درباره امین‌الضرب و ۷ کارآفرین برتر ایرانی که امسال نشان «امین‌الضرب» گرفتند

امین الضرب لقبی است که در دوران پادشاهی قدیم، به اشخاص بانفوذی تعلق می‌گرفت که امین پادشاهان و سلاطین در ضرب سکه بودند.

اما امروز وقتی گفته‌می‌شود «امین الضرب» منظور یک نفر است: «حاج محمدحسین خان مهدوی امین الضرب» کارآفرین موفق ایرانی، نماد تجارت مدرن در ایران و مؤسس اتاق بازرگانی تهران که امین الضرب دربار مظفری بود.

محمدحسین امین‌الضرب (۱۲۵۱ تهران - ۲۵ آذر ۱۳۱۱ تهران)، سرمایه‌دار ایرانی در دورهٔ قاجار و پهلوی، بانی صنعت برق در ایران و نماینده مجلس شورای ملی بود. امین‌الضرب در دورهٔ زمامداری مظفرالدین‌شاه اولین دستگاه تولید برق را از روسیه خرید و به این شکل، برق وارد ایران شد و جای گاز را گرفت. به همین دلیل به او «پدر برق ایران» لقب داده‌اند. وی از سال ۱۳۰۶ الی ۱۳۱۱ ریاست اتاق تجارت تهران را بر عهده داشت. او از نخستین کارآفرینان ایرانی به معنای واقعی کلمه بود.

پدرش از آنجایی که تاجر چیره‌دستی بود و فنون ضرب سکه را نیز در فرنگ آموخته بود، به عنوان مسئول ضرابخانه شاهنشاهی در زمان ناصرالدین شاه منصوب شد.

محمدحسین امین‌الضرب، ۱۶ سال بیشتر نداشت که در حیاط منزل پدرش دست به فعالیت‌های تجاری و اقتصادی زد. او به ادامه راه پدرش در تولید و ضرب سکه پرداخت و تا ۱۹ سالگی کل این کار را در دست گرفت. امین‌الضرب مانند پدر یکی از تجار معروف زمان خود بود و علاقه زیادی به سفر، به خصوص برای تجارت داشت و به هر جا که سفر می‌کرد، توشه‌ای از تجارت اقتصادی را از آن کشور با خود به ارمغان می‌آورد.

همچنین در صنعت ریلی و تأسیس راه‌آهن ایران نیز، فعالیت‌های زیادی از او به چشم می‌خورد.

جایزه امین الضرب چیست؟

اتاق بازرگانی هر ساله مراسمی تحت عنوان نشان امین الضرب برگزار می‌کند که اولین جشنواره امین الضرب در سال ۱۳۹۵ برگزار شد و در این سال اولین نشان امین الضرب توسط اتاق بازرگانی به کارآفرینان برجسته کشور اهدا شد.

پس از برگزاری پنج دوره، ششمین مراسم اهدای جایزه امین‌الضرب توسط اتاق بازرگانی تهران در تالار وحدت تهران برگزار شد و در آن تجار و کارآفرینان برتر مورد تقدیر قرار گرفتند. اهمیت و اعتبار این جایزه از آنجاییست که صفر تا صد برگزاری این مراسم به وسیله‌ی بخش خصوصی انجام می‌شود.

جایزه امین‌الضرب به چه کسانی رسید؟

۱. محمد عرب(بنیانگذار و رئیس هیات مدیره گروه صنعتی کفش شیما): بنیانگذار گروه صنعتی کفش شیما یکی از دریافت‌کنندگان لوح و نشان امین‌الضرب بود. محمد عرب متولد ۱۳۴۰ است و از ۱۸ سالگی سراغ شغل اجدادی‌اش رفته. پدر و پدر بزرگ او حجره کفش فروشی داشتند و در میدان خراسان سکونت داشتند.

فعالیت‌های محمد عرب با برند شیما اما از اوایل دهه ۷۰ اوج گرفت که توانست اولین محموله محصولات کارگاه خود را به باکو ارسال کند. بعدها از دهه ۹۰ هم برند شیما به شهرت بیشتری رسید و چند مرتبه محمد عرب جایزه صادرکننده و تولیدکننده نمونه کشوری را دریافت کرد. الان کفش شیما بیش از ۶۰ شعبه نمایندگی در سطح کشور دارد و مدیر آن در مراسم امین‌الضرب گفت امروز ماشین‌آلات و مواد اولیه تولید کفش را هم به کشورهای دیگر صادر می‌کنیم.

۲. فضل‌الله جواهری (بنیانگذار شرکت الکترود یزد و بهسازان سیمین): فضل‌الله جواهری از صنعتگران و کارآفرینان مشهور شهر خوانسار که کارخانه‌های ریشه‌داری مثل الکترود یزد و صنایع فلزی خوانسار و بهسازان سیمین تحت هدایت او متولد شدند. جواهری در زادگاه خود به عنوان یک خیر خوشنام هم شناخته می‌شود که برای ساخت بیمارستان و دانشگاه و هتل و تفرجگاه توریستی هزینه کرده. فضل‌الله جواهری متولد ۱۳۱۸ است و در مراسم دیروز گفت تولیدات گروه صنعتی الکترود یزد به چند کشور اروپایی صادر می‌شود و اگر موانع و مشکلات داخلی نبود الان کارخانه‌های بیشتری در استان‌های مختلف تاسیس کرده بود.

۳. مظفر عبدالله (بنیانگذار مجموعه تولیدی روژین‌تاک): مجموعه تولیدی رب روژین تاک از سال ۱۳۸۱ در استان کرمانشاه تاسیس شده اما بنیانگذار آن اهل این استان نیست. سید مظفر عبدالله در واقع متولد جاسب استان مرکزی در سال ۱۳۳۱ است. او در چهارسالگی هم به اتفاق خانواده‌اش به تهران مهاجرت کرده و در خیابان گرگان بزرگ شده. او در دوره جوانی مشغول حسابداری شده و بعد با خانواده حاج سید جلیل ناصری بنیانگذار حلواشکری عقاب وصلت کرده.

آن زمان پدر همسر او کارخانه محصولات وجین را هم در گرمدره تاسیس کرده بود و بعد تصمیم می‌گیرند سهام دلپذیر را هم خریداری کنند تا همان اوایل دهه ۱۳۸۰ که عبدالله به کرمانشاه می‌رود و در زمینی به مساحت ۲۴ هکتار کارخانه روژین را تاسیس می‌کند. او در مراسم دیروز وقتی با لوح و نشان امین‌الضرب مورد تقدیر قرار گرفت گفت: « همه ما ‌می‌توانستیم مهاجرت کنیم؛ اما نرفتیم و ماندیم و به این ماندن افتخار می‌کنیم.»

۴. فرج‌الله معماری (مدیرعامل گروه صنعتی آریا ترانسفو): برای آشنایی با کارآفرین برتر بعدی باید به استان سمنان و شهرک صنعتی شهمیرزاد برویم. جایی که شرکت‌های آریاترانسفو در زمینی به وسعت ۲۸ هکتار قرار گرفته. فعالیت‌های اقتصادی او در تولید ترانسفورماتور فقط خلاصه نمی‌شود. او سابقه عضویت در هیات مدیره شرکت‌های مهاب قدس، آونگان، مقره سازی ایران، صنا، ساتکاب و … را هم دارد. او در سخنرانی روز گذشته خود از شکستن انحصار و رقابتی شدن فضا در صنعت ساخت ترانسفورماتور فوق سنگین برای شبکه انتقال برق گفت.

۵. محمد ظهیر (موسس شرکت لبنی می‌ماس و پیشکسوت صنعتی): حدود نیم قرن پیش اولین قدم‌ها برای ساخت کارخانه لبنیات می‌ماس برداشته شد. با تجهیزاتی که از سوئد و آلمان و انگلیس خریداری شد. بنیانگذار این کارخانه محمد ظهیر متولد ۱۳۲۵ در تهران است. این کارآفرین فارغ‌التحصیل کارشناسی ارشد شیمی و فرآوری صنعت محصولات غذایی از سوئیس است. او به نوعی اولین تولید کننده پنیر خامه‌ای و انواع محصولات لبنی در داخل کشور است. حالا ۲۸ درصد محصولات این کارخانه به کشورهای همسایه تولید می‌شود و در سخنرانی روز گذشته خود گفت: « ما توانستیم شرکت نستله را که یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان شیرخشک و غذای کودک بود، متقاعد کنیم که در ایران سرمایه‌گذاری کند و بدین ترتیب این شرکت با ۵۰ درصد سهم در راه‌اندازی یک کارخانه تولید شیرخشک در قزوین مشارکت کرد.»

۶. سومبات ‌هاکوپیان (بنیانگذار و مدیرعامل پوشاک‌ هاکوپیان): کمتر ایرانی‌ای وجود دارد که برند هاکوپیان را نشناسد حتی اگر یکبار هم محصولات این شرکت را نپوشیده باشد. بنیانگذار این کارخانه سومبات هاکوپیان کارآفرین ایرانی ارمنی‌تبار و متولد ۱۳۲۳ در تبریز است. اسم شناسنامه‌ای او البته سومبات هاقوپیانس تازه‌کند است. او در سال ۱۳۴۹ برند هاکوپیان را در یک کارگاه کوچک در حالی بنیانگذاری کرد که رشته طراحی مد را از آکادمی مولر آلمان آموخته بود. او دیروز علاوه بر لوح و نشان، تندیس امین‌الضرب را دریافت کرد و در سخنرانی خود گفت: «جامعه امروز ایران، نیاز دارد نسبت به نقش و اهمیت کارآفرینان در فقرزدایی از جامعه، آگاه شود.»

۷. یونس ژائله (بنیانگذار گروه تولیدی شیرین عسل): یونس ژائله سعدآباد بنیانگذار شیرین عسل در حالی به عنوان یکی از کارآفرینان برتر کشور دیروز تندیس و نشان امین‌الضرب را دریافت کرد که حداقل در یک یا دو سال اخیر اوضاع خیلی بر وفق مراد او نبوده. پارسال با حکم دادگاه شرکت کشت و توسعه دشت مغان که سال ۱۳۹۷ به او واگذار شده بود پس گرفته شد. با این حال همچنان کارخانه‌های تحت هدایت او مثل شیرین‌عسل و سالمین با قدرت ادامه می‌دهند.

این سرمایه‌گذار و کارآفرین ۶۰ ساله ریاست اتاق بازرگانی تبریز را هم برعهده دارد و محصولات کارخانه‌های زیرمجموعه او به ۶۵ کشور جهان صادر می‌شود. او در هنگام دریافت جایزه امین‌الضرب گفت: « شرایطی که بر ایران به دلیل اعمال تحریم‌ها حاکم بوده بر هیچ کشوری تحمیل نشده است. اما ما یک وظیفه داریم و آن تولید رفاه و ثروت برای جامعه است. در حالی که وجود فقر و مشکلات اجتماعی نشان می‌دهد که نهاد دولت و بخش خصوصی کار خود را به درستی انجام نداده‌اند.»