که باعث شده در بین کاربران از اهمیت ویژه ای برخوردار شود در زیر با مهمترین آنها آشنا میشویم :

۱. بیت کوین در اختیار هیچ بانک مرکزی قرار ندارد و هیچ دولتی مقررات آن را تعیین نمی‌کند

هیچ بانکی نمی‌تواند تراکنش‌های مالی بیت‌کوینی شما را رصد کند و هیچ نهاد قانونی و مالیاتی نیز نمی‌تواند بر آن نظارت داشته باشد. البته این عدم نظارت می‌تواند مشکلاتی نظیر تراکنش آسان پول برای باندهای تبهکار را به همراه آورد. در واقع بیت‌کوین ابزاری برای پولشویی نیز به شمار می‌رود. یکی از دلایل افزایش شدید قیمت بیت کوین در سال‌های گذشته، هجوم تبهکاران بین‌المللی برای خرید بیت‌کوین در حجم زیادی بود.

۲. بیت کوین بانک‌ها را کاملا دور می‌زند

بیت کوین در یک شبکه همتا به همتا جابه‌جا می‌شود و نیازی به حضور بانک به عنوان واسطه نیست. همچنین کیف پول بیت کوین را نمی‌توان (همانند حساب‌های بانکی) بست یا راکد کرد و هیچ ارگانی نیز نمی‌تواند بر میزان موجودی کیف پول کاربران بیت‌کوین نظارت کند. هیچ سقف برداشت و واریزی برای کیف پول بیت‌کوین وجود ندارد. در واقع، هیچ کس به جز صاحب کیف پول بیت‌کوینی نمی‌تواند درباره نحوه مدیریت آن تصمیم‌گیری کند. بی‌تردید بانک‌ها به هیچ وجه از این قابلیت بیت کوین دل خوشی ندارند!

۳. بیت کوین تحولی در شیوه پس‌انداز و خرج کردن مردم ایجاد می‌کند

از زمان عرضه پول کاغذی (و البته در نهایت پول مجازی)، قدرت مالی در اختیار بانک‌ها بوده است. این بانک‌ها هستند که پول را منتشر کرده، پول‌هایمان را پس‌انداز کرده و به ازای خدمات واسطه‌ای از ما کارمزد می‌گیرند.

اگر دولتی نیاز به پول بیشتر داشته باشد، پول بیشتری چاپ می‌کند و یا سیاست‌های مالی متفاوتی را در پیش می‌گیرد. در این میان، برخی دولت‌ها هم هستند که پول بدون پشتوانه چاپ می‌کنند و در نتیجه سبب ایجاد تورم در جامعه می‌شوند. این تورم بی تردید به سود بانک‌ها و به ضرر مردم خواهد بود.

بیت‌کوین با هدف پس گرفتن این قدرت و بازگرداندن توان مدیریت ثروت به مردم طراحی شده است. به جای اینکه یک تکه کاغذ ارزش داشته باشد، یک بسته کد رایانه‌ای ارزشمند شمرده می‌شود.

۴. تراکنش‌های بیت کوینی برگشت‌ناپذیرند

شیوه‌های رایج پراخت (نظیر انتقال پول به صورت کارت به کارت یا از طریق چک) این قابلیت را دارند که از سوی بانک لغو شوند. اما تراکنش‌های صورت گرفته بیت‌کوینی برگشت ناپذیرند. همچنین هیچ بیمه‌ای برای پوشش خسارت کیف پول بیت‌کوینی وجود ندارد. اگر اطلاعات موجود بر روی هارددیسک (ذخیره سرد) و یا حتی گذرواژه کیف پول‌تان را از دست دهید، دسترسی به کیف پول و در نتیجه، موجودی آن برای همیشه از دست خواهد رفت.

چرا بیت کوین امروزه این قدر بحث‌برانگیز شده است؟

موارد مختلفی دست به دست هم داده‌اند تا سروصدای زیادی در رسانه‌ها درباره بیت کوین راه بیفتد. از سال ۲۰۱۱ تبهکاران زیادی به خرید تعداد بالایی بیت کوین روی آورند، زیرا به وسیله این ارز رمزنگاری شده می‌توانستند حجم زیادی از پول را به دور از چشم نهادهای قانونی جابه‌جا کنند. به این ترتیب بود که قیمت بیت‌ کوین در آن سال‌ها به شدت بالا رفت.

کلاهبرداری نیز امری رایج در دنیای ارزهای رمزنگاری شده است. بسیاری از سرمایه‌گذاران تازه‌کار و یا حریص تاکنون قربانی کلاهبرداران در این حوزه شده‌اند.

اما شاید اصلی‌ترین دلیل بحث‌برانگیز بودن بیت کوین و آلت کوین‌ ها این باشد که به خاطر ماهیت غیرمتمرکز خود، قدرت را از دست بانک‌های مرکزی و دولت‌ها می‌گیرند.

هیچ نهاد یا سازمانی نمی‌تواند حساب بیت‌کوینی یک نفر را مسدود کند. امکان نظارت ماموران مالیاتی بر نقل و انتقال بیت‌کوینی وجود ندارد. همچنین برای تبادل بیت‌کوین نیاز به بانک و یا هیچ واسطه و شخص ثالثی نیست. در واقع بیت‌کوین را می‌توان همانند قطعات طلایی دانست که در دوره غرب وحشی توسط افراد کشف می‌شد و پلیس محلی و یا نهادهای مالی هیچ نظارتی بر آن نداشتند.

قیمت گذاری بیت کوین و عوامل موثر بر آن

یکی از ویژگی‌های شاخص بازار ارز دیجیتال بخصوص بیت کوین، نوسانات شدید قیمت در آن است. این نوسانات تاکنون به افزایش چشمگیر سود و یا ضرر برخی فعالان این حوزه انجامیده است. اما چرا قیمت ارز دیجیتال (نظیر بیت کوین، اتریوم و …) این قدر بالا و پایین می‌رود.

در ادامه با عوامل کلی که در قیمت گذاری نقش دارند آشنا میشویم :

عامل اول: عرضه و تقاضا

عرضه و تقاضا عاملی موثر در تعیین قیمت هر نوع ارز دیجیتال است. وقتی یک ارز دیجیتال به شکل گسترده عرضه شود ولی تقاضای چندانی برایش وجود نداشته باشد، قیمت بالایی نیز نخواهد داشت. در مقابل، وقتی عرضه یک ارز دیجیتال بسیار محدود و اندک باشد ولی تقاضای زیادی در بازار برایش وجود داشته باشد، قیمتش افزایش می‌یابد. اصلی‌ترین عامل افزایش شدید قیمت بیت کوین را می‌توان در همین بالا بودن تقاضا و کمبود عرضه آن دانست.

عامل دوم: کاربردپذیری

بسیاری از افراد به خاطر کاربردهایی که یک ارز دیجیتال دارد، آن را خرید و فروش می‌کنند. هر قدر یک ارز دیجیتال بیشتر کاربردی باشد و سودمندی بیشتری به همراه داشته باشد، استقبال بیشتری از آن می‌شود، زیرا کاربران آن را باارزش‌تر می‌دانند. برای نمونه، اتریوم را در نظر بگیرید. اتریوم یک پلتفرم متن باز است که به کاربران امکان تعریف و راه‌اندازی برنامه‌های غیرمتمرکز (Dapp) ویژه خود را می‌دهد.

عامل سوم: هیجان در بازار

اخبار مثبت و منفی و موج احساسی پس از آن از دیگر عوامل تعیین کننده افزایش یا کاهش قیمت یک ارز دیجیتال به شمار می‌روند. دلیل بروز این مساله این است که احساسات می‌توانند ارزش ادراکی یک ارز دیجیتال را در ذهن مخاطب تغییر دهد.

عامل چهارم: دشواری استخراج (ماینینگ)

بیت کوین و چند ارز دیجیتال دیگر بر نوعی بلاک چین مبتنی بر گواه اثبات کار (PoW) استوار هستند. در این دسته از ارزهای دیجیتال، دشواری استخراج یکی از عوامل تعیین کننده قیمت است. منظور از دشواری استخراج، میزان سختی یافتن ارزش هش مناسب برای هش تارگت است. اگر استخراج یک ارز دیجیتال دشوار نباشد، عرضه آن بیشتر خواهد بود و در نتیجه قیمت آن نیز پایین‌تر است. اما دشواری بیشتر استخراج یک ارز دیجیتال به این معناست که در صورت افزایش تقاضا امکان افزایش عرضه وجود ندارد و همین امر به افزایش قیمت آن می‌انجامد. البته شناخت دقیق جزییات مربوط به سختی استخراج هر ارز دیجیتال نیازمند اطلاعات فنی و کارشناسانه درباره آن است. به هر حال، دشواری استخراج نیز یکی دیگر از عوامل تاثیرگذار بر قیمت یک ارز دیجیتال به شمار می‌رود.

کارمزد استفاده از بیت کوین

استفاده از بیت کوین کارمزد اندکی دارد. با این وجود هیچ نوع کارمزد بانکی برای بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال وجود ندارد، زیرا هیچ بانکی در این فرآیند دخالت ندارد. در مقابل، باید کارمزدی جزیی به سه گروه در شبکه بیت کوین بپردازید. سرورهایی پشتیبان شبکه ماینرها (که این سرورها در اصطلاح گره نامیده می‌شوند)، صرافی‌های ارز دیجیتال که بیت کوین‌تان را به دلار، ریال یا هر نوع ارز دیگر تبدیل می‌کنند و نیز استخرهای استخراج (mining pool) هایی که ممکن است در آنها عضو شوید، سه گروهی هستند که شاید کارمزدی دریافت کنند.

صاحبان برخی سرورهای گره در شبکه بیت کوین به ازای هر باری که مقداری بیت کوین را از طریق گره آنها برای کاربری دیگر میفرستید، کارمزدی در حد چند سنت دریافت می‌کنند. همچنین صرافی‌های ارز دیجیتال نیز به ازای تبدیل بیت کوین به ارزهای رایج (نظیر دلار، یورو یا ریال) یا بالعکس نیز کارمزد دریافت می‌کنند.

همچنین برخی استخرهای استخراج بیت‌ کوین نیز درصد اندکی را به عنوان کارمزد پشتیبانی دریافت کرده و یا از کاربرانی که به این استخرها می‌پیوندند کارمزد کمی دریافت می‌کنند. با وجود اینکه تراکنش با بیت کوین کارمزد و هزینه دارد، این کارمزدها به مراتب کمتر از کارمزدهای معمول بانکی برای انتقال پول است.