عملکرد پیستون4

تو پست قبل مرحله ی سوم عملکرد پیستون رو فهمیدیم. امروز میخوایم مرحله چهارم و آخر رو یاد بگیریم. کم کم آماده بشید برای وداع با پیستون.... چجور پیستونی بود؟ خوب پیستونی بود!!!

خب مسخره بازی بسه... تا اینجا یاد گرفتیم که پیستون در مرحله ی مکش، هواسوخت رو میاره داخل سیلندر. بعد در مرحله تراکم هواسوخت رو متراکم میکنه. در مرحله ی احتراق هواسوخت مشتعل میشه و انرژی لازم برای حرکت پیستون رو فراهم میکنه. و حالا در مرحله ی آخر، پیستون دوباره به سمت بالا حرکت میکنه تا دود ناشی از احتراق رو از سیلندر تخلیه کنه. به همین سادگی! این مرحله ی ساده، تخلیه نام دارد دوستان!

دود از کجا خارج میشه؟ اینجا با سوراخ جدیدی آشنا میشیم: سوراخ مربوط به خروج دود! این سوراخ دقیقا در شروع مرحله ی تخلیه باز میشه تا دود بتونه از سیلندر خارج بشه. این دود وارد اگزوز میشه و از پشت ماشین به هوای آزاد منتقل میشه تا ما انسان های نازنین بتونیم اون رو تنفس کنیم. برای سلامتی هم خیلی خوب و مفیده.

تا الان با سه تا سوراخ در سیلندر آشنا شدیم: یکی برای ورود هوا، یکی برای خروج دود و یکی هم برای قرارگیری شمع. سوراخ شمع که با خود شمع بسته شده و راه ورودی و خروجی نداره. اما اون دوتا سوراخ دیگه، یکیش برای ورود هواسوخته و دیگری برای خروج دود. این دوتا سوراخ باید با دقت زیادی باز و بسته بشن و عملکردشون نباید باهم قاطی بشه. یعنی مثلا وقتی پیستون در مرحله ی تخلیه س، اگر سوراخ ورودی باز بشه، خب دود خارج نمیشه بجاش دود میره توی ورودی هوا! کلا همه چی میریزه بهم. پس دقت بالا خیلی مهمه.

شاید بپرسید این سوراخ ها اصلا چجوری باز و بسته میشن؟ اینجاست که دوست عزیزی به اسم سوپاپ وارد عمل میشه. داخل هر سوراخی یک سوپاپ هست، یک سوپاپ برای سوراخ ورودی هواسوخت، که بهش میگن سوپاپ هوا، و یکی برای سوراخ خروجی دود، که بهش میگن سوپاپ دود. سوپاپ ها وقتی میان پایین راه باز میشه و وقتی میرن بالا راه بسته میشه. توی عکس زیر به خوبی مشخصه این عملکرد:

واقعا جذابه نه؟ تو مرحله ی مکش، سوپاپ هوا بازه که هواسوخت بیاد تو، ولی سوپاپ دود بسته س که دود برنگرده توی سیلندر. تو مرحله ی تراکم هردوتا سوپاپ بسته ن که هواسوخت بتونه متراکم بشه. تو مرحله ی احتراق هم باز سوپاپ ها بسته ن. تو مرحله ی تخلیه سوپاپ دود بازه و سوپاپ هوا بسته. جذاب نیست؟

توی عکس بالا چون حالت شماتیک داره، سوپاپ های هوا و دود دقیقا شبیه هم هستن. ولی در واقعیت سوپاپ هوا یکمی بزرگتر از سوپاپ دوده چون ورودی هوا بزرگتر از ورودی دوده، چون حجم هوایی که وارد میشه بیشتر از حجم دودیه که خارج میشه. شکل واقعی سوپاپ رو ببینید:

آخیشششش! چهار مرحله ی پیستون رو گفتیم. این چهار مرحله با سرعتی سرسام آور تکرار میشن تا موتور ماشین بتونه روشن بمونه و ماشین حرکت کنه. برای همینه که به این موتورها میگن موتور چهار زمانه! چون چهار تا مرحله یا چهارتا زمان در اونها پشت سر هم تکرار میشه.

اما در تمام این چهار مرحله، فقط یکیشون بود که علت حرکت پیستون رو میدونستیم. همون مرحله احتراق. بقیه مراحل رو نمیدونیم پیستون چرا و چجوری داره حرکت میکنه. تو پست بعدی میخوام درباره اون نیروی ماورایی که پیستون رو حرکت میده حرف بزنم.

سوالی داشتین در خدمتم.