هفت‌خان فروش آنلاین تور و تجربه گردشگری

بازار گردشگری در بدو ورود در نظر من سهل ممتنع به نظر میرسید، شاید اصلی ترین دلیل آن این بود که سفر رفتن را ساده میگرفتم و فاصله فکر کردن به یک سفر هیجان‌انگیز تا یافتن خود در مسیر آن سفر برای من نهایتا یک هفته بود. دلیل دیگر این موضوع هم رونق نسبی این بازار در زمانی بود که ما تصمیم کار بر روی این حوزه‌ی جذاب را گرفتیم. جدا از تصور من، تحقیقات اولیه و مطالعات میدانی و انضمامی بازاری که قصد نفوذ به آن را داشتیم انجام دادیم و فرایند تولید محصول آغاز شد.

پس از شروع فرایند تولید، یک محصول دیجیتال برای بازاریابی و تسهیل برگزاری تور و تجربه گردشگری و محصول دیگری برای بازاریابی مقصد استان کرمان، اولین چالش‌ها پیش راه ما نمایان شدند. چالش‌هایی که در این نوشته قصد اشاره به همه آنها را ندارم. گاهی این چالش‌ها از جنس نیروی انسانی مخصوصا در حوزه‌ی توسعه فنی محصول بودند، گاهی از جنس وقایع عمومی و خیلی وقت‌ها هم از کم تجربگی تیم جوان ما. اما این چالش‌ها برای ما تجربه‌های گران‌بهایی شد که به تعدادی از آن‌ها در این نوشته اشاره میکنم.

البته همه این چالشها برای ما حل شده نیست و امیدوارم پس از خواندن، اگر راهکاری به ذهن شما رسید، با من در میان بگذارید. چرا که زیستن در بازار امروز، به تلاش همگانی برای رفع موانع نیاز دارد. بخصوص برای مایی که تعداد صفرهای مالی را تنها یکی از شاخص‌های پیروزی می‌دانیم.

• خان اول: بحران های اقتصادی

سفر یکی از اولین محصولاتی است که پس پایین آمدن قدرت اقتصادی یک خانواده، از سبد خرید آن کم میشود و آنچه در این یک سال رخ داد برای صنعت گردشگری حکم باختن در یک مسابقه فوتبال ۶ امتیازی را داشت. افزایش همزمان قیمت سوخت که اصلی ترین بخش قیمت تمام شده یک سفر جاده ای است، قیمت محصولات سفر را به صورت نمایی افزایش داد و همچنین قدرت خرید مصرف کنندگانی که باید برای خرید کالای اساسی خانوار خود هزینه بیشتری بپردازند را کاهش داد. در کنار تمام این تغییرات قیمت‌ها و بی ثباتی قیمت مسکن و ارز و سکه و دیگر محصولات سرمایه ای، صنعت سفر برای دفع لااقل بخشی از این آسیب باید دست به اقداماتی میزد که تا کنون کم سابقه بود:

۱- ایجاد محصولات گردشگری در قالب تجربه ها و تور های در مقصد: به این معنی که گردشگر مناطق نزدیک به محل زندگی خود را بیشتر بشناسد

۲- فروش اقساطی سفر: قیمت سفرهای داخلی که تا قبل از این به سختی به یک میلیون تومان میرسید، با قیمت‌های خیلی بالاتری بسته شدند به نحوی که اگر یک خانواده ۳ نفره بخواهد سفر طبیعتگردی ۴ روزه با خدمات کاملا معمولی را تجربه کند باید مبلغی بین ۳.۵ تا ۶ میلیون تومان هزینه کند، در این شرایط امکان خرید اقساطی تورها، فرصت خوبی است. البته این فرصت خوب فقط در مواردی کارایی دارد که مشتری برای تجربه کردن یک مقصد بیش از حد معمول مشتاق باشد.

۳- ایجاد محصول گردشگری ماژولار: حالا که تورها گرانتر از توان خرید مشتری است، میتوان صرفا هزینه های اولیه یک سفر را بعنوان قیمت تور اعلام کرد و این امکان را به مشتری داد که در مورد خدمات دیگر سفر مانند اقامت و خورد و خوراک و سافاری و ... خود انتخاب کند. در این صورت ممکن است مسافر با دست‌چین کردن خدماتی که مورد قبول خودش است بتواند تا ۳۰ درصد کمتر از مبلغ همان سفر بصورت فول برد هزینه کند.

• خان دوم: کیفیت پایین خدمات گردشگری

همان‌طور که بسیار این جمله را شنیده‌ایم، امکانات بصورت عادلانه در کشور توزیع نشده اند. گاهی این مرکزگرایی در توزیع امکانات تاثیرات به سزایی را در توزیع غیر نرمال سطح کیفی خدمات گردشگری گذاشته است، که از عوامل آموزشی، زیرساختی، اطلاعرسانی و مهمتر از آن بازار غیر رقابتی در مقاصد نشأت میگیرد.

در این شرایط برای برگزاری سفری همگن از نظر سطح خدمات، باید عمدتا هزینه بیشتری پرداخت کرد. و درصورت غیرهمگن بودن سفر، جلب رضایت مشتری سخت میشود. این چالش اصلی ترین تاثیر خود را در جلب نظر مشتریان دهک های اقتصادی توانمند تر گذاشته است و ممکن شده است برای بخش مهمی از این باراز تنها چند شهر که خیالشان را بابت سطح خدمات راحت میکند، مقصد سفر شود.

ما در مورد محصولات گردشگری که در بازار آنلاین هوریز قراردادیم، راهکار سطح‌بندی خدمات را پیش گرفتیم و از همکاران مجری سفر مطالبه کردیم که در تعریف بسته‌های سفر، هم‌سطحی خدمات را پیش بگیرند. همچنین در مورد خدمات گردشگری استان کرمان سعی میکنیم با کمک مشاوره دادن به مراکز خدمات، به آنها کمک کنیم با ایجاد تغییرات کوچک، سطح کیفی خود را بالاتر ببرند.

• خان سوم: تراژدی های اجتماعی

سال ۹۸ هرچه کم داشت، در رخداد‌های تلخ اجتماعی هیچ کم نداشت. به قول یکی از فعالان با سابقه تورهای ورودی، با اولین صدای ناهنجار، سیل ایمیل‌های کنسلی تورهای ورودی روانه شد. به جز تورهای ورودی، وقایع اجتماعی از چند جبهه بازار سفر را تهدید می‌کنند.

۱- افت روحیه عمومی

۲- آسیب‌های اجتماعی و زیرساختی مقاصد

۳- آسیب‌های اقتصادی منتج از وقایع

راهکار عملی مواجهه با این چالش، عمدتا محدود به تغییر محصول و خط کسب و کار و یا لااقل تغییر بازار هدف است. این مورد یکی از مواردی است که برای حل آن چاره‌ای دیگر به فکرمان نرسید. اگر شما به راهکاری رسیدید با ما و سایرین به اشتراک بگذارید.

• خان چهارم: تغییر ساختار بازیگران صنعت گردشگری

در جریان وقایع و عوامل بیرونی، فعالان گردشگری در طول سال جاری ناچار به تغییر خطوط کسب و کار خود شدند، عمده فعالان حوزه تورهای ورودی و خروجی به دلیل افت جدی مسافر ورودی و کاهش قدرت اقتصادی مسافران ایرانی که سفر خارج از کشور میرفتند، وارد بازار گردشگری داخلی شدند. این تغییرات، اندازه بازار داخلی و همچنین سهم بازار شرکت‌ها از این بازار را دستخوش تغییرات بسیاری کرد. این تغییرات با آنکه در کل تا حدی به نفع بازار گردشگری داخلی شد، پیشبینی‌های ما و اندازه‌گیری‌های بازار را به کلی تغییر داد و الزام وجود سازوکار تخقیقات بازار به روز را بوجود آورد. ما سعی در توسعه مکانیسم تحقیقات بازاری داریم که بصورت دوره‌ای بتوانیم شاخص‌های مختلف بازار گردشگری داخلی را با آن رصد کنیم.

• خان پنجم: قوانین پارینه سنگی

در مرحله تست ایده و شروع فعالیت‌های اولیه ورود به بازار، سرعت پیاده سازی، اصلی ترین عامل تعیین کننده در میزان موفقیت و ادامه راه است. موانع قانونی شروع کار اما بسیار دست و پا گیر اند، به نحوی که اگر همزمان با بررسی های اولیه و ایده‌های ابتدایی، اقدام به اخذ مجوزهای گردشگری کنید، اگر خوش شانس باشید و روابط خاصی هم داشته باشید، این مجوزها پس از لااقل یک‌سال و احتمالا از بین رفتن مزیت رقابتی محصول شما، به دستتان میرسند. ایده شما که در دوره شکل گیری تازه بود ولی اکنون چند رقیب ریز و درشت که قبلا این مجوز ها را داشته اند، وارد بازار میشوند.

برای رفع این چالش پیشنهاد می‌دهیم ابتدا با کمک دیگر فعالانی که مجوز های مربوطه را دارند در قالب قراردادی که از نظر زمانی محدود است، کار خود را شروع کنید و بصورت موازی برای اخذ مجوزها برای شرکت خود اقدام کنید. در این زمان ممکن است هزینه‌های اجاره مجوز یا مشارکت با صاحب مجوز شما را اذیت کند ولی لااقل محصول و بازار آن را سنجیده اید و یک گام از کسانی همزمان با شما روی آن ایده کار میکرده‌اند، پیش افتاده‌اید.

• خان ششم: دست‌فروشان بازار گردشگری

همیشه وقتی در مورد مشاغل کاذب صحبت میشود، ما به یاد دستفروشان مترو و کودکان کار می‌افتیم. با آنکه این گروه سهم بسیار پایینی در مشاغل کاذب کشور دارند. هر شغلی که با دور زدن قوانین و الزامات حقوقی و بخصوص مالیات پیش میرود، شغل کاذب است.

برای ما که قصد کار طولانی مدت قانونی و مولد داریم، ثبت شرکت و گذراندن پیچ و خم های حقوقی و قانونی کار، جزو الزامات است. الزاماتی با هزینه سربار زیاد، هزینه هایی که حقوق پرسنل و اجاره شرکت و بیمه و مالیات فقط دانه درشت های آنهاست. در این شرایط بخشی از بازار ما ترجیح میدهند بدون بیمه سفر، قرارداد سفر، مجوز معتبر تور و صرفا در قالب یک سفر دست‌جمعی با راهنمای گردشگری نهایتا کارت دار، به دل جاده بزنند. در حالی این ریسک سنگین مخصوصا در سفرهای طبیعت‌گردی به مسافر تحمیل میشود، که قیمت آن تور نهایتا ۱۰ درصد پایین‌تر از قیمت یک تور قانونی در قالب آژانس گردشگری است. حالا توجه کنید که فقط ۹ درصد مبلغ تور شامل مالیات ارزش افزوده می‌شود و هزینه‌های دیگری که اشاره شد به کنار.

با حساب و کتاب ساده‌ای متوجه میشویم که تور‌های قانونی در بهترین حالت سر به سر میشوند و دست‌فروشان بازار گردشگری صرفا با یک موبایل هوشمند و هزینه اینترنت از داخل منزل، حاشیه سود قابل توجه ولی تعداد تور کمتری دارند.

ارائه راهکار برای این چالش هم حقیقتا کار ما نیست ولی پیشنهاد می‌دهیم برای بیشتر تبدیل شدن گردشگری ایران به یک صنعت قانون‌مند، زنجیرهای قانونی از دست و پای شرکت ها کمی باز شود تا بتوانند با این مشاغل کاذب رقابت کنند.

راهنمایان گردشگری که از این طریق کسب درآمد می‌کنند نیز می‌توانند با ما تماس کوتاهی بگیرند تا هم استرس کار غیر‌قانونی‌شان را رفع کنیم و هم به توسعه و بازاریابی محصولشان کمک کنیم.

• خان هفتم: بلایای طبیعی و بحران های بین المللی

حقیقتش را بخواهید ما هم مانند بسیاری از هم صنف‌هایمان پشت همین خان هفتم ایستاده ایم. همه چالش‌ها کمی از جان ما را می‌گیریند ولی به مانند زخمی که نمی‌کشد و قوی می‌کند، آب دیده می‌شویم و پیش می‌رویم. اما این آخری امسال نفس صنعت گردشگری و بسیاری از مشاغل دیگر را گرفت.

امسال تورهایی به خاطر سیل کنسل شدند، به علت سقوط هواپیما، به علت تحریم، به علت سایه‌ی جنگ، قیمت بنزین و علل دیگر که سخن دراز نمی‌کنم. ولی کرونا بازار شب عید و همزمان حیات بسیاری از کسب و کارها را گرفت. این آسیب محدود به ایران نبود و حتی بزرگترین آوردگاه گردشگری جهان در برلین را لغو کرد. اما برای گردشگری داخلی ایران که سعی میکرد از پس حوادث قبلی به کمک بازار نوروز، از خاک بلند شود، بسان ضربه فنی بود.

برای این آخری ما هم مثل همه هم‌قطارها و همسایه ها دعا می‌کنیم و همچنین سعی میکنیم زودتر از کشور بیرونش کنیم، با اتکا به اراده و صبر و تدبیر.

ضمنا اگر خواستید محصولاتی که از پس این چالش‌ها از آب و گل درآوردیم را ببینید، به کرمان‌لند و هوریز سر بزنید.