وضعیت صنعت گردشگری ایران در جوار با کرونا

صنعت گردشگری از جمله نخستین مشاغلی است که با وقوع کرونا بیشترین آسیب را دید. بیش از 100 میلیون از کسب‌وکارهای مرتبط با گردشگری، اوقات فراغت، هوانوردی، کشتیرانی خودروسازی، املاک، تولیدات غیر ضروری در این دوران بیشترین ضرر را کردند. در مقابل کسب‌وکارهایی مانند خدمات و تجهیزات پزشکی، بهداشت و سلامت فردی، فناوری اطلاعات و ارتباطات و تجارت الکترونیک و کشاورزی بیشترین رشد را در این ایام داشتند.

بر اساس آمار سازمان گردشگری، سهم صنعت گردشگری ایران از تولید ناخالص داخلی، حدود 119 میلیون دلار (معادل 2.4 درصد) است که پیش‌بینی می‌شود در سال 1402، به چهار درصد افزایش یابد. همچنین در حال حاضر، 475 هزار ایرانی در صنعت گردشگری و صنایع مرتبط با آن مشغول به کارند که این میزان، 1.2 درصد از کل نیروی کار فعال در ایران را تشکیل می‌دهد و بر اساس برنامه‌های دولت، باید تا سال 1402، به 3.2 درصد افزایش پیدا کند.

بهار سال ۱۳۹۸ حدود ۶۶ درصد از خانواده‌های ایرانی به مسافرت رفتند و در مجموع ۱۰۲ میلیون سفر در این مدت انجام شده است طبق آمار گردشگران داخلی ایران در سه ماه بهار نزدیک به ۱۳ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان در این بخش هزینه کردند به نظر می‌رسد گردشگری ایران بیش از ۹۰ درصد از این درآمد را از دست خواهد داد تا پایان بهار ۹۹ گردشگران ایران زیان ۴۰ هزار میلیاردتومانی ۱۳ هزار میلیارد تومان از گردشگری خارجی و ۲۷ هزار میلیارد تومان از گردشگری خارجی را متحمل می‌شوند حدود ۷ هزار میلیارد تومان ضرر به اقامتگاه‌ها و هتل‌های ایران و بیکاری بیش از ۸۰ هزار نفر تا پایان خرداد سال ۱۳۹۹ است حدود ۴ هزار میلیارد تومان خسارت به صنعت هواپیمایی کشور تا پایان خرداد از حدود ۲ هزار میلیارد تومان ضرر به شرکت‌های مسافرتی و بیکاری بیش از ۵ هزار نفر از جمله ضررهای اقتصادی ناشی از کرونا در ایران است.

شهر مشهد در سال 1398 با 30 میلیون گردشگر ایرانی و دو میلیون گردشگر خارجی در طی یک سال درآمدی حدود 100 تا 140 هزار میلیارد ریال داشته است که این رقم در سال 1399 ، 80 درصد کاهش داشته است. شیوع ویروس کرونا ضربات جبران‌ناپذیری به گردشگری این شهر وارد کرده است.

کرونا فرصتی برای سروسامان دادن به این صنعت

طبق گفته معاون گردشگری کشور، 96 درصد فعالیت گردشگری به‌ویژه گردشگری داخلی در ایران در ایام کرونا متوقف شده است. با توجه به تعطیلی فعالیت‌های این صنعت، به نظر می‌رسد که فرصت مناسبی را برای متفکران و برنامه‌ریزان این صنعت پدید آورده تا فارغ از سرعت سرسام‌آوری که حداقل سفرهای داخلی در ایران در طی دو دهه گذشته یافته بود بنشینند و با نگاهی ژرف‌اندیش مشکلات این صنعت را حداقل در حوزه گردشگری داخلی بررسی و راهبردها و راهکارهای مناسب را برای بهبود عملکرد این صنعت در ایام پساکرونا بیابند.

آماری از سفر گردشگران خارجی به ایران در دوران کرونا

معاون گردشگری گفت: حدود ۴۵۰ هزار خارجی به انگیزه درمان و تجارت در ۹ ماه اول سال 1399 به ایران سفرکرده‌اند، اما سخت‌گیرهای بیشتر باعث شده ۹۴ درصد سفرهای بین‌المللی کاهش پیدا کند.

او افزود: در سال 13۹۸ قبل از شیوع ویروس کرونا هشت میلیون و ۸۶۰ هزار نفر گردشگر خارجی از ایران بازدید کردند. با اتفاقاتی که در نیمه دوم سال ۹۸ افتاد و با شیوع ویروس کرونا، در فصل دوم پررونق گردشگری ما که از اواسط بهمن‌ماه و شروع سال نو میلادی آغاز می‌شد، نتوانستیم میزبان گردشگران باشیم.

معاون گردشگری به سهم سرمایه‌گذاری گردشگری در کشور و ساخت ۲۲۰۰ پروژه زیرساخت اشاره کرد و افزود: گردشگری روند پرشتابی در پیش گرفته بود اما با بحران شیوع ویروس کرونا فعالیت‌های ما متوقف شد.

سخن آخر

بحران گردشگری در سال‌های ۱۹۵۰ و ۲۰۰۹ نیز به وجود آمده بود که برطرف شد و بحران کنونی نیز از بین می‌رود و گردشگری دوباره به دوره اوجش برمی‌گردد و بر اساس پیش‌بینی‌های جهانی پس از پایان این دوره با رشد انفجاری گردشگری مواجه خواهیم بود و ایران جز ۱۰ مقصد نخست گردشگری خواهد بود. ویروس کرونا، ویروسی همه‌گیر است که به طور ناگهانی در جهان پراکنده و تأثیرات منفی پیش‌بینی‌نشده‌ای را بر روی زندگی صدها میلیون نفر گذاشته است. ترس مبتلا شدن و از دست‌دادن عزیزانمان آرامش و خیال را از ما گرفته است. برای پیشگیری از ابتلا به این ویروس روش‌های مختلفی ابلاغ شده است. به همین دلیل کشورهای زیادی در تلاش کشف واکسن برای مهار این ویروس هستند. محققان کشور عزیزمان هم از ابتدای شیوع ویروس کرونا تلاش بی‌وقفه‌ای را برای تولید واکسن آن داشته‌اند. از آن جایی که صنعت گردشگری در این دوران بدترین روزهای خود را تجربه کرده است، اما بعد از مهار کرونا نقش کلیدی برای رشد اقتصاد کشورهای کرونازده را خواهد داشت. به همین دلیل فعالان موجود در این صنعت باید جهت جبران خسارت‌های وارد شده، راهکارهایی را بیندیشند که بتواند این صنعت را به سرعت به روزهای آرمانی خود برگرداند.


گردشگری 724