مدیر جامعه‌ی آبی سفید بودن

الان یک‌سال شده که توی فضای کار اشتراکی آبی سفید به عنوان مدیر جامعه (community manager) مشغول کار هستم. احتمالا با خوندن این جمله اولین سوالتون اینه مدیر جامعه یعنی چی و دقیقا چیکار میکنی؟

رویداد سه‌شنبه‌های آبی- پرسش و پاسخ با مهندس فرهاد رهنما
رویداد سه‌شنبه‌های آبی- پرسش و پاسخ با مهندس فرهاد رهنما

مدیر جامعه‌ی آبی سفید از اون کارهایی هست که با تیپ شخصیتی من شدیداً مچ شد یا بهتره بگم من با اون مچ شدم. دلیلشم اینه من آچار فرانسه بودن و مولتی تسک بودن رو دوست دارم، البته اینم باید بگم که این آچار فرانسه بودن چه لبه پرتگاه خطرناکیه، نه بخاطر اینکه کارهای زیادی رو باید انجام بدی بخاطر اینکه یه‌جایی به این نتیجه میرسی هیچی بلد نیستی یا بهتره بگم توی هیچ کاری خفن اون کار نیستی. هرچند خوشحالم که توانایی انجام کارهای متنوع را دارم و از کارم لذت میبرم.

بریم سر اصل مطلب و ببینیم مدیر جامعه آبی سفید کیه!؟

نمیدونم تابه‌حال عضو یک فضای کار اشتراکی بودید یا نه. ولی حتی اگر یک‌بار هم وارد یک فضای کار اشتراکی بشید متوجه میشید که آدم‌های زیادی مشغول کار هستند هر کدوم کار خودشون را انجام میدند. تیم‌هایی که هستند هر کدوم ویژگی‌های خودشون را دارند و مدل اداره شدن هرکدوم بستگی به مدیر یا بنیانگذارشون داره. اسم همه‌ی این ویژگی‌ها را فرهنگ سازمانی میگذاریم. فرهنگ سازمانی‌ای که میگم منظورم اون فرهنگ سازمانی که توی رشته‌های مدیریتی تدریس میشه نیست. همون روزهای اول باید نگاه میکردم به رفتار اعضای تیم‌های مختلف و ویژگی‌های سازمانیشون را پیدا می‌کردم. در مورد چگونگی پیدا کردن فرهنگ سازمانی نمی‌خواهم صحبت کنم ولی این وظیفه من (هنر آبی سفید) هست که این فرهنگ سازمانی‌هایی که خیلی جاها باهم متناقض هستند کنار هم باشند و باهم تعامل کنند.

همکاری به اسم گیلیم!

توی هر شغلی نحوه تعامل با همکاراتون خیلی مهمه، از همون روزهای اول من باید همکاری با پنل آبی سفید را یاد میگرفتم این پنل به من در مدیریت فضا و انجام وظایفم، به اعضا در ارتباط باهم و انجام رزروها و به تیم مدیریتی آبی سفید هم برای KPIها و حسابداری کمک میکنه. چند ماه بعد و در اواسط اردیبهشت اسمش را گیلیم گذاشتیم تفاوتش با پنل قبلی این هست که الان هر جامعه و صنفی مثل بقیه‌ی فضاهای کار اشتراکی میتونن بیاند و از این پلتفرم استفاده کنند.

ایونت‌های ما!

یکی از کارهایی که من از انجام دادنش لذت میبرم و قبل از این هم که در آبی سفید مشغول بشم انجامش میدادم برگزاری رویداد بود. اما توی یکسال گذشته رویدادهایی تخصصی‌تر و بزرگتری را برگزار کردم. تو نگاه اول کار اجرایی و برگزاری کار باحالی بنظر میاد اما فراموش نکنید اگه نیاز آدم‌ها را ندونید یا بهتره بگم چرایی برگزاری یک رویداد را اگر ندونید به بیراهه رفتیم. این‌روزا شهر پر از رویداد شده به این فکر کنید چه ارزش افزوده‌ای به مخاطبتون دارید میدید. برگزاری رویداد نیاز به برنامه‌ریزی رویداد، هماهنگی و برنامه ریزی برای بازاریابی رویداد دارد.

روزهای سخت!

از اواسط مرداد ماه بود که متوجه شدم kpiها اونجوری که تا مرداد بوده زده نمیشه و یه جای کار لنگ میزنه شاید هم چند جای کار لنگ میزنه. توی جلسات هفتگی نگاه‌ها به من بود و دنبال دلیل چرایی کاهش اعضا به کمتر از نصف. سختی کارهای خدماتی اینجاست که نمیشه فقط یک علت را برای رفتار کاربران دلیل آورد و باید مجموعه اتفاقات گذشته رو بررسی کرد. همچنان هر هفته داشت تعداد اعضا کمتر و کمتر میشد تا اواسط شهریور که به کمترین تعداد عضو در یک سال‌ونیم گذشته خود رسید و عملا زنگ خطری بود برای من.

"یا بمون درستش کن یا برو خونه!" این جمله‌ای هست که وقتی یکاری رو نمیتونم انجام بدم به خودم میگم. :)

اواسط شهریور توی تیم آبی سفید تصمیم گرفتیم یک جلسه مشخصا برای این موضوع بگذاریم و من هم باید گزارش عملکردی آماده میکردم از اینکه چه اتفاقایی داره میوفته و چرا به این نقطه رسیدیم.

نمودار ارائه شده در جلسه از تعداد اعضای فضای منعطف از شهریور 97 تا شهریور98
نمودار ارائه شده در جلسه از تعداد اعضای فضای منعطف از شهریور 97 تا شهریور98

یکی از معیارهای ما برای بررسی رضایت اعضا از آبی سفید NPS است. Net Promoter Score یا شاخص خالص مروجان نشون میده که چه میزان کاربران همچنان به شما وفادارند. نتایج سه تا NPS گذشته رو کنار هم گذاشتم و خب مشخصا NPS کاهش عجیب غریبی داشت. اینجا باید چندتا سوال را جواب میدادم که اعضا از چه چیزی بیشتر ناراضی‌اند از چه چیزی راضی‌اند، چرا آدم جدید نداریم و برناممون برای ماه‌های آینده باید چی باشه. آخر جلسه هم یک برنامه عملیاتی برای تصمیماتی که گرفتیم انجام دادیم.

دلیلی که من نمیدیدم!

آخر اون جلسه من توپ را انداختم تو زمین همکارم 'گیلیم' و گفتم که اعضا خیلی کم دارند از پنل استفاده می‌کنند، همین جرقه‌ای شده بود که محمد کرمانی چند روز بعد یه بررسی رو گیلیم انجام داد و به یه باگ بزرگ رو پیدا کردیم و اون call to act پنل بود که وقتی عضو جدید ثبت نام می‌کرد عملا رها می‌شد و هیچ گزینه‌ای برای ثبت ‌نام و رزرو بهش نمایش نمیداد و کاربر باید میگشت تا گزینه ثبت‌نام و رزرو را پیدا کنه. حالا دیگه ایرادات را فهمیده بودیم و یکی یکی شروع به برطرف کردنشون کردیم. اتفاقی که افتاد بی نظیر بود توی مهر ماه KPIها زده شد و اعضا 2.5 برابر رشد داشت.

مهارت‌های ارتباطی

مدیر جامعه آبی سفید باید بتونه یه ارتباط موثر با همه آدما داشته باشه. ارتباط موثر فقط خوب صحبت کردن نیست. باید بفهمیم پشت هر حرفی که ینفر میزنه چی هست. باید به تک تک آدما و حرفاشون اهمیت داد. تک تک اعضا برای ما مهم‌اند، اعضا توی آبی سفید عدد نیستند آدم‌های خلاق و با استعدادی هستند که باید دیده و شنیده بشند.

بیرون از این جامعه هم چرخی باید زد!

ما بچه استارتاپیا خیلی موقع‌ها فکر میکنیم community که توش هستیم خیلی بزرگه و ما داریم کارای خفنی میکنیم که خب تا حدی درسته. ولی اگه قراره جامعه‌ای بزرگتر و متنوع‌تر داشته باشیم باید رفت دید بقیه جوامع هم دارند به اندازه خودشون فعالیت می‌کنند. یه سری به کامیونیتی معمارها، عکاس‌ها، روانشناس‌ها و... هم باید بزنیم. توی رویدادهای مختلف شرکت کنیم، کافی‌شاپ‌های شلوغ شهر رو ببینیم، کتاب‌فروشی‌ها هم یادتون نره.

تولید محتوا

الان گفتم که باید به تک تک اعضا اهمیت داد ولی بازم میخوام فراتر برم و بگم به همه‌ی آدمای اطراف اعضاتون هم اهمیت بدید. به اشتراک گذاری محتوا یعنی اهمیت دادن به همین آدما. محتوایی که من تولید میکنم فقط توسط اعضا و دنبال‌کننده‌های ما خونده و دیده نمیشه، پس خودمون را موظف میدونیم که دانش و محتوایی که داریم را به شکل درست منتشر کنیم.

استراتژی مارکتینگ

آبی سفید یک اجتماع (community) است. اساس مارکتینگ در آبی سفید هم همین اجتماع است. شاید واستون جالب باشه ولی تا الان رقم مالی چندانی صرف بازاریابی برای فضای کار اشتراکی آبی سفید نشده است و استراتژی ما بازاریابی براساس جامعه است. اینکه از چه ابزاری استفاده کنیم بستگی داره به شرایط و هدفی که داریم و با هرکدام از این ابزار لایه‌ای از جامعه‌ی خود را هدف گذاشتیم.

خودتو بشناس!

مهم‌ترین مسئله برای اینکه توی یک تیم بتونیم خوب کار کنیم و راندمان کار تیمی را پایین نیاریم این هست که واقعا بدونیم توی چه کاری خوب نیستیم و نمیتونیم انجامش بدیم. با جواب دادن به این سوال هم خودتون را راحت کردید هم مدیریت تیم را.

مسائل مالی جامعه

مدیر جامعه باید گزارش مالی خود را از درآمد تا هزینه به تیم ارائه دهد. ما توی آبی سفید یک دستورالعمل مالی جامعه داریم که تمامی این وظایف بصورت واضح توضیح داده شده و مدیر جامعه موظف است این دستورالعمل را انجام دهد.

برنامه‌ریزی برای آینده

ما توی فضای کار اشتراکی آبی سفید پروژه‌های مختلفی را داریم و صرفا واگذاری فضای کار را انجام نمیدیم. یکی از این پروژه‌ها فرنچایز شعب بوده که پیگیر هستیم. تب راه‌اندازی فضای کار اشتراکی زیاد شده و بین قشرهای مختلف فضای کار اشتراکی یک راه‌حل با ارزش افزوده بالا شناخته شده. ما برای همین واگذاری فضا و فرنچایز هم نیاز به برنامه ریزی کوتاه مدتی و بلند مدتی داریم. یکی از ابزارهایی که ما به‌کار گرفتیم (Objective-Key Result)OKR است. از نظر ما این ابزار برای هدف گذاری در یک فضای کار اشتراکی کارآمد است.

در پایان!

کار کردن در فضای استارتاپی و جدید نیازمند صبر و حوصله و آرامش است و با در نظر گرفتن اینکه مفهموم فضای کار اشتراکی در ایران حدود دو سه سال بیشتر نیست که مطرح شده ما نیز درحال آزمون و خطا بوده‌ایم اما اکنون پس از سه سال فعالیت آبی سفید به دانشی رسیدیم که کمتر در ایران مطرح شده بود. مدیر جامعه آبی سفید بودن هم الان برای ما روشن‌تر شده اما همونطور که ابتدای این ویرگولم گفتم وظایف متنوعی دارم و از این هیبرید بودن لذت میبرم.

به قول محمد کرمانی:

گر مرد رهی میان خون باید رفت
وز پای فتاده سرنگون باید رفت
تو پای به راه در نه و هیچ مپرس
خود راه بگویدت که چون باید رفت”
فرید الدین عطار