نقدی بر گوگل

کشاورزان اگر با مراحل لازم و کافی برای کشت و کار آشنا نباشند نمی توانند به محصول برسند (حالا، خوب و بد شدن محصول بماند). این مراحل را کاشت، داشت و برداشت می نامند. و تمام عملیات کشاورزی، از آماده سازی بذر و زمین (اصلاح خاک، شخم زدن و کودپاشی و...) تا چیدن میوه و محصول همه در این سه مرحله قرار دارد.

برای یک موتور جستجو هم به همین شکل مراحل کار برای اینکه کاربر با جستجوی عبارت به نتیجه مورد نظرش برسد در سه مرحله تعریف شده است:

موتورهای جستجو دارای سه عملکرد اصلی هستند:

• پایش (Crawl): جستجوی محتوا در وب (خزش و فرام کردن لیست صفحات برای جستجو).
• ایندکس (index): ذخیره سازی و طبقه بندی محتوای پیدا شده از مرحله پایش. ...
• رتبه بندی (Rank): فراهم کردن لیستی از محتواهای مرتبط و مناسب با جستجوی یک عبارت.

اما نقد من بر گوگل چیست؟.

گوگل در تمام این بیست و پنج شش سال فعالیت خود، عین این سه مرحله را به خوبی انجام داده و در تمام این سالها تمام فکر و ذکرش، درآمد زایی از جستجو و سرویس های مرتبط با آن بوده است و تقریبا تمام ابزاری که از گوگل می شناسیم یا برای خدمت دادن به مدیران سایتها، ایجاد شده است مثل آنالیتیک و سرچ کنسول و یا برای عملیات دیتا مثل گوگل doc و یا برای درآمد زایی مثل یوتیوب. و در این بین جلب رضایت کاربر واقعی از ملاک های گوگل نبوده است.

شاید بگویید، جی میل که برای کاربران گوگل ساخته شده است مختص کاربران گوگل است. اگر بگویم پاسخ؛ قطعا نهِ ، باور نمی کنید.

بزرگترین استفاده گوگل از جی میل برای عملی شدن ردگیری مدام و مستدام کاربران در جستجوهای انجام شده بوده است (که بطرز عجیبی این ردگیری در مدیریت تبلیغات برایش درآمدزایی دارد)، اگر شما هم جزو کسانی هستید که سینک کردن اکانت گوگل را از سال ها پیش در دستور کار خود گذاشته اید، آیا می توانید کش مرورگر خود را کاملا خالی کنید، پاسختان نه است، چون در اینصورت تمام پسوردهای ذخیره شما در مرورگرتان که توسط سینک شدن با گوگل در همه جا و همه وقت با شماست را از دست می دهید. و اگر علاقه ای به سینک کردن نداشته اید، اما تجربه کار با گوگل را داشته اید، می دانید اگر کش مرورگر خود را خالی کنید، گوگل تمام ردپاهای شما را گم خواهد کرد و در نتیجه، رتبه بندی نتایج گوگل برای شما دستخوش تغییر می شود.

مثال بزنم من حدود 7 سال میشود که کش مرورگرم که با گوگل سینک شده است را پاک نکرده ام. چون در هر دو صورت چه اکانتم را سینک کرده باشم چه نکرده باشم، اتفاق گفته شده برایم می افتد.

پس نتیجه می گیریم، حتی سیستم اکانتینگ گوگل، برای ردگیری شما ایجاد شده است و نه کمک به شما و جیمیل هم برای جاسوسی بهتر از شما.

گوگل، تقریبا هیچ سرمایه گذاری برای کاربران خود انجام نداده است.

بگذارید چند تا از نیازهای کاربران که گوگل، حاضر نیست به انجام، یا سرمایه گذاری برای تحقق آن تن دهد اشاره کنم.

گوگل حاضر نیست به سایتهای اینترنتی API بدهد.

اگر سایتها از گوگل برای جستجو در سایت API داشتند، طوریکه کاربر برای جستجو در سایت نیاز به گوگل نداشته باشد و بتواند مستقیما در سایت بدون دخالت گوگل جستجو کند (گوگل فقط هزینه حق اشتراک API را از سایت بگیرد) بزرگترین خدمت به کاربران در وب می شد، اما گوگل هرگز حاضر به انجام آن نیست (لطفا این مورد را با custom search اشتباه نگیرید اون یک بحث مفصلی دارد، فقط خلاصه بگم که حربه پشت custom search گوگل؛ توانست شبکه ملی اطلاعات را 10 سال عقب بیندازند که شرح آن در اینجا رفت: بمباران سخت ایرانیان توسط گوگل(قسمت دوم) ).

مثالی بزنم تا متوجه شوید منظورم چیست، YJC.ir یکی از 10 سایت پربازدید ایران (به دلیل رانت رسانه ای که این سایت از صدا وسیما دارد، هر روز خبرجوانه ها که اواخر 1383 شروع به فعالیت کرد، برایش با معرفی URL سایت و ارجاع به آن کاربر جذب می کند.) را باز کنید و بر روی دکمه جستجو در بالا سمت چپ کلیک کنید. بله با شروع به جستجو در این سایت پربازدید ایرانی شما ،به این آدرس ارجاع داده می شوید:

https://www.google.com/search?sitesearch=www.yjc.ir

یعنی عملا گوگل، کاربر سایت را می دزدد و به سایت خودش می برد تا از وجودش درآمد کسب کند.

در حالیکه می توانست با ارایه API به سایت، کاربر را در همان سایت به هدفش برساند.

اما چرا حاضر به این کار نشد، به دو دلیل:

• با آمدن کاربر به سایت گوگل، امکان ردگیری کاربر را برای خودش محفوظ نگهدارد (با API این امکان وجود ندارد)
• اگر کاربر بجای سرچ از یک سایت به گوگل نمی آمد و در همان سایت جستجو میکرد، گوگل عملا کاربران زیادی را از دست می داد، الان هر ایرانی بطور متوسط ده بار در روز در گوگل جستجو می کند. که اگر گوگل این امکان را برای کاربران ایجاد می کرد که مستقیم در سایت جستجو کند نصف بیشتر این افراد اصلا با گوگل کاری ندارشتند.

گوگل هیچ فکری برای نیازهای کاربر نکرده است.

به اذعان خود گوگل 98 درصد جستجو های ارگانیک (انجام شده توسط ا نسان و غیر ماشینی) توسط کاربران گوگل است، یعنی فقط دو درصد افراد هنگام جستجو در گوگل لاگین نکرده اند.

پس د ر جستجوهای گوگل، کاربران عضو شده و لاگین در گوگل از اکثریت مطلق برخورداند اما بااین حال گوگل حاضر نیست یک سری از آپشن ها را در اختیار آنها قرار بدهد.

مثالهایش فراوان است که ذیلا به برخی اشاره می کنم:

• من دوست ندارم در نتایج جستجوی خودم سایت های آمریکایی را داشته باشم، اما گوگل امکانی برای حذف سایت های منتخب من از لیست نتایج جستجو نگذاشته است.
• برعکس بالا، یعنی اگر نتایج فقط از سایتهای داخل کشور، مدنظرم است، گوگل به نیاز من توجه کند.
• در جستجویی که قصد انجامش را دارم می خواهم گوگل از لیست ساخته شده توسط من از سایتهای خاص نتایج را نشان دهد اما گوگل چنین امکانی را نگذاشته است.
• دوست دارم منطقه مورد جستجویم را بجای اینکه گوگل انتخاب کند، خودم انتخاب کنم (مثلا دوست دارم جستجوی در منطقه کیش داشته باشم، برای اینکار حتما باید خودم در کیش باشم و الا گوگل این امکان را به من نمی دهد)
• اگر یک سایت برای من ایجاد مزاحمت می کند، مثلا تبلیغات زیاد دارد، یا بصورت اسپم است و یا هر دلیل دیگر امکان حذفش را ندارم.
• من دوست دارم صفحه ای را که قبلا دیده ام و از آنزمان به روزرسانی نداشته است دیگر در نتایج جستجوی گوگل نبینم.
• برعکس دوست دارم اگر در یک جستجوی تکراری، صفحه ای را پسندیدم، گوگل او را همیشه در جستجوی باموضوع مرتبط با آن سایت، بالاتر از بقیه بیاورد.
• دوست دارم گوگل جستجویم را در صفحاتی انجام دهد که در تاریخی که من می خواهم ایجاد یا بروز شده باشد (گوگل این امکان را در ابزار خود برای تعین محدوده زمانی جستجو دارد، اما درست کار نمی کند.)
• دوست دارم فقط در محدوده خاصی از پلتفرمها جستجو کنم، مثلا دوست دارم فقط فروشگاه ها را گوگل برایم بیاورد و یا دوست دارم فقط وبلاگ ها در نتایج جستجو بیاید یا مثلا در پیام رسانها جستجو کنم.
• دوست دارم موضوع جستجویم را محدود بکنم، مثلا به فوتبال، یا ورزشی، یا ....
• دوست دارم گوگل امکان ALERT برای من بگذارد، مثلا امکان اینکه اگر خبر یا فیلد جدیدی در مورد عبارت مورد جستجوی من دید به من اعلام کند.
• دوست دارم گوگل در برخی تحلیل های خودش من را امین بداند، مثلا اگر یک سایت به کندی باز می شود یا توسط کاربران دیگر، کمترین توقف در آنها بوده است مطلع شوم و حتی امکانی داشته باشم که مثلا سایتی که متوسط توقف کاربران در آن کمتر از 20 ثانیه است را در رتبه های پایین تر نمایش دهد یا اصلا نمایش ندهد.
• ....

می بینید، هیچ کدام از اینها که بماند، حتی تامین مشابه این درخواست ها، اصلا برای گوگل ارزش نداشته و ندارد، چرا که منافع گوگل در این نیست، دلیلش هم همان قلدری است که قبلا در موردش صحبت کردیم.

البته فکر نکنید با ارجاع این موارد به گوگل، ترتیب اثری می بینید، دلیلش هم واضح است؛

گوگل یکه تاز عرصه جستجو در وب است و هیچ رقیبی ندارد و حتی موتور جستجوی بینگ که سال 2017 قمپز در کرد تا گوگل را بترساند که رقیبی پیدا کرده است، هم حرفی برای گفتن نداشت. آنهم بعد از ایندکس کردن حجم بالایی دیتا، که به گمان خیلی ها، حتی بیشتر از گوگل بود.

و تنها دلیلی که نتوانست رقابت کند (بهتر بگویم نتوانستند رقابت کنند) این بود که بینگ فراموش کرده بود که دلیل پیشتازی گوگل داشتن میلیونها سرور برای خزش 10 میلیارد بار در روز نبوده است که بینگ بتواند با رد شدن از آن گوگل را شکست دهد، دلیل موفقیت بی نظیر گوگل سیستم IR اوست که می تواند در کسری از ثانیه نتیجه را برگرداند و این آرزویی بوده که بینگ باید آرزویش را به گور ببرد.

اما ....

منتظر ظهور (𝓞𝔍𝓞).