نقش مدیر محصول در شرایط بحرانی

در بحران هایی مثل جنگ، تحریم، قطع اینترنت یا حتی بلایای طبیعی، نقش مدیر محصول فراتر از برنامه ریزی فیچرها یا تعامل با تیم فنی می ره. این جا، مسئله بقا، تداوم خدمت رسانی و حفظ تیم مطرحه. توی چنین شرایطی، مدیر محصول باید بتونه همزمان چند جبهه رو مدیریت کنه: نیاز کاربر، محدودیت های فنی، فشارهای تجاری و دغدغه های انسانی.

۱. حفظ تمرکز تیم روی اهداف حیاتی

در شرایط بحرانی، اعضای تیم ممکنه با ترس، اضطراب یا حتی موانع فیزیکی مثل قطعی اینترنت مواجه باشن. در چنین موقعیتی، نمی شه انتظار بهره وری کامل داشت. مدیر محصول باید با مهارت اولویت گذاری، فقط روی کارهایی تمرکز کنه که واقعا حیاتی ان.

چه کارهایی باید در اولویت باشن؟

  • لیست فیچرها و تسک ها رو بازبینی کنه

  • هر چیزی که جزو Nice to Have هست رو کنار بذاره

  • فقط موارد Must Have (مثل حفظ امنیت، رفع باگ های حیاتی یا قابلیت استفاده آفلاین) رو در دستور کار بذاره

مثال:

در یک اپلیکیشن مالی، وقتی زیرساخت به خطر افتاده، افزودن دسته بندی جدید مهم نیست؛ اما اطمینان از امنیت داده های کاربران اولویت داره.

۲. برقراری ارتباط شفاف با ذی نفعان

در بحران، عدم اطلاع رسانی درست ممکنه به گمانه زنی و کاهش اعتماد منجر بشه. تیم، مدیران، مشتری ها و حتی کاربران نهایی باید بدونن چه خبره.

چطور باید اطلاع رسانی کنه؟

  • در بازه های مشخص، حتی با حداقل اطلاعات، گزارش بده

  • اگر قطعی یا تاخیر در تحویل وجود داره، شفاف و بدون توجیه غیرواقعی اعلام کن

  • از کانال های امن و پایدار استفاده کن؛ اگه Slack و Email قطع شدن، پیام رسان های جایگزین داشته باشه

مثال:

«به دلیل ناپایداری شبکه، آپدیت نسخه جدید به تعویق افتاده. تیم فنی در حال آماده سازی نسخه سبک تر برای ارائه آفلاینه.»

۳. بازنگری در Roadmap

رویدادهای غیرمنتظره می تونن باعث بشن کل برنامه چندماهه محصول نامعتبر بشه. مدیر محصول باید بتونه بدون تعصب نسبت به برنامه قبلی، تصمیم های جدید بگیره.

چه تغییراتی لازمه اعمال بشه؟

  • اولویت ها رو با توجه به شرایط جدید تعیین کنه

  • بخش هایی از محصول که در کوتاه مدت تاثیر بالایی دارن، در اولویت توسعه قرار بگیرن

  • انعطاف پذیری تیم و کاهش وابستگی به افراد خاص لحاظ بشه

مثال:

اگر در بحران، تیم طراحی دچار اختلال شده، توسعه فیچرهایی که وابسته به طراحی جدید هستن متوقف و تمرکز روی بهینه سازی فیچرهای فعلی قرار می گیره.

۴. تمرکز روی تداوم کسب و کار (Business Continuity)

یک مدیر محصول حرفه ای باید نگاه استراتژیک داشته باشه. در دل بحران، مهم ترین هدف اینه که «خدمات متوقف نشن» حتی اگر با کیفیت پایین تر.

برای حفظ سرویس چه باید کرد؟

  • با تیم DevOps و Backend، سناریوهای قطع برق، حمله سایبری یا مهاجرت سرور رو بررسی کنه

  • سیستم باید در حداقل ظرفیت هم پایدار بمونه

  • داده ها و سرویس های مهم بکاپ داشته باشن

مثال:

در یک پلتفرم فروش آنلاین، ممکنه دسترسی به سرورهای اصلی در یک کشور خاص قطع بشه. در این حالت، باید نسخه پشتیبان سایت از طریق CDN و سرورهای جایگزین فعال بمونه تا کاربران بتونن حداقل عملیات حیاتی مثل دیدن سفارش ها یا پشتیبانی چت رو انجام بدن.

۵. تقویت حس معنا و هدف در تیم

در فضای جنگ، سانسور یا بحران اقتصادی، افراد ممکنه احساس بی معنایی بکنن. یک مدیر محصول، نقش مهمی در ایجاد حس هدف داری برای اعضای تیم داره.

چطور میشه انگیزه تیم رو حفظ کرد؟

  • جلسه های کوتاه انگیزشی برگزار کنه

  • تاکید کنه که کاری که انجام می دن واقعا برای کاربرها ارزشمنده

  • موفقیت های کوچک رو جشن بگیره

مثال:

فرض کن تیم داره روی فیچری کار میکنه که به صاحبخونه ها اجازه میده در زمان بحران (مثلاً وقتی ارتباطات قطع شده یا حمل ونقل سخت شده) راحت تر اقامتگاه خودشون رو برای امدادگران یا افراد بیپناه موقتاً در دسترس بذارن. این فیچر شاید از نظر تجاری اولویت اول نباشه، ولی میتونه تأثیر واقعی روی زندگی آدمها بذاره. مدیر محصول باید بتونه این ارزش انسانی رو برای تیم پررنگ کنه: «ما داریم بستری می سازیم که آدم ها بتونن توی سخت ترین شرایط، یک سقف امن پیدا کنن.»

۶. تصمیم گیری سریع اما حساب شده

در شرایط بحرانی، وقت زیاد برای فکر کردن نیست. ولی تصمیم شتاب زده هم دردسرساز می شه.

چطور تصمیم های درست و سریع بگیره؟

  • برای هر تصمیم، هزینه و ریسک رو سریع بسنج

  • به جای دنبال کردن فرآیند کامل PRD، از الگوهای تصمیم گیری سریع استفاده کن

  • با متخصص فنی یا طراحی به صورت مستقیم مشورت کن

مثال:

برای تغییر سیستم لاگین از رمز عبور به کد پیامک به دلیل اختلال اینترنت، با تیم فنی طی یک جلسه سریع feasibility رو بررسی کن و تصمیم نهایی رو بگیر.

در بحران ها، مدیر محصول نقش حیاتی در کنترل تنش ها، هدایت تیم و حفاظت از محصول داره. ممکنه نقشه راه بهم بریزه، منابع محدود بشن یا تیم آسیب ببینه؛ اما یک مدیر محصول خوب با انعطاف پذیری، تصمیم گیری هوشمند و ارتباط موثر، می تونه تیم رو از طوفان رد کنه. نه فقط برای بقا، بلکه برای ادامه دادن با معنا.

منبع این مقاله اینجاست.