فونت در وب، زیبایی و تجربه کاربری : قسمت سوم

رسیدیم به قسمت سوم این سری از مطالب در مورد وب فونت‌ها. تو این قسمت میخوام یکم تو بحث حرفه ای تر بشم تا بتونیم بازهم فونت مناسب رو برای وبسایت انتخاب کنیم.پس با من همراه باشید!

وزن فونت در وب

همونطور که در قسمت پیشین توضیح دادم، برای انتخاب فونت مناسب برای وبسایت و اپلیکیشن موبایل شما باید حداقل یک فونت 3 وزنی در نظر بگیرید. اما موضوع به همینجا ختم نمیشه چرا که در وب شما قادرید 9 وزن رو برای یک فونت در نظر بگیرید.تعداد وزن‌های بیشتر این انعطاف رو به طراح میده که علاوه بر عدم استفاده از فونت دیگر، متن های مختلف یک وبسایت رو بر اساس اهمیت و جلوه ظاهری، با وزن های مختلفی از یک فونت ترکیب کنه. مثلا تصور کنید در قسمت سلایدر از فونت اکسترا بولد و یا حتی سیاه استفاده بشه یا در مواردی مثل تاریخ پست از وزن لایت و خیلی لایت!

در کل استفاده از وزن های مختلف رو میشه در گروه بندی زیر خلاصه کرد:

• دسته اول: وزن‌های نازک و خیلی لایت و لایت
• دسته دوم: وزن‌های معمولی و مدیوم
• دسته سوم: وزن‌های تقریبا بولد و بولد
• دسته چهارم: وزن‌های خیلی بولد و سیاه

و در کل استفاده از اون ها رو میشه تو قسمت زیر خلاصه کرد:

• دسته اول -> متن‌های دارای اهمیت پایین از لحاظ بصری مثل توضیحات اضافی، پی نوشت ها، تاریخ پست‌ها و...
• دسته دوم -> متن‌های معمولی وبسایت و اپلیکیشن و مخصوصا متن‌هایی که تعداد کاراکتر های بالایی دارند و مخصوص مطالعه هستند (مثل متن پست ها، خبرها و ...)
• دسته سوم -> مناسب برای تیتر و عنوان (H1..H6) و قسمت‌های پر اهمیت در یک متن
• دسته چهارم -> مناسب برای جملات حداکثر 3 تا 4 کلمه ای برای استفاده در اسلایدر، جدا کردن بخش های وبسایت و ... (استفاده خیلی کم)

به همین دلیل بود که من استفاده از حداقل 3 وزن رو توصیه کردم تا حداقل در هر دسته، یک نماینده از وزن فونت رو داشته باشید.

شخصیت فونت

یکی از موارد دیگه ای که باید بهش توجه کنید شخصیت فونته. فونت‌ها هم دقیقا شخصیت خاص خودشون رو دارن. فونت های جدی، نرم، دوستانه و ... از جمله شخصیت هایی هست که میشه برای فونت‌ها ذکر کرد. اما این موضوع واقعا جای بحث داره. مثلا برای زبان انگلیسی فونت ها رو به دسته بندی هایی مثل سریف، سان سریف، دست نوشته و فانتزی تقسیم میکنند اما از نظر من وب فونت های ایرانی رو باید به این گونه دسته بندی کرد: تیز، نیمه گرد، گرد، دست خط و فانتزی. اینکه شخصیت وبسایت و برند شما به کدوم دسته بندی نزدیک تره رو باید خودتون تصمیم بگیرید. اما در کل میشه این خصوصیات رو به دسته بندی بالا مرتبط کرد:

• تیز: سنتی، خشک، محترم و با ثبات
• نیمه گرد: محترم و با ثبات اما امروزی
• گرد: ساده، صریح و دوستانه
• دست خط: شخصی و کودکانه
• فانتزی: با مزه و منحصر به فرد

همینطور میشه برای دسته بندی بالا رو برای کاربردهای زیر به کاربرد:

• تیز: چاپ مطبوعات،مجلات، انتشار اخبار رسمی و ...
• نیمه گرد: شرکت‌های بزرگ، استارت آپ‌ها، محیط‌های جدی اما امروزی و ...
• گرد: شبکه‌های اجتماعی، محیط‌های تعاملی، اپلیکیشن‌های استفاده شخصی، وبسایت‌های شخصی و ...
• دست خط: محیط‌های کودکانه و دارای صمیمیت، وبسایت‌های شخصی و...
• فانتزی: عموما برای القای حس شوخ طبعی و صمیمیت

مجوز در فونت ها

بحث مجوز‌ها(لایسنس) در حوزه فونت ها برای طراحان وب بحث تقریبا جدیدی هست. در ایران در حال حاضر سه نوع مجوز برای وب فونت ها و فونت های قابل استفاده در اپلیکیشن موبایل داریم:

• فونت های آزاد
• فونت های تجاری/عمومی
• فونت های تجاری/اختصاصی

در بحث فونت‌های آزاد شما نیاز به خرید فونت ندارید و سورس فونت در اختیارتون هست و میتونید به رایگان استفاده کنید و حتی در اون دست ببرید و تغییر بدید. در ایران فعلا آقای صابر راستی کردار عزیز در این حوزه مشغول به کاره و تا به امروز برای همه فونت‌های خودش آپدیت منتشر میکنه.فونت‌های این سازنده جدا از اینکه رایگان هستند، خیلی زیبا و اصولی ساخته شدند.(نام فونت استفاده شده در ویرگول وزیر هست که ساخته آقای صابر راستی کردار عزیزه)

در بحث فونت‌های تجاری اما شما قادر به تغییر فونت نیستید چرا که این فونت ها تحت اجازه نامه هستند و برای استفاده از فونت باید اون رو بخرید. فونت های تجاری/عمومی هزینه خرید بسیار پایینی دارند اما به صورت عمومی منتشر میشن و همه میتونن اون فونت رو بخرن.آقای مسلم ابراهیمی عزیز در این حوزه و از طریق وبسایت فونت ایران اقدام به فروش فونت‌های سطح بالای خودش به صورت عمومی کرده. در بحث فونت‌های تجاری/خصوصی هم افرادی مثل امید امامیان، رضا بختیاری فرد و... کار می‌کنند که البته برای شرکت و سازمان‌های خاص یک نوع فونت خاص طراحی میکنند و به صورت اختصاصی در ازای مبالغی در اختیار اون سازمان قرار میدن.

ادامه دارد...