اینستاگرام شاپ ها و چرخه عمر محصول

اخیرا اینستاگرام قابلیت جدیدی را به نام شاپ راه اندازی کرده است ، در راستای ایده های خودم در زمینه موضوع تجارت الکترونیک میخواهم در مورد این قابلیت از دید یک طراح یا مالک محصول بنویسم و همچنین میخواهم در مورد آینده اینستاگرام، حدسیات خودم را با استفاده از دانشی که تا به امروز دارم ارایه بدهم.

تو پست قبلی نوشته بودم که قراره در مورد امنیت خرید یکسری نکاتی رو بنویسم اما بحث این پست جدید به نظرم داغ تر اومد و ترجیح دادم اول در مورد این موضوع بنویسم.

قبل از اینکه ادامه بدید و متوجه منظور من در سطرهای بعدی این پست شوید لطفا در مورد چرخه عمر یک محصول کمی گوگل کنید و بخوانید . خواندن یک مقاله یا پست وب لاگی مثل این پست یا مثلا این پست و یا یکمی مفصل تر مثل این پست از سایت دکتر خدادای میتونه کافی باشه . نیاز نیست همه را کامل حفظ کنید همینکه موضوع رو فهمیده باشید کافیه و من میخواهم به یک واقعیت جهان اشاره کنم به نام مرگ و نیستی !

چرا حالا مرگ ؟ هر چیزی در دنیای مادی ما فانی (فنا پذیر) است . من و شما و کره زمین و هر آنچه که هست ! پس یک محصول و یا یک استارت آپ هم فانی هست ؟ جواب کوتاه بلی ... پس گوگل هم فانی هست ؟ جواب کوتاه بلی . پس چه کار کنیم فانی نباشه ؟ متسفانه هیچ کاری نمیتونیم بکنیم اما میتونیم این فنا پذیری رو به تاخیر بیندازیم یعنی عمر رو زیاد کنیم . کاری که امروز ژنتیک داره تلاش میکنه که در مورد انسانها بهش برسه مثلا اگر من و شما در قرن ۲۵ به دنیا بیاییم شانس بیشتری برای زندگی داریم تا اینکه در قرن ۱۶ به دنیا می آمدیم .

اوه چه جالب ! پس در مورد محصولات هم همین امر صادق است ؟ خب نه دقیقا به صورت تعبیر زمانی ولی با توجه به مطالعه چرخه عمر محصول متوجه شدم که میشه با اضافه کردن یک فیچر جدید یا چرخش روی پاشنه(Pivot) مناسب عمر محصول رو طولانی تر کرد. پس محصولی مثل گوگل تا وقتی که قابلیت های جدیدی رو داره رونمایی میکنه و برای کاربرانش کاربرپذیری لازم را دارد میتواند به زندگی خودش خوش خرم ادامه دهد و برای سهامدارانش سود آوری مناسب را داشته باشد .

خوب قابلیت شاپ ها هم در اینستاگرام در واقع همون اضافه کردن قابلیت برای ماندگاری در حیات این محصول هست.

طبق نمودار زیر اگر طراحان محصول و مالکان کسب و کار و ذینفعان تجارت بتوانند مدل جدیدی را ایجاد کند و قابلیت سودآور جدیدی را که منجرب به جذب مخاطب در یک مدل تجاری ( استارت آپ، محصول دیجیتال و ...) شود میتوانند مرحله سقوط را به تاخیر انداخته و عمر محصول را طولانی تر کنند.

در واقع انچه که به یک محصول عمر بیشتر میدهد میزان توجه کاربران (کاربرد پذیری) و بالطبع سود آوری آن محصول برای بازار هدف است و فاز بلوغ محصول رو طولانی تر میکند و از طرفی ایجاد هر قابلیت مفید جدید میتواند منجرب به یک لرزش حرکتی (Shake-out) شود.

گاهی محصول ما تیک اف میکند اما شیک اوت لازم را برای پایداری در دوره بلوغ ندارد و زودی افول میکند مثال آن سرویس یاهو ۳۶۰ هست که عمر بسیار کوتاهی داشت . گاهی محصول اکستند نمیشود یا چرخش مناسب روی آن صورت نمی پذیرد و سرمایه گذاری درست هم روی آن انجام نمیشود مثال آن سایت ارکات است . که البته خالق آن آقای Orkut Büyükkökten که یک ترک هستند بعدا شبکه اجتماعی HELLO را راه اندازی کردند.

مثالهایی از این دست در مورد محصولات دیجیتال یا غیر دیجتال زیاد هستند من تا حد سواد و دانش خودم بهشون پرداختم بهر حال اینستاگرام شاپ هم یک قابلیت جدید برای اینستاگرام هست که باعث پایداری و اکستند آن میشود و همینطور سود آوری بیشتر البته به شرط کاربرپذیری آن . باید دید به چه میزان کاربران از آن استقبال میکنند.

با توجه به اطلاعاتی که از چرخ زندگی سایت فیس بوک داریم و مقایسه این دو محصول و با توجه به اینکه مالکیت کنونی اینستاگرام در اختیار فیس بوک است و مالکین قبلی اینستاگرام آنرا در زمان بلوغ به فیس بوک فروختند و اکنون تیم فیس بوک در صدد اضافه کردن فیچر ها و قابلیت های جدید به اینستاگرام است (مثل امکان ریل یا شاپ یا گاید ها ) باید بگم که گمان میکنم اینستاگرام یک فاز اکستند جدید رو شروع کرده و این محصول حداقل تا ۱۰ سال دیگر با همین فیچر ها در مرحله بلوغ به سر خواهد برد و حالا حالاها خبر از افول آن نیست مگر اینکه اتفاق خیلی خاصی بیوفته مثل فیلتر شدن در ایران یا پیدا شدن سرو کله یه رغیب جدید مثل تیک توک .