متضادها همدیگر را جذب می کنند: یادداشتی بر فیلم دست نیافتنی ها (untouchables)

فیلم دست نیافتنی‌ها (untouchables)

محصول ۲۰۱۱ فرانسه

در اکثر پوسترهایی که از این فیلم منتشر شده، تصویر جوان سیاه‌پوستی دیده می شود که پشت سر مرد میانسال سفیدپوستی ایستاده و هر دو لبخند می زنند. در نگاه اول شاید موضوع تفاوت های نژادی و کلیشه تکراری «سفید پوست نجات دهنده» را به ذهن متبادر کند. اما این، موضوع فیلم نیست. دست نیافتنی‌ها، درباره شکل گیری رابطه‌ای است که در نهایت باعث تغییر نگاه هر دو شخصیت فیلم به جهان پیرامونشان می شود.

این فیلم اگرچه اقتباسی از یک داستان کاملا واقعی است اما نویسنده فراخور نیاز داستانی‌اش دست به تغییراتی در آن زده تا درام- کمدی متفاوتی را خلق کند. او، حقیقت‌های کوچک عالم واقع را چون هسته‌ای مرکزی قرار داده و جهان خیالی خودش را به دور آن طراحی و ترسیم کرده است.

دست نیافتنی‌ها، داستان مرد ثروتمند و خوش‌تیپی به نام فیلیپ است که سال‌ها قبل بخاطر حادثه سقوط با چتر و در اثر شدت آسیب وارد شده، از گردن به پایین فلج می‌شود. او برای ادامه زندگی نیاز به مراقبت‌های ویژه و پرستار مخصوص دارد. فیلیپ، مرد سیاهپوستی به نام دریس را استخدام می‌کند. تنها انگیزه دریس برای قبول این شغل، اخراج شدن و دریافت مستمری بیکاری است. طبق توافق، دریس به طور آزمایشی مدت کوتاهی مشغول به کار می‌شود تا در صورت رضایت طرفین، ادامه پیدا کند. فیلیپ تا قبل از آمدن دریس زندگی محدود، یکنواخت و کسل کننده‌ای داشت اما با حضور دریس، اتفاقات متفاوت و هیجان‌انگیزی را تجربه می‌کند و زندگی برایش شکل متفاوتی پیدا می.کند.

«تغییر» کانون اصلی هر داستانی است و در پیرنگ تغییر، قهرمان در نتیجه کنش‌هایش دچار تغییراتی می‌شود که دیگر قهرمان ابتدای داستان نیست. در فیلم دست نیافتنی‌ها، هر دو شخصیت دچار تغییر شدند. آنها هرکدام از نقطه ای در داستان وارد شدند و در نهایت از نقطه دیگری خارج شدند.

پیرنگ این فیلم متکی بر شخصیت‌ها است تا ماجراها. به همین جهت نویسنده تلاش کرده تا خواننده را به درک و شناخت نسبتا کاملی از شخصیت ها برساند. فیلیپ، سفیدپوست ثروتمند، مودب، ناتوان، دارای اعتماد بنفس پایین، قانون مدار، منظم و محتاطی است که در مقابل دریس قرار می گیرد؛ جوان سیاه‌پوست حاشیه نشین، کم ادب، تنومند، دارای اعتماد بنفس بالا، اهل جرم و کارهای خلاف، بی نظم و ماجراجو.

نویسنده این حجم از ویژگی‌های شخصیت‌ها را نه یکباره و کپسولی بلکه به واسطه موقعیت‌هایی که این دو در آن‌ها قرار می‌گیرند و انتخاب‌هایی که در نتیجه دو راهی‌ها و موانع پیش رویشان انجام می‌دهند، به داستان تزریق می‌کند.‌

فیلیپ که در ابتدای داستان مانع بزرگی برای دریس بود تا با گذشتن از سد او و امضا شدن فرم تقاضانامه کاری‌اش و ابطال زودهنگام آن، بتواند به مستمری بیکاری‌ برسد، به تدریج تبدیل به متحد خوبی برای دریس شد. نقاط قوت فیلیپ (ثروت، قدرت، اعتبار اجتماعی) نقاط ضعف دریس بود و بالعکس نقاط قوت دریس (اعتماد بنفس بالا، قوی و سالم بودن و ماجراجویی و قدرت ریسک کردن) نقاط ضعف فیلیپ بود. همین تفاوت در ضعف‌ها و نیازها باعث شد تا این دو شخصیت به خوبی و همچون قطعه‌های پازل کنار هم قرار بگیرند.‌

نویسنده در فیلم دست نیافتنی‌ها، بخشی از زندگی قهرمان داستان را به نمایش می‌گذارد که بیان کننده تغییر و حرکت او از یک وضعیت به وضعیتی دیگر است. این تغییر نه فقط در شخصیت‌های اصلی داستان (دریس و فیلیپ)، بلکه در سایر شخصیت های فرعی نیز مشهود است: مگالی، ایوان، الیسا (دختر فیلیپ)، مارسل (دوست پسر الیسا)، زن عمو و برادر ناتنی دریس. به گونه ای که پایان فیلم شروع جدیدی برای اکثر شخصیت‌ها به خصوص فیلیپ و دریس است.

(حتما نسخه فرانسوی فیلم رو ببینید)

پایان