طراحی برای برنده شدن (از کتاب تفکر طراحی اثر نایجل کراس)

گوردون مورای (Gordon Murray)، طراح بسیار موفق و نوآور در محیطی رقابتی یعنی محیط طراحی خودروهای مسابقه، پس از پایان تحصیلات تکمیلی خود در زمینه‌ی مهندسی، از زادگاهش در آفریقای‌جنوبی که در آنجا برای خود خودرویی ساخته بود و آن‌را در رویدادهای باشگاهی رانده بود، به بریتانیا نقل مکان کرد. او به‌عنوان یک طراح₋نقشه‌کش به تیم فرمول یک برابام (Brabham) پیوست و به‌زودی به‌عنوان طراح ارشد برگزیده شد و دوازده سال مسئول طراحی مجموعه‌ای از خودروهای مسابقه‌ای نوآورانه و بسیار موفق بود. خودروهایی که او برای برابام طراحی کرد را نلسون پیکه (Nelson Piquet) می‌راند که برنده‌ی قهرمانی فصل 1981 و 1983 بود. در سال 1987 گوردون مورای در سمت مدیر فنی به تیم فرمول یک مک‌لارن (McLaren) پیوست. در طول چهار فصل مسابقات از 1988 تا 1991، خودروهای مک‌لارن با طراحی مورای و تیم او و با رانندگی الن پروست (Alain Prost) و آیرتون سنا (Ayrton Senna)، هم برنده‌ی قهرمانی رانندگان و هم قهرمانی سازندگان شدند. خودروهای گوردون مورای در مجموع برنده‌ی 51 مسابقه‌ی گرند پری (Grand Prix) بودند. او سپس مدیر فنی شرکت خودروسازی مک‌لارن، انشعابی از تیم فرمول یک و مسئول طراحی و پرورش یک «سوپر خودرو»ی جاده‌ای کاملاً جدید، با نام مک‌لارن اف1 شد که توجه زیادی را به‌عنوان خودروی ورزشی نهایی به‌خود جلب کرد. اف1 علاوه‌بر نوآوری‌های فنی متعدد، دارای چیدمانی نوین برای صندلی‌ها بود، که در آن راننده در مرکز می‌نشست و دو مسافر در کنار او ولی کمی عقب‌تر، با آرایش «نوک پیکان» می‌نشستند.

اف1 بر مبنای اصول سفت‌وسخت یک خودروی فرمول یک طراحی شد. زمانی‌که نسخه‌های GTR اف1 برای رقابت‌های اتومبیل‌رانی ورزشی تولید شدند، این اصول به اثبات رسیدند؛ مک‌لارن اف1 در اولین حضورش، در مسابقه‌ی 24ساعته‌ی لومن (Le Mans) در 1995، مقام‌های اول، سوم، چهارم و پنجم را کسب کرد. گوردون مورای سپس یک سوپر خودروی دیگر طراحی کرد به نام مرسدس مک‌لارن SLR و بعد با تغییر جهتی بنیادی، به سراغ طراحی یک خودروی شهری ارزان‌قیمت، مدل تی.25 رفت که در 2008 به بازار آمد؛ بعد در 2009 نسخه‌ی برقی T.27 وارد بازار شد.
به‌راستی طراحی خودروی فرمول یک، به‌روشنی با هر حوزه‌ی دیگری از طراحی متفاوت است. گوردون مورای آن‌را به جنگ تشبیه می‌کند؛ پرورش مهندسی و فنی در زمان جنگ که در آن منابع، چه انسانی و چه مالی و فنی، صرف طراحی و ساخت ماشین‌هایی می‌شوند که باید فاصله‌ی حیاتی عملکردی با ماشین‌های دشمن داشته باشند. این نزدیک‌ترین شباهت موجود برای فرمول یک است که به ذهن او می‌رسد. در طول فصل نه ماه فرمول یک، هر دو هفته باید در زمین متفاوتی بجنگد، در پویش جدیدی که هر سال دوباره آغاز می‌شود.
این جو جنگ‌مانند، فشاری زیادی ایجاد می‌کند، به‌ویژه روی کسی‌که سال‌ها در برابام در جایگاهی مانند جایگاه گوردون مورای مسئول تمامی عملیات فنی شامل طراحی، ساخت، آزمایش، مسابقه و برگزاری آن در طول سال و در سال‌های پیاپی بوده است. با وجود مشخص بودن تقویم گرند پری از قبل، همیشه فشار زمانی وجود دارد و امکان از دست دادن حتی یک مسابقه یا جلسه تمرین نیست. البته این جنگ دائمی دارای قواعد درگیری است ...

برگرفته از کتاب «تفکر طراحی: فهم چگونگی تفکر و کار طراحان»
اثر: نایجل کراس
ترجمه: مهدی مقیمی