مترجم و روانشناس
مغز آدم بسیار حساس چه تفاوتی با مغز یک فرد معمولی دارد؟
مغزآدمهای بسیار حساس قدرتمندترین دستگاه اجتماعی جهان هستند.
آیا شما متوجه جزییات محیط، مخصوصا نکات ریز در مورد افراد اطرافتان میشوید در حالی که دیگران از آنها غافل اند؟
وقتی کارهای بسیاری برای انجام دادن دارید یا آخرهفتهتان شلوغ است ویا زمانی که در محیط های پرسر و صدا و اماکن شلوغ هستید خیلی زود خسته و کلافه میشوید؟
عمیقا به تجربیاتتان می اندیشید و عواطفتان را شدیدا حس می کنید؟
اگر اینها در موردتان صدق می کند شما احتمالا یک آدم بسیار حساس هستید. آدمهای بسیار حساس بیست درصد از جمعیت هستند که مسائل را عمیقتر از دیگران پردازش میکنند. این عمق پردازش ناشی از تفاوت مغز و سیستم عصبی آنها با آدم های غیرحساس است.
اینکه چه چیز دقیقا أدمهای بسیار حساس را متفاوت می سازد توسط تحقیقات جدید پاسخ داده شده است. اینجا به چهار تفاوت عمده میپردازیم.
چهار تفاوت در مغز آدمهای بسیار حساس
- پاسخ مغز شما به دوپامین متفاوت است.
دوپامین پاداش شیمیایی مغز است. به بیان ساده تر این ماده باعث میشود بخواهید برخی کارها را انجام داده و سپس به شما احساس پیروزی و لذت میدهد. در آدمهای بسیار حساس بسیاری از ژنهای بر اینکه بدن چطور دوپامین را مصرف میکند به نحوی که ما هنوز کاملا نمیشناسیم تاثیر گذارند.
آدمهای بسیار حساس احتمالا کمتر از آدمهای غیرحساس نیاز به پاداش خارجی دارند. پاداش ها "برچسب های طلایی" زندگی هستند ، به عنوان مثال ، ارتقاء شغلی ، حقوق و دستمزد یا پذیرفته شدن در یک گروه اجتماعی. آدمهای بسیار حساس مثل درونگراها ، از چیزهایی که بسیاری دیگر را ترغیب می کند، هیجان زده نمی شوند. این بخشی از آن چیزی است که باعث میشود آدمهای بسیار حساس در هنگام پردازش اطلاعات ، مکث کنند و متفکر و مراقب باشند. همچنین احتمالاً مانع از جذب آنها به موقعیتهای مشابه بسیار تحریک آمیزی میشود که به برانگیختگیشان بیانجامد.
2. نورونهای آیینه ای شما فعالتر از بقیه است.
نورونهای آیینهای در مغز آدمهای بسیار حساس نقش مهمی ایفا میکنند. نورونهای آیینهای کمک میکنند بر اساس رفتار دیگران بفهمیم چه کاری انجام میدهند یا چه چیز را تجربه میکنند.
در اصل این سلولهای مغزی رفتار دیگران را با زمانی که رفتار مشابهی از شما سرزده مقایسه میکنند و آنها را به طور موثر آیینه سازی میکنند تا متوجه شوید دقیقا چه اتفاقی برای آنها میافتد.
این اتفاق به دلایل زیادی مهم است که یکی از آنها این است که به ما انسانها این امکان را میدهد که با دیگران احساس همدلی و شفقت داشته باشیم. به خاطر این سیستم است که ما درد یا خوشحالی افراد را تشخیص میدهیم. فعالیت بیشتر نورونهای آیینهای در افراد به معنی همدلی بیشتر است مانند یک آدم بسیار حساس.
آدم های بسیار حساس نورونهای آیینهای بیشتری نسبت به افراد دیگر ندارند بلکه نورونهای آیینه ای فعال تری دارند. درسال 2014 تحقیقات تصویر برداری از عملکرد مغز نشان داد مغز آدمهای بسیار حساس به طور پیوسته در قسمتهای کلیدی که مربوط به پردازش عاطفی و اجتماعی است سطح فعالیت بالاتری نسبت به بقیه افراد دارد. این سطح بالاتر از فعالیت حتی در آزمایشهای شامل افراد غریبه هم نشان داد که آدمهای بسیار حساس حتی با افرادی که آنها را نمیشناسند هم به راحتی همدلی می کنند (با این حال این اثر همچنان در رابطه با عزیزان بالاترین سطح بود).
به عنوان یک آدم بسیار حساس این نورون های آیینه ای در آن واحد هم یک قدرت فوق العاده هستند و هم گاهی باعث ناراحتیتان میشوند .مثلا وقتی نمی توانید یک برنامه تلویزیونی را به خاطر خشنوتآمیز بودن مانند سایرین تماشا کنید. اما همین نورونهای آیینهای شما را در رابطه با دیگران گرم، دلسوز و با بصیرت میکند .
3. شما احساسات را با وضوح بیشتری تجربه میکنید.
در قسمت جلوی مغز ناحیه خارقالعادهای به نام قشر جلوی مغزی شکمی (vmPFC) . این ناحیه به چندین سیستم متصل شده که شامل احساسات، ارزشها و پردازش دادههای حسی است. وقتی میگوییم افراد با حساسیت بالا همه چیز را عمیقتر از دیگران پردازش میکنند احتمال زیادی هست که در این قسمت رخ میدهد.
با اینکه نقش vmPFCهنوز کاملاً درک نشده است قطعا با تنظیم عواطف مرتبط است و چیزهایی را که تجربه می کنیم برایمان با حسی با وضوح بالا بهبود میبخشد. نه فقط آدم های بسیار حساس بلکه همه افراد زندگی را در لحظات عاطفی واضحتر تجربه میکنند اما در بسیار حساس بودن با ژنی مرتبط است که این وضوح را افزایش می دهد.
این ژن اجازه می دهد افزایش وضوح عواطف تأثیر بسیار بیشتری بر vmPFC هنگام پردازش تجربیات داشته باشد.
این برای آدمهای بسیار حساس چه معنی دارد؟ برخلاف نورونهای آیینهای، این وضوح عاطفی لزوما ماهیت اجتماعی ندارد. درباره این است که شما در مواجهه با اتفاقات اطرافتان چه حس زنده و روشنی درون خود دارید. بنابراین اینکه شما عمیقتر از دیگران احساس میکنید این تنها در ذهن شما نیست، واقعیست. آدمهای بسیار حساس به دقت تنظیم شدهاند تا کوچکترین نشانههای عاطفی را دریافت کنند و نسبت به آنها واکنش نشان دهند.
4. سایر افراد روشن ترین چیزهای موجود در رادار شما هستند.
برای آدمهای غیر حساس نادیده گرفتن افراد دیگر کار راحتی ست اما برای افراد بسیار حساس انگار همه چیز مغزشان طوری طراحی شده تا به دیگران توجه و آنها را تفسیر کنند.
این موضوع از قسمتهای دیگر مغز برای آدمهای بسیار حساس درموقعیتهای اجتماعی بسیار فعال میشوند و مشهود است.
برای مثال تصویربرداری مغزی که پیش از این به آن اشاره کردیم باعث افزایش فعالیت در ناحیه قدامی و اینسولای مغز می شود، دو ناحیهای که با هم خودآگاه و هوشیاری لحظه به لحظه ما را پدید میآورد. این نواحی مغز ما آدمهای بسیار حساس در پاسخ به تصاویر افراد دیگر، مخصوصا آنها که نکات اجتماعی و عاطفی مرتبطی نشان میدهند خیلی بیشتر فعال میشوند.
به عبارت دیگر آدمهای بسیار حساس در زمینههای اجتماعی در حقیقت گوش به زنگتر وهوشیارترند. اگر شما هم یک آدم بسیار حساس هستید دیگران روشنترین نقطه روی رادار شما هستند.
موهبت مغز بسیار حساس
در مورد موهبتهای مغز بسیار حساس گفتنی بسیار است. اطلاعات را در سطح عمیقی پردازش میکند، ارتباطات بیشتری را درمییابد و به دیگران عمیقا اهمیت میدهد و آنها را عمیقا درک میکند. اما شاید مهمترین هدیه در شما به عنوان آدم بسیار حساس این است که مغزتان طوری طراحی شده است که از شما محافظت کند. مغز شما به شدت کوک شده تا به رفتار اطرافیانتان توجه و آن ها را تفسیر کند. اگر کسی منفی و دردسرساز است شما میفهمید. اگر کسی قرار است با شما رفتار نادرستی بکند، انتظارش را دارید. اگر شرایطی برای شما مناسب نیست احتمالا می دانید. این بسیار ضروری ست زیرا آدمهای بسیار حساس به محیط سالم و نزدیکان مشوق برای شکوفا شدن احتیاج دارند و احتمالا بیش از افراد غیر حساس.
اگر شما یک آدم بسیار حساس هستید، مغز شما قویترین ماشین اجتماعی است که در جهان وجود دارد.
نویسنده:آندره سولو
30مارچ 2020
مترجم: پری ناز عبدالحسین زاده
از محتوایی که دارید میخوانید خوشتان میآید؟ در انتشارات پناهگاه آدمهای بسیار حساس مشترک شوید. هفتهای یک مقاله هر سه شنبه. از اینجا مشترک شوید.
مطلبی دیگر از این انتشارات
آدم بسیار حساس در جست و جوی عشق :
مطلبی دیگر از این انتشارات
تکامل هویت ۳
مطلبی دیگر از این انتشارات
چگونه ذهن آگاهی به ما کمک میکند؟