🎼 تفاوت دو فرکانس ۴۳۲ هرتز و ۴۴۰ هرتز در موسیقی

کوک کردن روندی است که در آن زیر و بمی نت‌هایی که توسط یک ساز موسیقی تولید می‌شود، به شکلی تنظیم می‌گردد که فواصل بین نت‌ها مطابق یک نظام مشخص باشد. عموماً برای کوک‌کردن، از یک نتِ مرجعِ مشخص استفاده می‌شود. مثلاً با قراردادن نت «لا» برابر با ۴۴۰هرتز سایر نت‌ها به دست می‌آید و ساز بر این اساس کوک می‌شود. ساز ناکوک سازی است که در آن ارتفاع برخی نت‌ها زیرتر (دیز) یا بم‌تر (بمل) از چیزی است که باید باشد.

همچنین، یک ساز می‌تواند به تناسب نت‌های خودش کوک باشد (نت‌ها با هم هماهنگ باشند)؛ اما اگر نت‌های آن با نت مرجع ناسازگار باشند (مثلاً نت «لا» را در فرکانس دقیقاً ۴۴۰هرتز تولید نکند) باز ناکوک دانسته می‌شود. ‏کوک در موسیقی می‌تواند به دو معنی به کار گرفته شود:

1. کوک‌کردن، به‌معنی تنظیم یک ساز موسیقی به شکلی که نت‌ها به‌درستی نواخته شود.
2. دستگاه‌های کوک که هر کدامشان نظامی است که ارتفاع (زیر و بمی) نت‌های مختلف براساس آن تعیین می‌شود.

کوک لا در موسیقی ایرانی

مهدیار آقاجانی آهنگساز خانوادۀ هنری ملتفت، در فیسبوک خود گفت که ‏در ساخت آهنگ‌های دومین مجموعۀ بلند هیچکس به نام «مجاز» تصمیم گرفته شده که برخلاف استاندارد جهانی که کوک صحیح را لا=۴۴۰هرتز تعریف می‌کند، از کوک لا=۴۳۲هرتز استفاده کنند. این حرکت در ساخت یک مجموعه در دنیا کم‌نظیره! نُت لا (A) در استاندارد جهانی دارای فرکانس ۴۴۰هرتز است و براساس آن بقیۀ نت‌ها را فرکانس‌بندی می‌کند. ‏حالا اگر در تیون‌کردن ساز خود نت A را در فرکانس ۴۳۲هرتز قرار دهیم، اتفاق جالبی می‌افتد که در ادامه بیشتر دربارۀ آن توضیح می‌دهم.

برایان Brian T. Collins موزیسین و محقق می‌گوید: «نُت A با اینکه استاندارد جهانی ۴۴۰هرتز هست، اما با انرژی، ریتم و هارمونی طبیعت اطراف ما هماهنگ نیست، ‏بین نت لا=۴۳۲ هرتز که به‌عنوان نت وِردی(Verdi) شناخته می‌شود توسط آهنگسازان معروفی همچون موتزارت (اتریشی) و وِردی (ایتالیایی) استفاده شده است».

کولینز اضافه می‌کند: «درحقیقت تفاوت بین ۴۴۰هرتز و ۴۳۲هرتز، تنها در ۸ لرزش در ثانیه است».

اما این‌طورکه به نظر می‌رسد، همین تفاوت کوچک تأثیر زیادی بر روح و روان انسان می‌گذارد. همچنین این یک رشد مهم در موسیقی و یک حرکت متافیزیکی محسوب می‌شود که صنعت موسیقی را به‌شدت تحت‌تأثیر خود قرار داده است. برای بهترفهمیدن این موضوع، ویدئوی زیر را ببینید:

‏در آپریل ۲۰۰۸، Richard Huisken، روزنامه‌نگار هلندی، کمیسیونی را با نام بازگشت به ۴۳۲هرتز تأسیس کرد و بیان کرد که این فرکانس در فرهنگ گذشته استفاده شده است. بعضی از موزیسین‌ها متوجه شدند که این تیونینگ در ساز قدیمی ویلن استرادی واریوس (Stradivarius) استفاده شده است.

طبق گفتۀ ریچارد هایسکن موزیک‌هایی که روی ۴۳۲ ساخته می‌شوند، لطیف‌تر و درخشان‌تر هستند و به‌خاطر وضوحی که در ارائه دارند، شنیدن آن‌ها برای گوش انسان سازگارتر است. ‏در مقالۀ «ارزش موسیقیایی ۴۳۲هرتز» هم به‌طور مفصل دربارۀ ارزش موسیقیایی ۴۳۲HZ توضیح داده است.

طبق بررسی‌ها، این فرکانس تأثیر بسیاری روی چاکرای قلب می‌گذارد. بنابراین شنیدن این نوع موسیقی اثر معنوی مثبتی روی شنونده دارد. افرادی که نمی‌توانند تفاوت دو فرکانس (۴۴۰ و ۴۳۲) را از یکدیگر تمییز بدهند، وقتی به موسیقی‌هایی که با ۴۳۲تیون شده‌اند گوش می‌دهند، حس گرمی و لذت بیشتری دریافت می‌کنند.

در تصویر زیر شکل مولکولی آب را زمانی که با دو فرکانس مختلف مرتعش می‌شود، می‌بینید. تصویر سمت چپ با فرکانس ۴۳۲ مرتعش شده و بسیار زیباتر و منظم‌تر از تصویر سمت راست است. باتوجه‌به اینکه دوسومِ بدن ما را آب تشکیل داده، تأثیر این فرکانس به‌خوبی قابل فهم است.

‏آناندا بوسمن، موزیسین و محقق بین‌المللی، در این مقاله‌اش می‌گوید:

«در سازهای قدیمی مصری از این تیونینگ استفاده می‌شده است، همچنین موزیسین‌های یونانی در سازهای خود به‌طور دائم فقط از این فرکانس استفاده می‌کردند.
‏یوناییان در افسانه‌های خود بیان کرده‌اند که اورفئوس، خدای موسیقی، پس‌ از مرگ دوباره زنده شده و به موسیقی ادامه داده است. همچنین گفته‌اند که او نیز از این فرکانس استفاده می‌کرده است.»

و اما جوزپه وِردی(Giuseppe Verdi) ، آهنگساز ایتالیایی که آهنگ‌های خود را دقیقاً روی ۴۳۲هرتز تنظیم می‌کرده است. او معتقد بود که این تیونینگ برای اُپرا بسیار مناسب است و به همین دلیل اسم نُت A با فرکانس ۴۳۲ را وردی ((Verdi گذاشته‌اند. ‏این نمونه‌ای از موسیقی ۴۳۲hz هست:

همچنین می‌توانید آلبوم موسیقی Music of the Spheres را از آمازون، اسپاتیفای و آی‌تونز خریداری و گوش کنید. اگر هم نتوانستید آلبوم را بخریند، می‌توانید با دانلود‌کردن ‏اپلیکیشن ۴۳۲Player - Listen to Pure Music از گوگل‌پلی و آی‌تونز موسیقی‌های ۴۳۲hz گوش بدهید.

اما سؤالی که پیش می‌آید این است که باتوجه به اهمیت این تیونینگ و فواید استفاده از این فرکانس، چرا موسیقی مدرن و امروزی استفاده از آن را تقریباً فراموش کرده است؟

جواب این سؤال برمی‌گردد به سال ۱۸۸۵ که در آن سال تصمیم گرفته شد فرکانس استاندارد جهانی برای نُت لا ۴۴۰ هرتز باشد. یک سال قبل از اینکه این تصمیم گرفته بشود، جوزپه وِردی نامه‌ای به کمیسیون موسیقی دولت ایتالیا ارسال کرد که متن نامه این‌گونه بود:

‏«چون که فرانسه استاندارد جدیدی را وضع کرده، پیشنهادم این است که باید از این سرمشق پیروی کنیم و به‌صورت رسمی تقاضا دارم که ارکسترهای مختلف شهرهای ایتالیا ازقبیل میلان، تیونینگ را کاهش بدهند. اگر کمیتۀ موسیقی موافقت کند، بنا بر ضرورت‌های ریاضی، ما باید ویبراسیون را به ۴۳۲ کاهش دهیم. ‏این اختلاف خیلی کم است و تقریباً برای گوش قابل تشخیص نیست؛ ولی من خودم را با اشتیاق با آن وفق دادم.»

متأسفانه موزیسین بزرگ در تلاش خود ناموفق بود. پس‌از‌آن، در سال ۱۹۱۷ فدراسیون موزیسین‌های آمریکا پیچ استاندارد نتA را ۴۴۰هرتز اعلام کرد و در طی دهۀ ۱۹۴۰ با ساختن موزیک‌هایی با این تیونینگ، آن را جهانی کردند. در نهایت در سال ۱۹۵۳ این فرکانس، استاندارد ISO 16 را دریافت کرد و باعث شد ۴۳۲هرتز به فراموشی سپرده شود.