محصول داخلی، «ما» و تولید

به نام خدا.

سلام.

خیلی وقته که تو تبلیغات زیادی این قضیه به ما گفته میشه که از محصولات تولید داخل حمایت کنیم.

از دید من خیلی مهمه و باید هم انجام بشه. من جاهای دیگه دنیا رو خبر ندارم ولی تو کشور چین زندگی کردم و دیدم که حداقل در زمینه وسایل داخل خانه و لوازم خانگی واقعا مردمش از محصولات تولید چین حمایت میکنن.

مثلا شاید ما تو ایران زیاد برندی به اسم Hisense رو ندیده باشیم، ولی من تو چین دیدم که چقدر محصولات باکیفیتی داره و مردمش هم میخرن.

البته در زمینه ماشین اینطور نیست و اتفاقا ماشین خارجی خیلی بیشتر میبینی.

در زمینه گوشی موبایل هم اون اوایل که رفته بودم مردمش بیشتر گوشی های شرکت Apple رو میخریدن.

نکته خیلی جالبی که دیدم اینه که بعد یه مدتی شرکت هایی مثل Huawei و Xiaomi و Meizu و غیره شروع کردن گوشی هایی ساختن که واقعا با کیفیت بودن قیمت عالی هم داشتن. جالب این بود که کم کم میتانستم ببینم مردمش دارن از این گوشی ها میخرن.

از گفتن اینا میخوام به این نتیجه برسن که آقا جان اگه محصول ایرانی هم واقعا باکیفیت و خلاقانه و درست و حسابی باشه و قیمت عالی هم داشته باشه خب معلومه که مردم هم میخرن و حمایت میکنن. من نمیخوام اسم شرکت ایرانی خاصی رو بیارم ولی خداییش هیچوقت نمیشه سامسونگ و موتورولا و اپل رو بزاری کنار و فلان برند ایرانی رو بخری که فقط بگی من حمایت کردم.

خود من دنبال کیفیت هستم، خداییش اگه جنس ایرانی ببینم که از معادل خارجیش بهتر باشه یا حتی حداقل هم رده باشه، قطعا حمایت میکنم از اون شرکت ایرانی.

ولی خداییش شرکت های ما اصلا اون خلاقیت لازم رو بیشترشان ندارن.

من طرفدار این کشورم و اعتقادم اینه باید این کشور رو ساخت. بابا دیگه خلاق نبودن رو که نمیشه انداخت گردن دولت و کشور. هزار ساله که اوج خلاقیت شرکت های ماشین سازی ما شده سمند و پراید و رانا و ال ۹۰ و غیره. فقط ده مدل پراید زدن که تنها فرقشان سپر جلو و عقبه. دیگه این چه ربطی به کشور و نظام و دولت داشت؟ ناسلامتی هزار تا مهندس مکانیک و طراح تو این شرکت ها استخدام هستن، یعنی یه نفر بلد نیست یه طرح جذاب بزنه؟ یه نفر آدم خلاق نداره این کشور؟

دولت ما هم مثل همه دولت ها یه سری کاستی ها داره. ولی خیلی وقت ها هم ایراد و کوتاهی از خود ماست. تقصیر پدر و مادرهاست که بچه ها رو جوری تربیت نمیکنن که متخصص و ماهر و کارآفرین و ارزش آفرین باشن. البته که تقصیر نظام آموزشی ما هم هست که خروجی دانشگاه های ما اینقدر ضعیفه.

تقصیر ماهاست که از دوران دبیرستان میکنیم تو گوش بچه ها و طوری اینا رو بار میاریم که فقط دکتر شدن و دندانپزشک شدن و داروساز شدن خوبه و اگه نشد تمام آمال و آرزوشان بشه استخدام تو دولت.

تقصیر نظام آموزشی هم هست که خروجیاش میشن یه سری آدم بی تخصص که هیچ راهی جز استخدام شدن و کار کردن برای یکی دیگه ندارن. واقعا خود ما هم مقصر نیستیم؟ بابا دیگه تو قرن ۲۱ اگه کسی واقعا بخواد، امکان کسب دانش و مهارت تو تقریبا هر زمینه ای حتی خیلی وقت ها بصورت رایگان فراهمه. یه نگاه به ویدیو های کلاس های درس دانشگاهی مثل MIT بندازیم میبینیم که خیلی مباحث رایگان برای یادگرفتن وجود دارن و این فقط یه مثاله. هزاران textbook در دسترس هست که ما هیچوقت تو دبیرستان ها و دانشگاه هامان اونارو ندیدیم. تقصیر ما نیست که تو دانشگاه ها دنبال جزوه و واحد پاس کردنیم و دنبال گرفتن یه تیکه کاغذ به اسم مدرک؟ مدرک برای ما میشه مهارت و دانش و تخصص؟؟؟

اینارو گفتم که بگم هم دولت تقصیر داره و هم خود ما. اصلا دولت ما بدتربن دولت. شاید تقصیر و کوتاهی دولت تا چند سال دیگه اصلا برطرف نشد، ما باید بشینیم از دولت انتقاد کنیم و نق بزنیم که باید دولت برای ما یه کاری بکنه؟

من فکر میکنم که دوران حمایت دولت ها از جمعیت ها کم کم داره به پایان خودش میرسه. با این رشد جمعیتی که ایران و کل دنیا داره، دیگه کم کم آدم ها خودشان هستن که باید به فکر خودشان باشن.

خدا روزی رسانه، من هم به این اعتقاد دارم، ولی فکر نمیکنم خدا به کسی که بشینه و نق بزنه و منتظر کمک بقیه باشه، روزی برسانه.

همه کشورهای دنیا، از جمله ایران، آدم های اختلاسگر و گرگ صفت و بی اخلاق دارن. ولی خب که چه؟ ما بشینیم غصه این چیزارو بخوریم و روزهای عمرمان رو هدر بدیم؟ یا اینکه یه فکری به حال خودمان بکنیم؟

برگردیم سر همون تولید داخلی. چه کسی باید این تولید داخلی رو داشته باشه؟ مگه من و شما نیستیم؟ تقریبا هیچ جای دنیا به اندازه ایران فرصت وجود نداره. ولی همونطور که تو یه مقاله دیگه هم گفتم، فقط کسی میتانه از این فرصت ها استفاده کنه که تخصص و مهارت واقعی داشته باشه.

بابا ما هنوز یه شرکت درست و حسابی نداریم که بسته بندی های جذاب برای محصولات شرکت های دیگه درست کنه که مثلا زعفران این مملکت اینجور بی ارزش نشه. هزار ساله که بسته بندیه مواد غذایی همه یه شکله. حتما باید صبر کنیم ببینیم کدام شرکت خارجی یه کاری میکنه و ما هم کپی کنیم؟ چرا خود ما «اولین» نباشیم تو یه موضوعی؟

هنوز یه جای درست و حسابی نداریم که مواد اولیه ای که از طریق مهندسی ژنتیک درست میشن رو درست کنن (مثلا تولید محصولاتی که باکتری ها تولید میکنن).

ما خیلی نیروی متخصص و ماهر «واقعی» کم داریم تو این کشور. کی قراره از این فرصت استفاده کنه؟ شما تو آلمان بخوای اینجور کارهایی انجام بدی هزار تا رقیب سرسخت داری، ولی ایران چه؟ ما هنوز تو خیلی چیزها جا برای پیشرفت و کارآفرینی داریم. کارآفرینی که فقط درست کردن یه وبسایت و اپلیکیشن نیست که. همه چی که فقط سایت و اینترنت نیست. خیلی حوضه های دیگه هم هستن که میشه توشان کارآفرینی کرد و درآمد خوب هم داشت. البته ما حتی تو حوضه IT هم خیلی ضعیفیم.

ولی مشکل چیه؟ مشکل اینه که ما تخصص و مهارت واقعی و لازم رو نداریم که اینجور کارهای بزرگی بکنیم. نمیخایم سختی رو تحمل کنیم و به این مهارت و دانش برسیم. همه چی رو سریع و همین الان میخوایم و میخوایم یه شبه دنیا رو با یه استارت آپ تغییر بدیم. صبر نداریم.

آدمایی که این تخصص واقعی رو داشته باشن واقعا تو ایران خیلی فرصت ها وجود داره براشان.

اینجور کسایی اگه خلاق باشن و محصول باکیفیت عالی تولید کنن، مردم هم شعور دارن و میخرن. و یا حتی ممکنه که شما کسب و کاری راه بندازی که خریدارات اصلا مردم نباشن، مثلا شرکت های دیگه باشن.

محصول اگه باکیفیت و خلاقانه باشه و یه نیاز جدی رو برطرف کنه، حتما آینده خوبی برای تولید کنندش خواهد داشت. ولی وقتی همه چی کپی برداری از جاهای دیگه و حتی بی کیفیت تر باشه، خب معلومه که کسی نمیخره و
اون آدم هم موفق نمیشه.

ما خودمان هم کوتاهی میکنیم خیلی وقت ها. ولی باید دانست که «وقت» برای کسی صبر نمیکنه.

یا علی.