درس‌هایی از فیلم ۱۲ مرد عصبانی

فیلم ۱۲ مرد خشمگین(12 Angry Men) از آن دسته فیلم‌هاییست که بارها تماشا کردم و هر بار نکات جدیدی برای یادگیری از آن پیدا کردم. من این فیلم را با چهار رویکرد مختلف #فنون_مذاکره، مهارت #تصمیم‌گیری، #رهبری و #کارتیمی تماشا کردم و نکات آموزنده‌ای دریافتم که در این مطلب با شما به اشتراک می‌گذارم.

تصمیم‌گیری به سبک ۱۲ مرد خشمگین

خطای تصمیم‌گیری - تعمیم کل به جز

حتماً شما هم شنیدید که می‌گویند "تمام اصفهانی‌ها خسیس هستند" یا "یزدی‌ها همگی مذهبی هستند" یا عباراتی از همین دست که باعث می‌شود براساس یک گذاره مصطلح، اکثریتی را به یک ویژگی نسبت داد. این تفکر باعث بروز خطا در تصمیم‌گیری است که به آن تعمیم کل به جز می‌گویند. در فیلم ۱۲

مرد عصبانی، مضنون اهل محله‌ای در شهر بود که به محله شرورها معروف است و برخی از اعضای هیئت منصفه معتقدند که مضنون نیز فردی شرور است!

خطای تصمیم‌گیری - تعمیم جز به کل

"از اصفهانی‌ها آدرس نپرسید، همه آن‌ها آدرس اشتباه می‌دهند." یا "برنامه‌نویس‌ها همگی دست شما را در پوست گردو می‌گذارند و با آن‌ها به مشکل خواهید خورد" و جملات دیگری از همین دست که شاید بارها در طول عمر شنیده باشیم، یک نمونه دیگر از قضاوت و یک خطای تصمیم‌گیری است. هیچوقت نباید یک تجربه را بسط داد و آن را به یک قانون تبدیل کرد. به این خطا تعمیم جز به کل گفته می‌شود. اتفاقی که بارها در این فیلم شاهد آن بودیم. مردی که رای به گناهکاری مضنون می‌داد، به دلیل تجربه تلخ از برخورد پسرش، تمام فرزندان این نسل را مقصر می‌دانست.

خطای تصمیم‌گیری – تکرار یک تفکر یا کار اشتباه آن را تبدیل به درست نمی‌کند

سازمان‌های زیادی وجود دارند که در آن‌ها، فرآیندهای غلط تبدیل به قوانین سازمانی شده‌اند. این موضوع می‌تواند برگرفته از ساختار ذهنی افراد باشد. در قسمت‌های مختلفی از فیلم تکرار برخی موضوعات مانند شهادت شهود باعث شده بود تا تمام ابعاد حقیقت دیده نشود و برخی جزئیات از قلم بیفتد.

احتمال اشتباه همه انسان‌ها وجود دارد، حتی شاهدین عینی! این یک حقیقت علمی نیست ولی یک حقیقت است. بنابراین تمام جزییات تکراری را هم بررسی کنید و در مقابل تغییر منطقی آن‌ها مقاومت نشان ندهید.

تجربیات شخصی گذشته چقدر بر تصمیمات امروز ما اثرگذار هستند؟

یکی از نکات مهم در این فیلم تاثیر تجربیات افراد روی تصمیم‌شان بود. گاهی این موضوع تا جایی ادامه پیدا می‌کرد که تصمیم‌گیری علیرغم اینکه افراد ذی‌نفع نبودند و به قول یکی از اعضای هیئت منصفه نه چیزی به دست می‌آوردند و نه چیزی از دست می‌دادند، شخصی می‌شد. باید دقت کنیم در تصمیم‌گیری‌ها مخصوصاً در نقشی که برای یک سیستم یا سازمان بازی می‌کنیم فارغ از مسائل شخصی باشد.

برای حل هر مسأله چقدر زمان و انرژی بگذاریم؟

انسانی فوت شده و جان یک انسان دیگر در دستان هیئت منصفه است. این موضوع چقدر ارزش دارد؟ آیا با برگزاری یک جلسه 5 دقیقه‌ای و استناد به مدارک دادگاه و شهادت شهود می‌توان تصمیم قاطعی گرفت؟

برای بسیاری از ما پیش آمده که در بسیاری از مقاطع زندگی و یا در شغلی که داریم بدون توجه به ارزش یک تصمیم، زمان کافی خرج نکرده‌ایم. برای مثال فرض کنید سازمان شما قصد دارد یک کمپین تبلیغاتی با بودجه چند میلیاردی اکران کند. برای برنامه‌ریزی آن چقدر باید زمان و انرژی صرف شود تا تصمیمات درستی برای اجرای این کمپین گرفته شود؟

بهبود تصمیم‌گیری با استفاده از شبیه‌سازی

شبیه‌سازی یکی از تکنیک‌های مهم حل مسأله و تصمیم‌گیری است. در این فیلم بارها از این تکنیک برای بررسی قتل استفاده شد. امروزه با پیشرفت تکنولوژی حتی امکان شبیه‌سازی عواقب یک تصمیم توسط نرم‌افزار ووجود دارد اگرچه بهتر است با تمرین درخصوص عواقب تصمیمات خود بیشتر تامل کنیم.

نکات آموزنده رهبری و کار تیمی براساس آموخته‌هایی از فیلم ۱۲ مرد خشمگین

نحوه صحیح برخورد با تنش و پرخاشگری در کار تیمی

در طول فیلم بارها متوجه پرخاشگری افراد حاضر در جلسه بودیم. گاهی این درگیری‌ها حاصل فضای جلسه بود طوری که حاضرین احساس می‌کردند در دو جبهه متمایز در مقابل هم قرار گرفته‌اند و بدون توجه به هدف جلسه که تصمیم‌گیری در خصوص جان یک جوان ۱۸ ساله بود به مسابقه با هم می‌پرداختند. در این مواقع با گوشزد کردن اینکه موضوع شخصی نیست و یادآوری اهمیت هدف جلسه، مدیر جلسه سعی کرد تا روال مذاکرات را مدیریت کند.

نکته جالب دیگر استفاده از زبان بدن اعضای جلسه بود. ترجیح می‌دهم در این باره کمتر توضیح بدم تا با دقت بیشتری فیلم را تماشا کنید اما بلند شدن از پشت صندلی‌ها و پشت کردن به فردی که بی‌منطق بود و یا سکوت‌های معنی‌دار بسیار حائز اهمیت بود.

نظم و تمرکز دو عامل موثر در راهبرد جلسات

رهبر جلسه اگرچه کمتر میزان دیالوگ را در فیلم داشت دقیقاً مانند یک مربی حرفه‌ای با تعریف و تدوین قوانین جلسه، سعی کرد تا نظم و تمرکز جلسه را پایدار نگه دارد. اگر چه افراد می‌توانستند به دلخواه خود صندلی و جایگاه خود را تغییر دهند، از همان نخست به درخواست مدیر جلسه مجبور شدند به ترتیب بنشیند. فراموش نکنیم همین نکات کوچک است که باعث برقراری نظم در جلسه می‌شود.

وقفه‌های زمانی برای استراحت – در زمان استراحت جلسات چکار کنیم؟

در طول فیلم شاهد چند زمان استراحت بودیم. در زمان استراحت مذاکرات متوقف شده و افراد در هر بازه زمانی رفتار مختلفی را نشان دادند. در اولین زمان استراحت، افراد سعی داشتند با لابی کردن سعی کنند تا جلسه را کوتاه کنند و فردی که رای به بی‌گناهی مضنون می‌داد را قانع کنند اما در زمان استراحت دوم افراد از موضوع فاصله گرفتند و درباره موضوعات دیگری صحبت کردند. به نظر می‌رسید در زمان استراحت بهتر است از موضوع فاصله بگیریم و سعی کنیم همدلی و همسویی را بین طرفین مذاکره برقرار کنیم.

تعیین و تکرار هدف و دستور جلسه حتی اگر بر همگان شفاف است

درس دیگری که از این فیلم گفتم، تکرار و یادآوری هدف جلسه و تدوین دستور جلسه و باقی ماندن در چارچوب آن بود. حتی اگر موضوع کاملاً شفاف باشد بهتر است در جلسات طولانی این تکرار اتفاق بیفتد تا برخی افراد تمرکز خود را از دست ندهند و برخی دیگر مانند آنچه در فیلم دیدیم مشغول بازی یا مطالعه روزنامه نشوند.

نقش تعیین محدودیت‌های زمانی برای رسیدن به نتیجه در جلسات

تعیین محدودیت زمانی برای پیشرفت جلسه مهم است. جلسات باز نتایج باز دارند و معمولاً روال دستیابی به یک تصمیم در جلساتی که محدودیت زمانی ندارند کند است. رهبر جلسه با تعریف و تعیین این محدودیت‌های زمانی ضمن حفظ تمرکز اعضای جلسه روی موضوع، سعی داشت تا در یک فرآیند قدم به قدم و تدریجی به نتیجه برسد.

مهارت مذاکره، مهندسی متقاعدسازی

در این فیلم از روش‌های متقاعدسازی مختلفی استفاده شده است. این بخش را به زودی خواهم نوشت. اگر مطالعه ادامه این مطلب برای شما جذاب است، لطفاً وبلاگ من را دنبال کنید و برای اطلاع از بروزرسانی مطالب مشترک کانال تلگرام یا صفحه اینستاگرم من باشید:

سخن پایانی

فراموش نکنید برخی از مسائل را باید به دست زمان سپرد. مانند پنکه‌ای که اتصال برق آن با کلید لامپ یکی بود و با تاریک شدن هوا راه افتاد!

در پایان خاطرنشان می‌کنم این نوشته صرفاً برداشت شخصی یک دانش‌آموخته مدیریت حرفه‌ای کسب و کار DBA از تماشای فیلم دوازده مرد عصبانی است. خوشحال می‌شم اگر شما هم برداشت‌های خودتون رو از این فیلم با من به اشتراک بگذارید.

لینک‌های مرتبط: