آیه قرآن تفسیر نکنیم برای خودمان. (بازنشر)

به نام خدا.

سلام.

من این پست رو دیروز منتشر کردم و یه سری حرف ها هم زده شد. ولی یکی از استادانِ من متنم رو خواندن و ازم خواستن یه قسمت هاییش رو پاک کنم و دوباره منتشرش کنم. واقعاً هم نمیخواستم این کار رو بکنم ولی برخلاف میل خودم و فقط به احترام اون استاد عزیز و به احترام چیزایی که ازش یادگرفتم، این کار رو میکنم، وگرنه لعن من تا ابد برای دشمنانِِ اهل بیت علیهم السلام پا برجا خواهد بود.

خب ما زودتر اونچه که فکرش رو میکردیم، از خواب زمستانی بلند شدیم و بعد از یه سری فکرها و سوال و جواب ها و غیره، به همون «سهیل مرادی مریم نگاری» که بودیم، برگشتیم.

اول از همه چیز هم رسیدن ایام محرم رو تسلیت میگم به همه. کاش همه ما لیاقت این رو داشته باشیم که امام حسین (علیه السلام) شفیع ما بشه توی اون دنیا.

خب، قضیه این مقاله چیه؟

توی همین ویرگول، نوشته ای خواندم که یه خانومی زیرش کامنت گذاشته بود و نوشته بود:

اگه قرآن برای همست پس هرکسی باید تفسیر و برداشتن خودش رو داشته باشه و اتفاقاً همین برداشت های متعدد هست که باعث میشه افق دید آدم ها باز بشه و معنای قرآن رو بهتر بفهمیم.

همین اول کار، بدون اینکه اسمی ازت بیارم، بزار بهت بگم که تو خیلی اشتباه کردی اینجور حرفی زدی.

از کی تا حالا جوانهای تنبل و بی اراده و «صبح تا شب غرق در اینستاگرام» و سست عنصرِ قرنِ بیست و یکمی، برای ما شدن مفسرِ قرآن؟

چه باعث شده که تو خودت رو هم اندازه کسایی ببینی که قرآن رو تفسیر کردن؟ تو عرضه نداری ۶ ماه به خودت سختی بدی و روزی چند ساعت درس بخوانی و کنکور قبول بشی یا عرضه نداری یه هفته بدون اینترنت و اینستاگرام جان سالم به در ببری، بعد ادعای این رو داری که هم اندازهء کسایی مثل آیت الله مکارم (و سایر مفسرین قرآن) هستی که بیشتر از ۲ برابرِ سنِ تو صبح تا شب مطالعه کردن و سختی کشیدن و به درجه اجتهاد رسیدن و تازه بعد از این همه سال تلاش و سختی، تفسیر قرآن نوشتن؟

تو چه سختی کشیدی و چه تلاشی کردی تو زندگیت اصلاً؟ گیریم توی همون کنکور هم شدی رتبه یک و اصلاً بدون اینترنت هم جان سالم به در میبری. خب این چه چیزی رو میخواد عوض کنه؟ تو اگه در هر علمی پروفسور هم باشی، حق نداری به خودت اجازه بدی همینجور بیای و قرآن رو تفسیر کنی، چون تفسیر قرآن هم برای خودش تخصص و مهارتی نیاز داره که چند برابرِ پروفسور شدنِ تو هم زمان میبره.

• تو چه علمی در زمینه تقسیر قرآن داری؟
• چقدر تلاش کردی برای عالم شدن در این زمینه؟
• صبح تا شب که توی اینستاگرام و تلگرام وِل میگردی، چه علمی در زمینه تفسیر قرآن بهت اضافه شده؟

وقتی در زمینه تفسیر قرآن هیچ علمی نداری، پس خیلی اشتباه کردی قرآن تفسیر کردی و اینجا هم منتشر کردی.

معنی تدبر در آیاتِ قرآن و فرقش با تفسیر

خیلی ها فکر کردن اینکه خدا گفته قرآن رو بخوانید و در آیاتش تدبر و فکر کنید، پس یعنی اینکه هرچی عشقمان میکشه از قرآن برداشت کنیم و به بقیه هم بگیم.

این منطق و استدلال، بسیار اشتباه و گمراه کنندس و خیلی ها هم از این اشتباه ها میکنن.

اگه خدا گفته روی آیات قرآن تدبر کنید، به این معنیه که «برای خودتان» روش فکر کنید. نه اینکه از روی ظاهر قرآن یه نتیجه گیری برای خودتان بکنید و بیاید به بقیه هم بگید و بقیه رو هم منحرف کنید.
قرآن «محکمات» داره و «متشابهات».
طبق گفته پیامبر (ص) که پایین تر گفتمش، ما وظیفمان اینه که روی محکماتش فکر کنیم و برای متشابهاتش به تفسیر هایی که بر اساس تعالیم اهل بیت (علیهم السلام) هست، رجوع کنیم.
چون قرآن اینطوره که خودِ خدا جوری نازلش کرده که خیلی ها که قصد سوء استفاده ازش دارن، گمراه تر بشن (توی یه حدیث آوردم این رو پایین تر). و ما هم حق نداریم با نتیجه گیریِ خودمان از آیات، خودمان و دیگران رو منحرف کنیم.

قرآن و تفسیرش هم علمی داره و تخصصی. هر ننه قمری نمیتانه بیاد برای خودش تفسیرش کنه.

اصل اینه که آدم آیات قرآن رو برای خودش بخوانه و روشان فکر کنه و برای تفسیر بره سراغ کسایی که علمش رو دارن.

حالا اینجا مسئله ای که مهمه اینه که مفسرینِ اصلیِ قرآن، پیامبر (ص) و اهل بیتشان (علیهم السلام) هستن، یعنی حضرت علی (علیه السلام) و حضرت فاطمه (س) و بعد از اون هم ۱۱ تا امامِ بعد از اونها.

البته تا زمانی که امامِ‌ معصوم نباشه، نمیتانیم هیچ تفسیر قرآنی رو ۱۰۰٪ کامل بدانیم، چون هیچکدام از مفسرینِ قرآن، حتی اگه مرجع تقلید هم باشن، معصوم نیستن و ممکنه اشتباه کنن.

ولی این به این معنی نیست که دیگه اصلاً نمیتانیم اعتماد کنیم.

به هر حال، مفسرینِ قرآن، خصوصاً مفسرینِ شیعه که تابعِ تعالیم اهل بیت (علیهم السلام) هستن، سالهای سال تلاش کردن و مطالعه کردن و بعد از چندین سال تلاش و سختی و یادگیری از همین مکتبِ اهل بیت علیه السلام، تانستن تفسیر بنویسن و حتی اگر ۱۰۰ ٪ هم نتانیم اعتماد کنیم، ولی با یه درصدِ بالایی میتانیم بهشان اعتماد کنیم.

البته در اینجا هم باز بحث زیاده ولی چون «شیعه و اهل بیت یعنی اسلام واقعی»، پس ما هم باید بیشتر به مفسرینِ شیعه اعتماد کنیم.

حالا قبل از اینکه بریم سراغ بخش بعدی، ۳ تا تفسیر رو معرفی میکنم.

تفسیرها انواع و اقسام مختلفی دارن که از جهات مختلف (ادبی، کلامی و غیره) قرآن رو تفسیر کردن، ولی ۳ تا تفسیر هستن که میشه گفت از بقیه بهتر هستن.

• تفسیر البرهان که یه تفسیر روایی هست. یعنی دقیقاً روایت هایِ خودِ همون مفسرینِ اصلیِ قرآن، یعنی اهل بیت (علیهم السلام) رو آورده که بی نظیره. از این لینک میتانید بصورت رایگان هم آنلاین بخوانیدش و هم دانلودش کنید.
• تفسیر مجمع البیان که از این لینک میتانید بصورت رایگان هم آنلاین بخوانیدش و هم دانلودش کنید.
• تفسیر نمونه که از این لینک میتانید بصورت رایگان هم آنلاین بخوانیدش و هم دانلودش کنید.

حالا میخوایم این رو ثابت کنیم که بعد از پیامبر (ص)، مفسرین اصلی قرآن فقط اهل بیت علیهم السلام هستن.

تفسیر قرآن، فقط برای پیامبر (ص) و اهل بیت (علیهم السلام)

این ۲ آیه از قرآن رو ببینید:

و انزلنا الیک الذکر لتبین للناس
قرآن را بر تو فرو فرستادیم تا برای مردم تبیین و تفسیر کنی.
نحل، ۴۴

توجه کردی خدا چه گفته؟

گفته «تا تو برای مردم تفسیر کنی»، نگفته تا خودِ مردم برای خودشان تفسیر کنن.

آیه بعدی:

کما ارسلنا فیکم رسولاً منکم یتلوا علیکم آیاتنا و یزکّیکم و یعلّمکم الکتاب و الحکمه و یعلّمکم ما لم تکونوا تعلمون
در میان شما رسولی فرستادیم تا آیات ما را برای شما تلاوت کند و به شما قرآن و حکمت و آن چه را که نمی دانید، بیاموزد.
بقره، ۱۵۱

از همین ۲ آیه هم میشه فهمید که تفسیرِ قرآن، کار هر ننه قمری نیست و صاحب داره.

چند حدیث دیگه هم اینجا میگم که این قضیه ثابت بشه که مفسر اصلیِ قرآن بعد از پیامبر (ص)، اهل بیتش (علیهم السلام) هستن:

منصور بن حازم می گوید: به امام صادق علیه السلام عرض کردم، همانا خدا برتر و بزرگ تر از این است که به خلقش شناخته شود، بلکه مخلوق به خدا شناخته شود. فرمود: راست گفتی.
عرض کردم: کسی که بداند برای او پروردگاری است، سزاوار است که بداند برای آن پروردگار خرسندی و خشم است و خرسندی و خشم او جز به وسیله وحی یا فرستاده او معلوم نشود. و کسی که بر او وحی نازل نشود، باید که در جستجوی پیغمبران باشد و چون ایشان را بیابد باید بداند که ایشان حجت خدایند و اطاعتشان لازمست. من به مردم (سنی مذهبان) گفتم: آیا شما می دانید که پیغمبر حجّت خدا بود در میان خلقش؟ گفتند: آری. گفتم: چون پیغمبر در گذشت، حجت خدا بر خلقش کیست؟ گفتند: قرآن، من در قرآن نظر کردم و دیدم سنی و تفویضی مذهب و زندیقی که به آن ایمان ندارد، برای مباحثه و غلبه بر مردان، در مجادله به آن استدلال می کنند (و آیات قرآن را به رأی و سلیقه خویش بر معتقَد خود تطبیق می کنند) پس دانستم که قرآن بدون قیّم (سرپرستی که آنرا طبق واقع و حقیقت تفسیر کند) حجّت نباشد و آن قیّم هر چه نسبت به قرآن گوید حق است.
پس به ایشان گفتم: قیّم قرآن کیست؟ گفتند: ابن مسعود قرآن را می دانست، عمر هم می دانست، حذیفه هم می دانست، گفتم تمام قرآن را؟ گفتند: نه، من کسی را ندیدم که بگوید کسی جز علی علیه السلام تمام قرآن را می دانست و چون مطلبی میان مردمی باشد که این گوید: نمی دانم و این گوید نمی دانم و این (علی بن ابیطالب) گوید می دانم، پس گواهی دهم که علی علیه السلام قیّم قرآن باشد و اطاعتش لازم است و اوست حجّت خدا بعد از پیغمبر بر مردم و اوست که هر چه نسبت به قرآن گوید حق است، حضرت فرمود: خدایت رحمت کند.
کافی، ج 1، ص 168 – 169

حدیث بعدی:

امام باقر علیه السلام فرمود:
ای گروه شیعه با سوره «انا انزلنا» با مخالفین خودتان محاجّه کنید تا پیروز شوید. سوگند به خداوند، این سوره حجّت خداوند بر مخلوقات است بعد از رسول اکرم صلی الله علیه و آله و این سوره سرور دین شما و نهایت علم ماست.
ای گروه شیعه با اول سوره :«حم و کتاب مبین، ما این کتاب را در شب مبارکی نازل کردیم، ما بیم دهنده هستیم»؛ با مخالفین خود مقابله کنید . این مخصوص ولاه امر بعد از رسول اکرم صلی الله علیه و آله است؛
ای گروه شیعه، خداوند می فرماید: «هیچ امتی نیست مگر اینکه درآن بیم دهنده ای وجود داشته است.» گفته شد: ای ابا جعفر آیا نذیرش پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله بود؟ فرمود: درست گفتی، آیا از پس بعثت ایشان نذیر دیگری در سطح جهان بود در حالی که ایشان زنده بودند، گفت: خیر؛ فرمود: آیا به نظر تو، آن که را ایشان فرستد نذیرش می گردد ، همان گونه که خداوند رسول اکرم صلی الله علیه و آله را برای نذیر بودن برانگیخت، گفت : البته، فرمود: پس همین طور پیامبر فوت نکرد مگر اینکه فرستاده ای به عنوان نذیر قرار داد. سائل گوید: اگر بگویم خیر قرار نداده، در این صورت پیامبراکرم صلی الله علیه و آله تمام نسل های بعدی را ضایع نموده است (چون فرصت هدایت شدن را نخواهند داشت). پس گفت: آیا قرآن به عنوان نذیر برای مردم بعد کافی نیست؟ فرمود: بلی ولی اگر مفسری برای آن بیابند (زیرا بدون تفسیر صحیح، هر کس قران را به گونه ای تفسیر می کند و باعث اختلاف و گمراهی بیشتر می شود). سائل گفت: آیا پیامبر آن را تفسیر نکرده است؟ امام فرمود: البته برای «یک نفر» تفسیر کرده و آن گاه شأن آن فرد را برای امتش روشن کرده است «و آن فرد علی بن ابی طالب علیه السلام است».
کافی، ج 1، باب حجت ، ح 6

حدیث بعدی:

امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود:
همانا خدا ما را پاک و معصوم قرار داد و ما را شاهد و گواه بر خلق خود و حجّت در روی زمین گردانید، و ما را با قرآن کریم و قرآن کریم را با ما قرار داد که ما از قرآن و قرآن از ما جدا نمی شود.
وسائل الشیعه ، ج 27، ص 178

حدیث بعدی:

ابوبصیر گوید: امام باقر علیه السلام این آیهء (قران آیاتی روشن است در سینه های کسانی که به آنها علم داده شده) را قرائت نمود و سپس فرمود: به خدا ای ابا محمد! خدا نفرمود: قرآن آیه هایی است میان دو جلد قرآن (تا مردم گویند قرآن که حجّت خداست بر ما، همین آیات میان دو جلد یعنی از صفحه اول تا صفحه آخر است و محتاج به امامی که آن را تفسیر کند نمی باشیم). عرض کردم: قربانت گردم، کیانند (دانشمندانی که حقایق قرآن در سینه آنهاست) ایشان؟ فرمود: توقع می رود که جز ما چه اشخاصی باشند؟!
وسائل الشیعه ، ج 27، ص 180

حدیث بعدی:

امام باقر علیه السلام:
جز اوصیاء پیغمبر کسی را نرسد که ادعا کند ظاهر و باطن تمام قرآن نزد اوست.
کافی، ج 1، ص332

حدیث بعدی:

زید شحّام روایت می کند که قتاده بر امام باقر علیه السلام وارد شد. حضرت علیه السلام از او پرسید، تو فقیه بصره ای؟ قتاده پاسخ داد: چنین می گویند.
حضرت علیه السلام فرمود: مطلع شده ام که تو قرآن را تفسیر می کنی. قتاده گفت: بله.
امام علیه السلام فرمود: قتاده! اگر قرآن را از پیش خود تفسیر می کنی، هم خویش را هلاک کرده ای و هم دیگران را و اگر به نقل از رجال و افراد دیگری تفسیر می کنی، باز هم خود را هلاک کرده ای و هم دیگران را. وای بر تو قتاده! قرآن را منحصرا آنها می فهمند که مخاطبان (اصلی) قرآنند (یعنی اهل بیت علیهم السلام).
امالی شیخ صدوق، ص 121 – 122

حدیث بعدی:

ابن عباس روایت می کند که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در اجتماع مردم بر منبر رفت و فرمود: ای گروه مؤمنان ... خداوند قرآن را بر من نازل کرد، هر کس با آن مخالفت کند گمراه است و هر کس علم (تفسیر) آن را در نزد غیر علی علیه السلام جوید، هلاک شده است.
وسائل الشیعه، ج 27، ص 186

حدیث بعدی:

امام صادق علیه السلام:
قرآن مَثل هایی برای اهل دانش _ نه غیر آنان _ است، برای گروهی که قرآن را چنان که شایسته آن است تلاوت می کنند و آنها کسانی هستند که به قرآن ایمان می آورند و آن را می شناسند. و اما بر غیر آنان، قرآن سخت مشکل و از دسترس دل های شان دور است، از این روست که رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: راستی که هیچ چیزی دورتر از دل های این قبیل اشخاص نسبت به تفسیر قرآن نیست. در این قرآن، همه مردم _ مگر کسی که خدا بخواهد _ سرگردانند. پس از آن فرمود: «و اگر آن را به رسول صلی الله علیه و آله و اولی الامر خویش ارجاع می دادند، قطعاً کسانی از آنان (پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و اولواالامر علیهم السّلام) قرآن را در می یابند» ولی غیر آنان هرگز آن را نمی دانند.
وسائل الشیعه، ج 27 ، ص 190

حدیث بعدی:

رسول الله صلی الله علیه و آله در خطبه اش در روز غدیر فرمود: مردم! در قران تدبر کنید و آیات آن را بفهمید و در «محکمات» آن و نه «متشابهات» بنگرید، اما به خدا سوگند هرگز کسی جز آن که اکنون دستش در دست من است (امیرالمؤمنین علیه السلام) قادر به تبیین نواهی و تفسیر و توضیح آیات آن نیست.
وسائل الشیعه، ج 27، ص 193 – 194

حدیث بعدی:

امام صادق علیه السلام در گفتگویی با عمرو بن عبید به او فرمود: وظیفه مردم آن است که قرآن را آن گونه که نازل شده است قرائت کنند و هرگاه به تفسیر آن محتاج شدند منحصرا به ما و به سوی ما روانه شوند.
وسائل الشیعه، ج 27،ص 202

حدیث بعدی:

امام صادق علیه السلام: هر کس قرآن را بر اساس دیدگاه خود تفسیر کند اگر به صواب رود، اجری ندارد و اگر به خطا رود، از پرتگاهی دورتر از آسمان سقوط کرده است.
وسائل الشیعه، ج 27، ص 202

حدیث بعدی:

امام باقر علیه السلام: در قرآن مثل هایی برای مردم آورده شده و به پیامبر خطاب شده است که تنها ما آن را می فهمیم و جز ما کسی علم آن را ندارد.
وسائل الشیعه، ج 27، ص 205

پس ثابت شد که پیامبر (ص)، علمِ کامل و اصلیِ قرآن رو فقط به حضرت علی علیه السلام داده و اون حضرت هم بعدش به امام های بعدی (علیهم السلام) این علم رو رسانده و به غیر از اونها هم کسی مفسرِ اصلیِ قرآن نیست.

حرف آخر

اینجا باید به یه نکته ای توجه کنیم و اونم اینه که مرجعیت انحصاری اهل بیت علیهم السلام در تفسیر قرآن به این معنی نیست که بدون مراجعه به احادیث و روایات اهل بیت علیهم السلام ما هیچ معنا و مفهومی از قرآن و آیاتش درک نمیکنیم. بعضی از آیات قرآن یه مفهوم صریح و روشنی دارن و برای هر آشنای به زبان عربی قابل درک هستن، یعنی همون «محکمات»، ولی در مقابل، بعضی دیگه از آیات، ابهام دارن و یا در گروهِ «متشابهات» هستن که نیاز به تفسیر و تبیین دارن و نفسریش هم کار هر کسی نیست.

تقریباً همه مفسرینِ شیعه که بعد از اهل بیت (علیهم السلام) تفسیر نوشتن هم از شاگردانِ همین مکتبِ اهل بیت هستن و حتی اگه ۱۰۰٪ هم نشه بهشان اعتماد کرد، حداقل نبست به سایر کسایی که از مسیر خدا منحرف شدن (مثل سایر فرقه ها و مذاهب)، قابل اطمیتنان تر هستن.

پس ثابت هم شد که هر ننه قمری حق این رو نداره که بیاد و آیه قرآن تفسیر کنه، که توی احادیث بالا هم بهش اشاره شد.

وظیفه ما اینه که قرآن رو بخوانیم و روی آیاتش تدبر کنیم و همونطور که پیامبر (ص) توی اون حدیثِ بالا گفتن، در «محکماتِ قرآن» تدبر کنیم و برای «متشابهات» هم به اهل بیت علیهم السلام و تفاسیرِ شیعه رجوع کنیم.
نه اینکه با هیچ علمی یه نتیجه ای برای خودمان بگیریم و خودمان و بقیه رو هم منحرف کنیم.

در آخر، حدیثی از حضرت علی علیه اسلام:

خداوند قرآنش را سه گونه قرار داد:
- گونه ای از آن را عالم و جاهل می فهمند.
- گونه ای دیگر را جز آن که ذهنی روشن و ادراکی لطیف و قدرت تشخیصی درست دارد و خداوند سینه او را گشاده برای درک حقایق اسلام قرار داده نمی فهمد.
- و گونه سوم را جز خداوند و فرشتگان و راسخان در علم، یعنی اهل بیت، در نمی یابند.
خداوند از آن رو قرآنش را چنین قرار داد تا اهل باطلی که بر میراث رسول الله مستولی شدند، ادعای فهم قرآن و دارا بودن دانش تفسیر آن را که خداوند آنها را از آن بهره مند نکرده است، نکنند.
وسائل الشیعه، ج 27 ، ص 194

متوجه شدی؟

خودِ خدا قرآن رو جوری نازل کرده که کسانی مثل اونایی که حق پیامبر (ص) و حضرت علی (علیه السلام) و اهل بیت رو ضایع کردن، نتانن ادعای فهم قرآن رو داشته باشن.

گول فرقه ها و مذاهب دیگه رو نخوریم و به این اراجیفی که صهیونیست های پشت پرده میخوان از طریق این فرقه ها و مذاهبِ دیگه توی ذهن ما بندازن (مثل اینکه هر کسی برای خودش قرآن رو تفسیر کنه و غیره) توجه نکنیم که آخرش به هلاکت و نابودی میرسیم.

کسایی که در طول تاریخ به انحراف افتادن هم دلیل انحرافاتشان این بود که آیات قرآن رو برای خودشان و به نفع خودشان تفسیر میکردن و آخرش هم به نابودی رسیدن و ان شاء الله همیشه هم در نابودی باقی بمانن.

قرآن رو برای خودمان الکی تفسیر نکنیم آقا، مراقب باشیم همگی، کلام خدا شوخی نیست.

در آخر، توی مراسم های عزاداریِ امام حسین (علیه السلام) شرکت کنید، گول این کرونا و مسخره بازی ها رو هم نخورید. عجیبه که عزاداری امام حسین (ع) کرونا داره و مجالس عزاداری باید تعطیل بشه ولی پاساژگردی ها و ولگردی های بعد از ظهرهای پسر دختر ها و مراسم هایی که توی برج میلاد برگزار میشه کرونا نداره و تعطیل هم نمیشه.

اجازه ندیم یاد امام حسین (علیه السلام) کمرنگ بشه و اجازه ندیم یه مشت یهودیِِ صهیونیستِ گُرگ صفت و شیطان پرست، دلشاد بشن.

مخلص،

یا علی.