فرصتی برای اقتصاد کشور- انرژی‌های تجدید‌پذیر!

خبر خوبی هفته پیش بر صفحه اول خبرگزاری‌های ایران و جهان نقش بست، “انعقاد قرارداد ساخت یک نیروگاه خورشیدی ۶۰۰ مگاواتی بین ایران و انگلیس”. قراردادی که طی آن شرکت Quercus، یک شرکت سرمایه‌گذاری انگلیسی در زمینه انرژی‌های تجدیدپذیر، وظیفه ساخت یکی از بزرگترین نیروگاه‌های خورشیدی جهان، در ایران، را برعهده میگیرد. این قرارداد بین شرکت Quercus و وزارت نیروى ایران منعقد شده. طبق برنامه این نیروگاه طی سه سال راه‌اندازی خواهد شد و ۲۰درصد آن از سرمایه داخلی تامین خواهد شد. با کمی دقت در این پروژه موارد زیر جلوه بیشتری میکنند:

• این نیروگاه، ششمین نیروگاه خورشیدی جهان خواهد شد. پنج نیروگاه اول جهان از لحاظ ظرفیتی در چین و هند قرار دارند.
• مساحت این نیروگاه مشخص نیست اما گمان‌هایی در مورد احداث آن در کرمان زده شده.
• این نیروگاه تقریبا به اندازه ۵ رآکتور هسته‌ای انرژی تولید میکند. به طور مثال این نیروگاه از مجموع ظرفیت نیروگاه‌های هسته‌ای آب سنگین اراک (۴۰ مگاوات) و دارخوین (۳۶۰ مگاوات)، توانایی تولید برق بیشتری را دارد.
• این نیروگاه از سد دز، کرخه، کرج، لتیان، طالقان و... انرژی بیشتری تولید میکند.

اگرچه همه موارد بالا منوط به اجرایی شدن این پروژه دارد اما با نگاهی به آمار و ارقام، این قرارداد را میتوان فرصتی خوب برای آینده ایران دید. اما آنچه من در ذهن دارم منوط به قرارداد نیست. بلکه فرصتی است که زودگذر که ممکن است تصمیم‌گیرندگان کلان از آن به خوبی استفاده کنند. فرصتی ناب و آن سرمایه‌گذاری در انرژی‌های تجدید‌پذیر و تکنولوژی‌های مرتبط با آن است. بگذارید برای نشان دادن قسمتی ازین فرصت عظیم به روند‌های و اتفاقات کنونی این بازار و صنعت نگاهی کنیم.

خودرو‌های الکتریکی، چندین روند را دارند طی میکنند: ارزان‌شدن، همه‌گیر شدن و توانایی طی کردن مسافت طولانی‌تر. هم‌چنین کشور‌های مختلف برنامه‌های گوناگونی برای ارجحیت دادن به خودروهای الکتریکی و یا از چرخه خارج کردن خودروهای با سوخت فسیلی دارند. به عنوان مثال چین، هند، فرانسه، انگلیس، نروژ و نُه کشور دیگر میخواهند در آینده نزدیک فقط از ماشین‌های برقی استفاده و یا فروش ماشین‌ها با سوخت فسیلی را ممنوع کنند. برنامه‌هایی که از سال ۲۰۲۵، ۲۰۳۰ و یا ۲۰۴۰ اجرایی خواهند شد. فروش خودروهای هیبریدی و برقی رو به رشد و خودروهای فسیلی در حال کاهش است.

سامانه‌های فتوولتاییک (PV)، یا همان صفحاتی که نور خورشید را تبدیل به انرژی الکتریکی میکنند، در حال کاهش قیمت هستند. تعداد نصب این نوع سامانه‌ها هم در حال افزایش است. سامانه‌های فتوولتاییک دیگر فقط نه در نیروگاه‌های خورشیدی بلکه در منازل و ساختمان‌های بزرگ هم به کار میروند. ده تولیدکننده پنل‌های خورشیدی معمولا از کشورهای چین، آمریکا، کانادا و کره جنوبی هستند. به طور مثال یه محقق استرالیایی موفق به تولید ارزان این نوع صفحات خورشیدی شده است.

با کنار هم گذاشتن این مطالب، بحران زیست محیطی، گرمایش زمین و آخرین توافق فرانسه، سخت نیست به این نتیجه رسیدن که سرمایه گذاری روی صنایع سبز میتواند اثرات نه فقط محیط زیستی بلکه اقتصادی هنگفتی برای کشور داشته باشد. اما چه فرصت‌هایی در این راه وجود دارد:

• سرمایه گذاری بر روی انواع انرژی، مخصوصا استفاده بهینه از انواع انرژی‌های تجدیدپذیر همچون انرژی بادی، آبی، خورشیدی و همین‌طور پیل‌های سوختی.
• روش‌های و تکنولوژی‌‌هایی که منجر به افزایش کارآیی میشوند. که درنتیجه باعث بهره بیشتر از منابع انرژی میشود.
• تکنولوژی‌های کنترل آلودگی.
• صنایع کاهش و بازیافت زباله و ضایعات.

حال اگرچه دولت‌مردان/زنان نقش همه جانبه در سوق دادن سرمایه‌گذاری بر این صنعت ندارند اما نقش اساسی دارند. آنان میتوانند با قانون‌گذاری، حمایت مادی و معنویِ کارآفرینان و تولیدکنندگان در این حوزه، کمک اساسی بکنند. چرا که بدون قانون‌گذاری، تشویق و مجازات، استقبال عمومی از طرح‌های زیست‌محیطی محدود و ناموثر خواهند ماند. ایران با توجه به زیرساخت‌های کافی (نیروی انسانی تحصیل‌کرده) توانایی لازم برای نوآوری و ایجاد تکنولوژی‌های جدید در این ضمینه را دارد. این فرصت همچنین به کارآفرین و تولیدکننده ایرانی این نوید را میدهد که با ورود به این صنعت نه تنها بهره اقتصادی از بازار ایران بلکه با تلاش بیشتر میتواند به بازار جهانی هم راه پیدا کند.