ترجمه «به استثناء» یا «به جز»: except یا except for؟

هر دوی except و except for به معنای «به استثناء» و «به جز» ترجمه می شوند، اما کاربردهای متفاوتی دارند. متاسفانه هیچ قاعده کلی برای کاربردشان وجود ندارد. اما روش زیر تقریبا صحیح است:

اصل را بر این بگذارید که همواره از except for استفاده کنید. حالا:

اگر بعد از except for اسم بیاید، except هم صحیح است:
  • من همه میوه ها را به جز پرتقال دوست دارم.

I like all fruit except for (= except) oranges.

  • همه آمدند به جز ایرج.

Everyone came except for (= except) Iraj.

  • شما می توانید همه چیز بخورید غیر از گوشت.

You can eat everything except for (= except) meat.

  • او همه را دعوت کرد جز پری.

She invited everyone except for (= except) Pari.

اگر بعد از except for حرف اضافه (مثل in، by و ...) آمد، همواره for را حذف کنید:
  • من مطالعه کردن در همه جا رو دوست دارم، به جز در جاهای پر سروصدا.

Correct: I like studying anywhere, except in noisy places.

Wrong: I like studying anywhere, except for in noisy places.

  • ما مسافرت را دوست داریم، به جز با اتوبوس.

Correct: We like traveling, except by a bus.

Wrong: We like traveling, except for by a bus.

اگر بعد از except for فعل آمد، for را حذف نکنید:
  • علی خوب بود، فقط یه مقدار احساس خستگی می کرد.

Correct: Ali was fine except for feeling a bit tired.

Wrong: Ali was fine except feeling a bit tired.

اگر بعد از except for لازم بود که از that استفاده کنید، for را حذف کنید. یعنی زمانی که except نقش حرف ربط (پیوند دهنده دو عبارت) را داشت. در این مورد، پس از حذف for می توانید that را هم حذف کنید.
  • آن ها بسیار شبیه هم هستند، فقط اینکه علی بلندتر از مهدی است.

Correct: They are very alike, except that (= except) Ali is taller than Mahdi.

Wrong: They are very alike, except for that Ali is taller than Mahdi.

  • اتاق کاملا ساکت بود، به جز اینکه زنبوری وزوز می کرد.

The room was completely silent, except that a bee was buzzling.

اگر except for در ابتدای جمله بود، معمولا for را حذف نکنید:
  • به جز کوروش، همه در امتحان شرکت کردند.

Except for Kourosh, everybody attended the exam.

اصطلاح: ... except for the fact that = به جز این واقعیت که ... = به جز این که ...