کدام یک را به کار ببریم: can یا could

در فارسی می توان «توانستن» و «امکان داشتن» را در بسیاری اوقات به جای هم به کار برد. همین دردسر در انگلیسی هم وجود دارد. بنابراین در ترجمه عباراتی که حاوی «توانستن» و یا حاوی «can» هستند، باید همواره به مفهوم جمله توجه داشت.

واژه could گاهی اوقات به عنوان گذشته can به کار می رود، اما نه همیشه! در این نوشته قصد داریم یک دستورالعمل کلی بر اساس معنا برای شما فراهم کنیم تا شما را از یکی از اشتباهات رایج در ترجمه نجات دهیم.

(۱) معنای توانستن یا قادر بودن

زمان حال: can یا be able to

• او، پس از پنج عمل جراحی، امروز می تواند (قادر است) راه برود و بدود.

After five operations, today he can walk and run.

• بعضی از حیوانات می‌توانند در تاریکی ببینند.

Some animals are able to see in the dark.

• می تونی فارسی صحبت کنی؟

Can you speak Persian?

زمان گذشته: could یا be able to

• موتزارت می توانست چشم بسته پیانو بنوازد.

Mozart could play the piano blindfolded.

• تا دهه ۱۹۷۰، جامبوجت ها توانستند تقریبا به همه جا بدون وقفه پرواز کنند.

By the 1970s, jumbo jets were able to fly almost anywhere non-stop.

(۲) معنای امکان داشتن یا فرصت داشتن

امکان های قطعی یا بسیار محتمل: can یا be able to

• با عضویت در باشگاه، می توانی افراد بسیار زیادی را ملاقات کنی.

By joining a gym, you can meet so many people.

• والدین می توانند با رزور کردن تعطیلات شان در خارج از فصل شلوغی، در پول خود صرفه جویی کنند.

Parents are able to save money by booking their holiday outside the peak season.

• می توانم فردا به لندن بروم، چون مرخصی دارم.

I can go to London tomorrow as I’ve got the day off.

• سقف ممکن است هر لحظه فروریزد.

The ceiling can collapse any time.

امکان های کمتر محتمل (مانند پیشنهادها): could (در این موارد can و be able to غلط هستند)

• می تونیم الان به پیاده روی برویم و بعد شام بخوریم.

Correct: We could go for a walk now and then have dinner.

Wrong: We can go for a walk now and then have dinner.

• ممکنه بعدا طوفانی رخ بده.

Correct: There could be a storm later.

Wrong: There can be a storm later.

• ممکن است چنین باشد.

It could be so.

• شاید یک ساعته اینجا باشند.

They could be here within an hour.

(۳) معنای مجاز بودن یا اجازه داشتن

زمان حال: can

• شما مجازید که یک ساعت وقت برای ناهار داشته باشد، به جز در جمعه ها.

You can have an hour for lunch, except on Fridays.

• متاسفم، در اینجا نمی‌توانید سیگار بکشید!

Sorry, you can’t smoke here!

زمان گذشته (وضعیت های عام): could

• در گذشته، هیچ کس اجازه نداشت در فضاهای داخلی سیگار بکشد.

In the past, no one could smoke indoors.

زمان گذشته (وضعیت های خاص): be allowed to یا be permitted to

• امروز اجاره داشتم که کارم رو زودتر رها کنم، چون باید می رفتم دندانپزشکی.

Correct: I was allowed to leave work early today as I had to go to the dentist.

Wrong: I could leave work early today as I had to go to the dentist.

(۴) وضعیت های شرطی

زمانی که باید اتفاقی رخ دهد یا صادق باشد تا چیزی ممکن باشد: فقط Could (و نه can)

• اگر دست از خوردن هله هوله برداریم، می تونیم یک مبل جدید بخریم.

We could buy a new sofa if we stop eating snacks.

• اگر می‌توانست رفته بود.

He would have gone if he could.

(۵) وضعیت های کاملا غیر واقعی یا تمایل شدید (برای اغراق)

زمان حال: فقط Could (و نه Can)

• اینقدر عصبانی ام که می تونم اون رو بکشم.

Correct: I’m so angry, I could murder her.

Wrong: I’m so angry, I can murder her.

• احتمال دارد هر آن بمیرد.

She could die any minute.

زمان گذشته: could have

• اونقدر تشنه بود که می تونست یه گالن آب بخوره.

She was so thirsty, she could have drunk a gallon of water.

• اونقدر منو آزار داد که می تونستم جیغ بزنم.

He irritated me so much that I could have screamed.

(۶) چیزی که در گذشته عموما ممکن بوده، اما رخ نداده: could have

• او هرگز دست از رویاپردازی در مورد زندگی ای که می تونست در یونان داشته باشه، برنداشت.

She never stopped daydreaming about the life she could have lived in Greece.

(۷) زمانی که فکر می کنید که کسی باید کاری را انجام می داده، اما نداده: could have

• می تونستی به من بگی که امروز سرکار نمیای.

You could have told me that you wouldn’t be at work today.