پنج سال بعد از فیلم “برای آن زن(HER)” چقدر به تحقق یافتن محتوای آن نزدیک هستیم؟

ما از متخصصین می‌پرسیم که چقدر محتمل است که ما به‌زودی مانند فیلم اسپایک جونز عاشق سیستم‌عامل‌های کامپیوتری شویم.

پیشرفت هوش مصنوعی چه پیامدی برای آیندۀ هنرها، موسیقی و مُد می‌تواند داشته باشد؟ آیا ربات‌ها برای آن دسته از صنایع ما که به خلاقیت وابسته هستند مفیدند؟ آیا ماشین‌ها می‌توانند مانند انسان‌ها خواب ببینند؟

پنج سال پیش اسپایک جونز با فیلم “برای آن زن(HER)” جهانی را پیش روی ما تصویر کردکه در آن انسان‌ها می‌توانند روابط عاطفی و روحی با سیستم‌عامل‌های رایانه‌ای ایجاد کنند. بخشی از فیلم جذاب جونز که در آیندۀ نزدیک اتفاق می‌افتد، داستانی علمی تخیلی و بخش دیگر واقعیت محض است. در نهایت، این داستان عاشقانه، نسبتاً سنتی و بسیار تراژیک است: پسر با دختر ملاقات می‌کند، دختر به پسر کمک می‌کند تا از افسردگی بیرون بیاید، پسر عاشق دختر باقی می‌ماند و دخترِ مصنوعی پس از ایجاد یک سیستم‌عامل فوق‌العاده، زمین را همراه دیگر هوش‌های مصنوعی ترک می‌کند. این عملاً یک عاشقانۀ کلاسیک است.

اگر فیلم را در سال ۲۰۱۸ ببینیم احساس نمی‌کنیم فیلم روایتگر آینده‎ای بسیار دور است. هوش مصنوعی نسلی جدید و عجیب از افراد مشهور را ایجاد کرده است، از جمله “سوفیا روبوتِ” اسطوره‌ای که برای تبدیل شدن به یک ربات دوست‌داشتنی تلاش می‌کند و “لیل میگوئلا” مدل اینستاگرامی که یک برنامه رایانه‌ای بود و تا آنجا پیشرفت کرد که سؤالی با این مضمون پرسید: “من یک انسان نیستم، اما آیا من هنوز هم یک شخصیت هستم؟”

پردازش داده توسط اعصاب مصنوعی طی ده سال گذشته همراه با چت‌های مخصوص روان‌درمانی نظیر ووی بات ظاهراً به‌سرعت قادر به نظارت بر خلق‌وخوی شما هستند، همچنین در مورد سلامت روانتان با شما صحبت می‌کنند و بر اساس نیازهایتان راه‌حل‌های اختصاصی ارائه می‌دهند.

اثربخشی این برنامه‌ها در مقایسه با درمان چهره به چهره هنوز به‌طور کامل اثبات نشده، با این وجود برخی از کارشناسان نگران‌اند که استفاده از آن برای افرادی که سلامت روانی آن‌ها در معرض خطر جدی است، هیچ فایده‌ای نداشته باشد و حتی خطرناک باشد.

آیندۀ نشان داده شده در برای آن زن(HER)، هم بسیار نزدیک و هم به طرز غیرقابل‌باوری دور است. اگر جوانان در حال حاضر با استفاده از برنامه‌های رایانه‌ای به مبارزه با تنهایی می‌روند، آیا مفهومش این است که ما ممکن است در نهایت با این برنامه‌ها رابطه عاطفی برقرار کنیم؟

برای جشن پنجمین سالگرد فیلم، ما با “بیورن شولر” استاد هوش مصنوعی در کالج امپریال لندن، درباره اینکه آیا روابط با هوش مصنوعی می‌تواند روابط انسانی را تحت‌الشعاع قرار دهد، صحبت کردیم و اینکه چقدر باید بترسیم. چیزی که آموخته‌ایم را در اینجا می‌آوریم.

تکنولوژی “برای آن زن(HER)” در حال حاضر هم وجود دارد

خوب، این لزوماً به این معنی نیست که مایکروفر شما هر لحظه ممکن است قلب شما را بشکند، اما طبق گفته شولر، تکنولوژی اصلی که در “برای آن زن(HER)” دیده می‌شود، در اواخر دهه ۲۰۰۰ میلادی اتفاق افتاده است. شولر می‌پرسد: “سؤال واقعی در حال حاضر این است که ما به دنبال چه جزئیاتی هستیم؟ به عنوان مثال، باید در مورد اینکه سیستم‌عامل رایانه‌ای در آیندۀ نزدیک چگونه مستقل خواهد شد فکر کنیم؛ آیا ربات‌های الکسا یا “سیری” به سطحی خواهند رسید که نه تنها زبانِ انسان به طور طبیعی گویش ‌شود، بلکه مکالمۀ مستمر و روان انجام شود؟

در حال حاضر از ربات‌های پشتیبانی کنندۀ دارای احساس در خانه‌های مراقبت از سالمندان استفاده می‌شوند و همچنین استفاده از چت روم‌های روان‌درمانی همچنان رو به افزایش است؛ این نوع تکنولوژی نه‌تنها به کاربران گوش می‌دهد، بلکه ظاهراً می‌تواند از مکالمات انسانی یاد بگیرد و به ‌مرور زمان نیازهای مخصوص هر انسان را به طور مجزا بشناسد.

شولر اطمینان دارد که این تکنولوژی در چند سال آینده پیشرفت بیشتری خواهد داشت. “استارت‌آپ‌ها خیلی سریع‌تر از گذشته در حال شکوفایی هستند و به محض اینکه اولین برنامۀ کاربردی در این زمینه در مقیاس بزرگ استفاده شود، سرعت ارتقا و بهبود آن بالا خواهد بود.”

هوش مصنوعی در نهایت می‌تواند از نظر عاطفی هوشمندتر از انسان باشد

ازآنجایی‌که به طور کلی انسان‌ها از لحاظ عاطفی بسیار سرکوب شده و سرخورده هستند(یا فقط من این‌طور هستم؟) این خبر تعجب‌آوری نیست.

شولر به مجلۀ دِیزد می‌گوید: “هوش مصنوعی از لحاظ احساسی به‌وضوح بسیار هوشمندانه‌تر از انسان‌ها رفتار خواهد کرد. زیرا اولاً آن‌ها می‌توانند خود را کاملاً کنترل کنند. آن‌ها می‌توانند بدون سردرگم شدن توجه خود را بر روی موضوعات مختلف حفظ کنند، بنابراین می‌توانند هم‌زمان با شنیدن صدای شما، چهرۀ شما را تماشا کنند بدون اینکه تمرکزشان دچار اشکال شود.

دوماً حجم حافظه آن‌ها بسیار بیشتر از انسان است، بنابراین می‌توانند تمام جزئیات مربوط به شما را ثبت کرده و تبدیل به یک شنونده بی‌نقص شوند. همچنین آن‌ها اطلاعاتِ میلیون‌ها تجربۀ متفاوت را از منابع مختلف دریافت می‌کنند؛ یک انسان هرگز به این توانایی‌ دست نخواهد یافت.

“ما می‌توانیم به زودی یک سیستم گفتگو با قابلیت‌های اجتماعی و عاطفی داشته باشیم که احساسات و شخصیت شما را می‌فهمد و بنابراین می‌داند که چگونه با شما صحبت کند تا به او علاقه‌مند شوید”.

در واقع، هوش مصنوعی می‌تواند تمام توجهی را که به دریافت آن نیاز دارید به شما بدهد؛ هرگز تولد شما را فراموش نخواهد کرد و زمانی که شروع به صحبت در مورد تفریحات خود می‌کنید، موضوع را عوض نمی‌کند. اما همان‌طور که شولر توضیح می‌دهد: “مهارت گوش دادن تنها مزیت هوش مصنوعی نیست؛ در آینده‌ای نه چندان دور، هوش‌های مصنوعی قادر خواهند بود ما را از لحاظ احساسی دست‌کاری کنند، خیلی هم عالی است!” شولر ادامه می‌دهد: “چیزهایی مانند کاریزما(جاذبه شخصیتی)، صبر و همدلی می‌توانند (توسط هوش مصنوعی) شبیه‌سازی شوند. آن‌ها می‌توانند سخنرانی و یا اطلاعات موجود درون ذهن انسان را بسیار بیش از آنچه یک انسان می‌تواند، دنبال یا تقلید کنند.”

اما کلمه کلیدی در اینجا، “شبیه‌سازی” است. اینکه آیا عملکرد “همدلی” در هوش مصنوعی می‌تواند اثر همدلی واقعی بین انسان‌ها را داشته باشد یک مسئله، و اینکه آیا یک سیستم‌عامل واقعاً می‌تواند احساس یک انسان را درک کند، یک مسئله دیگر است.

آیا هوش مصنوعی می‌تواند احساس کند؟ هنوز پاسخی به این سؤال نداریم

به نظر شولر در فیلم”برای آن زن(HER)”، “همین‌طور که فیلم ادامه پیدا می‌کند، سامانتا(اسکارلت یوهانسون)، سیستم‌عامل هوش مصنوعی که شخصیت اصلی، تئودور(واکین فینیکس) در عشقش می‌سوزد، می‌آموزد توانایی احساسی خود را بهبود بخشد. حتی به‌رغم نداشتن هیچ‌گونه بدن فیزیکی ظاهراً قابلیت حس شدن از نظر جنسی را نیز داراست. تواناییِ بیان و یادگیری احساسات عمیق، بیش از آنچه ممکن است درک کنیم، موضوعی فلسفی است. تفاوت بین هوش مصنوعیِ قوی و ضعیف این است که آیا می‌تواند “احساسات داشته باشد”، یا فقط یاد می‌گیرد که احساسات را بیان کند”.

شولر به مجلۀ دِیزد می‌گوید: “هدف نهایی سازندگان هوش مصنوعی این است که واقعاً احساسات و یا هوش را درک کنند. درحالی‌که هوش مصنوعی ضعیف(آنچه ما امروز داریم)، استفاده از کدی است که از احساسات الهام گرفته است. اما در حال حاضر ما از نظر فلسفی اهمیتی نمی‌دهیم که این‌ها واقعاً احساسات هستند یا نه.” شولر ادامه می‌دهد: “ماشین‌ها می‌توانند از داده‌ها برای یادگیری رفتار خاصی استفاده کنند، اما به‌سختی می‌توانند آگاهی داشته باشند. اگرچه یک اتفاق خواهد افتاد و با کمی اغماض می‌توان گفت در حال حاضر نیز افتاده است؛ هوش مصنوعی ویژگی‌های برنامه‌ریزی نشده از خود بروز می‌دهد. این می‌تواند منجر به ظهور برخی حالت‌ها در هوش مصنوعی شود که توسط انسان قابل‌درک باشد؛ می‌تواند بخندند، درد خواهد داشت و… . اما واقعی بودن این درد یا خنده، سؤالی در حوزۀ فلسفه باقی خواهد ماند.”

هوش مصنوعی می‌تواند جایگزین روابط انسانی آنلاین شود

شولر می‌گوید: “اگر این واقعیت را در نظر بگیریم که در حال حاضر مردم باور می‌‎کنند عاشق یک ربات چت‌کننده شده‌اند، می‌توانیم بگوییم جایگزینی روابط انسانی با هوش مصنوعی در حال حاضر یک واقعیت است”.

شولر ادامه می‌دهد: “اگر ربات‌های چت کننده به خوبی برنامه‌ریزی شده باشند، همدلی و علاقه نشان می‌دهند، به طوری که به بازی گرفتن و فریب دادن یک انسان بسیار آسان خواهد بود و می‌توان با جعل کردن “توجه” او را وادار به دوست داشتن یک نرم‌افزار کرد!”

ما باید(یا شاید، کمی) بترسیم

مانند خیلی از اختراعاتمان، باید از هوش مصنوعی نیز بیمناک باشیم، این تکنولوژی به‌راحتی ممکن است مورد سو استفاده قرار بگیرد، سازندگان ‌آن ممکن است از رقبای عشقی پول بگیرند تا به‌عنوان انتقام، دل انسان‌ها را بشکنند.

بنابراین، باوجود برنامه‌های کاربردی هوش مصنوعی و نرم‌افزارهایی که در حال حاضر در بازارِ بهره‌کشی از تنهایی انسان‌ها وجود دارند. تکنولوژی فیلم “برای آن زن(HER)” ممکن است آن‌قدرها هم علمی تخیلی نباشد. آیا فضایی آخرالزمانی در راه است که در آن تنها راه انسان‌ برای فرار از تنهایی رابطه با ربات است؟

منبع: dazeddigital

ترجمه اختصاصی از سایت مفتا&lt;br/&gt;