۱ + ۵ نکته کاربردی برای ویرایش بهتر متن‌های شما

در این پست به چند تکنیک ساده ولی کاربردی برای ویراستاری متن می‌پردازم. ویراستاری یک مبحث ظریف و حساس است. شاید اغراق نباشد اگر بگوییم کیفیت نهایی یک متن در گرو نحوه‌ی ویراستاری و مهارت ویراستار است.

مهم‌ترین نکات در ویراستاری آن‌هایی هستند که زیبایی و خوانایی متن شما را دوچندان می‌کنند. نکاتی که به «درست‌نویسی» شما منجر می‌شوند. بیایید آن‌ها را مرور کنیم:

۱. غلط‌های املایی

بهتر است بعد از نوشتن متن یکبار آن را بخوانید تا غلط املایی در آن وجود نداشته باشد. بسیاری از غلط‌های املایی به خاطر عدم توجه و تمرکز نویسنده در هنگام نوشتن است. گاهی هم غلط‌های املایی از ناآگاهی نویسنده است. اگر در درست بودن کلمه‌ای شک داشتید آن را گوگل کنید.

۲. گزاشتن یا گذاشتن

دو فعلی که اکثر نویسنده‌ها آن را با هم قاطی می‌کنند. یک تکنیک می‌گویم تا برای همیشه این دو را با هم اشتباه نگیرید: اگر فعل شما به معنای قرار دادن یک شی فیزیکی یا وضع/تاسیس کردن بود: از گذاشتن استفاده کنید.

برای مثال:

من کفش را در جاکفشی گذاشتم.

قانون‌گذار لایحه‌ی جدیدی وضع کرد.

علی عبدُه بنیانگذار باشگاه پرسپولیس است.

اما اگر دو کارکرد بالا مدنظر نبود، از گزاشتن استفاده کنید. مثلا: از شما سپاسگزارم. از خدا شکرگزارم

۳. نیم‌فاصله

خیلی وقت است که باید در زبان فارسی از نیم‌فاصله‌ها بهره ببریم. هدف از نوشتنِ نیم‌فاصله، افزایش زیبایی و خوانایی متن است.

خودتان قضاوت کنید که کدام جمله بهتر خوانده می‌شود؟

• من اسب ها را زین می کنم تا هر چه سریع تر به سمت او بشتابی
• من اسب‌ها را زین می‌کنم تا هر‌چه سریع‌تر به سمت او بشتابی!

۴. نقطه و ویرگول

منظور آن نیست که کجای جمله از ویرگول یا نقطه استفاده کنیم، بلکه مراد، شکل استفاده از آنهاست.

فرمول نقطه/ویرگول از این قرار است:

کلمه + نقطه/ویرگول (یعنی نقطه یا ویرگول به کلمه‌ی قبل از خودش بچسبد و با فاصله از آن جدا نشده باشد) + فاصله + کلمه (یعنی کلمه‌ای که بعد از نقطه یا ویرگول می‌آید با فاصله از آن‌ها جدا شود.)

مثال درست: از این به بعد، من تو را پادشاه صدا می‌کنم.

مثال غلط: از این به بعد ،من تو را پادشاه صدا می‌کنم.

۵. استفاده از پرانتز

وقتی از پرانتز استفاده می‌کنید که لازم است اطلاعاتی تکمیلی به یک گزاره اضافه کنیم. ولی در اینجا باز منظور ما شکل استفاده از پرانتز است. به جمله زیر دقت کنید:

تغییرات اقلیمی حتی بقای کاکتوس‌ها را هم به خطر انداخته است. ( توضیح مترجم: منظور در درازمدت و ۱۰۰ سال آینده است. )

این نوع استفاده از پرانتز خطاست. کلمه‌ای که پرانتز با آن شروع می‌شود باید به پرانتز بچسبد و همین حکم در مورد کلمه‌ای که به پرانتز خاتمه می‌دهد نیز صادق است.

پس شکل درست این است:

تغییرات اقلیمی حتی بقای کاکتوس‌ها را هم به خطر انداخته است. (توضیح مترجم: منظور در درازمدت و ۱۰۰ سال آینده است.)

۶. یک نکته اضافه:

به هیچ‌وجه در تیترها و زیرعنوان‌ها از نقطه استفاده نکنید. چنین اشتباهی باید مجازات زندان برای یک نویسنده داشته باشد. و ممکن است علاوه‌بر ناآگاهی نویسنده به خاطر عدم توجه و تمرکز او باشد.