باراک اوباما: چگونه می‌توان جنبش سیاه پوستان را به نقطه عطفی تاریخی تبدیل کرد؟

آیا محبوبیت باراک حسین اوباما، چهل و چهارمین رییس جمهور ایالات متحده آمریکا تنها به این خاطر است که اولین رییس جمهور سیاه‌پوست آمریکایی بود؟ یا به دلیل سیاست‌هایی است که در دوران فعالیت خود در کاخ سفید عملی نمود؟ بسیاری معتقدند که اوباما درصد زیادی از محبوبیت خود را مدیون سخنرانی‌های جذاب و پرمعنایش بود، و خصوصا پیام‌هایی که در روزهای دشوار پیش روی ملت آمریکا، با بیانی شیوا بار دیگر حس دلگرمی و امید را در دل‌های مردم زنده می‌کرد. نطق‌های معروف اوباما با اتمام دوران ریاست جمهوری‌اش و روی کار آمدن دولت ترامپ به پایان نرسید و اوباما، با دغدغه‌مندی بی‌نظیری نسبت به مسائل کشور و هم‌نوعانش، هنوز هم حرف‌های زیادی برای گفتن دارد. اکنون پس از یک اتفاق حساس در سال ۲۰۲۰، یعنی اوج گرفتن اعتراضات ضدنژادپرستانه آن هم در قلب یک همه‌گیری جهانی، اوباما بار دیگر نقطه‌نظر سیاسی خود را مطرح کرده است.
تیم تحریریه راهرو، ترجمه فارسی این مقاله باراک اوباما را در اختیار شما قرار داده است.

پیش درآمد:

چه شعاری بهتر از «نمی‌توانم نفس بکشم» می‌توانست حال این روزهای مردم آمریکا را توصیف کند؟ از یک سو درگیری مردم با همه‌گیری جهانی ویروس کرونا و از سوی دیگر نظاره قتل عمد یک شهروند سیاه‌پوست آمریکایی، مانند دو دست محکم بر دور گلوی مردم حلقه شده بود. اما کسی ساکت ننشست. میلیون‌ها معترض ماسک‌پوش به خیابان‌ها ریختند و بر علیه سیاست‌های نژادپرستانه، تبعیض نژادی، و ظلمی که بر اقلیت‌های سیاه‌پوست، نه فقط در این ماجرا بلکه در طی سده‌های گذشته رفته است، فریاد کشیدند و شعار دادند. طولی نکشید که بخشی از اعتراضات به خشونت کشیده شده و شاهد آتش‌سوزی‎ و تخریب اماکن عمومی بودیم. همین موضوع باعث دوباره مطرح شدن یک سوال مهم شد: آیا اعتراضات خیابانی فایده‌ای دارند؟ آیا با روش‌های خشونت‌آمیز می‌توانیم به دنبال پاسخ‌ها و راه‌حل‌های صلح‌طلبانه باشیم؟ باراک اوباما، رییس جمهور سابق آمریکا که از قلب ماجرا شاهد تبعیض‌ها و مشکلات مردم سیاه‌پوست بوده در این مطلب در مورد اعتراضات و در عین حال لزوم تبدیل آن به جریانی پایدار و صلح‌آمیز می‌نویسد. جریانی که با وصل شدن به قدرت‌های سیاسی موجود شاید بتواند در آینده نه چندان دور تبری به ریشه مشکل تبعیض نژادی بزند.

اکنون که میلیون‌ها نفر در سراسر کشور به خیابان‌ها ریخته و به نشانه اعتراض به قتل جورج فلوید و مسئله دیرینه عدالت تبعیضی و نابرابر، صدای خود را به گوش جهانیان رسانده‌اند، مردم زیادی به سراغ من آمده و از من می‌پرسند که چگونه می‌توانیم این جنبش و همبستگی را حفظ کرده و تغییری واقعی و همیشگی ایجاد کنیم.

در نهایت امر، طرح بهترین استراتژی‌ها برای زمانه‌ای که در آن زندگی می‌کنیم بر عهده نسل جدید فعالان سیاسی و اجتماعی خواهد بود. اما من معتقدم که می‌توانیم از تلاش‌ها و جنبش‌هایی که در گذشته اتفاق افتاده‌اند درس‌های خوب و ارزشمندی را به یاد بیاوریم.

ابتدا و قبل از هر چیزی، بدانیم که موج اعتراضاتی که در سراسر کشور به راه افتاده است نمایان‌گر خشم راستین، محق، و مشروعی است که پس از دهه‌ها شکست در اجرای اصلاحات اعمال پلیس و به‌طور کلی دستگاه عدالت کیفری در ایالات متحده آمریکا ایجاد شده است. اکثریت مطلق شرکت‌کنندگان در اعتراضات مردمی صلح‌جو، شجاع، مسئول و الهام‌بخش بوده‌اند. آنها شایسته احترام و حمایت ما هستند و نباید سرزنش شوند، مسئله‌ای که پلیس مناطق کمدن و فلینت به خوبی متوجه‌ آن شده‌اند.

از سوی دیگر، اقلیت جزئی از معترضین که این جنبش را، خواه از روی خشمی راستین و یا فرصت‌طلبی محض، به اشکال مختلفی به خشونت کشانده‌اند، دارند جان مردم بی‌گناه را به خطر می‌اندازند و محله‌هایی را تخریب می‌کنند که اغلبشان از کمبود امکانات رنج می‌برند. علاوه بر آن، جریانِ اعتراضات را از آرمان اصلی که دارد فاصله داده و به بیراهه می‌کشانند. امروز مصاحبه‌ای با زن سیاهپوستی را دیدم که با چشمانی گریان درباره تخریب و ویرانی تنها فروشگاه موادغذایی محله‌شان حرف می‌زد. اگر نگاهی به تاریخ بیندازیم خوب می‌دانیم که عملیات بازسازی ساختمان فروشگاه ممکن است سال‌ها طول بکشد. پس بیایید برای این همه خشونت دلیل‌تراشی نکنیم، توجیه‌اش نکنیم و سهمی در آن نداشته باشیم.

اگر می‌خواهیم که دستگاه عدالت کیفری ما، و به طور کلی جامعه آمریکا، با قوانین و قواعد اخلاقی‌تری کار کنند، این خود ما هستیم که باید الگویی از این قواعد اخلاقی باشیم.

دوما، از بعضی مردم شنیده‌ام که می‌گویند مشکل دیرینه تبعیض نژادی در دستگاه عدالت کیفری آمریکا ثابت می‌کند که تنها با اعتراض و اقدامات مستقیم است که می‌توانیم تغییراتی ایجاد کنیم و کارهایی از قبیل رای دادن یا شرکت در انتخابات و مراسم سیاسی کاملا بیهوده‌اند و وقتمان را تلف می‌کنند. من به شدت با این موضوع مخالفم.

هدف اصلی اعتراضات افزایش آگاهی مردم، انداختن ذره‌بینی بر روی بی‌عدالتی‌ها، و بر هم زدن آرامش افرادی است که بر مسند قدرت نشسته‌اند. در واقع، در طول تاریخ ایالات متحده آمریکا، شاهد آن بوده‌ایم که دستگاه سیاسی حکومت اغلب در مواجهه با اعتراضات و شورش‌های مردمی به اقلیت‌هایی که مورد تبعیض و کم‌توجهی قرار گرفته‌اند نیم نگاهی کرده و اندک توجهی نشان داده است. اما در نهایت، این آرمان‌ها را باید به قانون‌ها و اقدامات و اصلاحات سازمانی مشخص و به «دموکراسی» تبدیل کنیم و این عمل تنها زمانی محقق خواهد شد که مراجع و مسئولانی را برای دولت خود انتخاب کنیم که به خواسته‌ها و حقوق ما مشتاقانه پاسخ دهند.

همچنین، دانستن این نکته که کدام یک از سطوح حکومتی بیشترین تاثیر را بر دستگاه عدالت کیفری و قوانین پلیس دارند بسیار حائز اهمیت است. اکثر ما مردم وقتی به سیاست فکر می‌کنیم تنها ریاست جمهوری و دولت فدرال را مدنظر می‌گیریم. بله، ما باید بجنگیم تا مطمئن شویم که رییس جمهور، کنگره، وزارت دادگستری و قوه قضائیه‌ای خواهیم داشت که واقعا و به‌طور عملی این نقش فرساینده و آزاردهنده‌ای که نژادپرستی در جامعه ما دارد را به رسمیت بشناسند و اقدامات لازم را در برابر آن انجام دهند. اما سناتورهای انتخابی که واقعا در اصلاح اداره پلیس و دستگاه عدالت کیفری می‌توانند تاثیرگذار باشند تنها در سطوح منطقه‌ای و ایالتی فعالیت می‌کنند.

این شهردارها و نمایندگان شهرستان‌ها هستند که اغلب فرمانده‌های پلیس را انتخاب کرده و درباره توافق مذاکرات دسته‌جمعی اتحادیه‌های پلیس بحث و تبادل نظر می‌کنند. این دادستان‌های منطقه‌ای و ایالتی هستند که قادر به بازرسی و بررسی اتهامات افرادی که در سورفتار و یا اقدامات غیرقانونی پلیس نقش داشته‌اند تصمیم‌گیری می‌کنند.

تمامی این شغل‌ها با اخذ رای انتخاب می‌شوند. در بعضی مناطق، هیئت‌های بازبینی نیروی پلیس که قدرت نظارت بر اعمال و رفتار افسران پلیس را دارند نیز با اخذ رای انتخاب می‌شوند. متاسفانه میزان مشارکت مردم و به‌خصوص جوانان، در این انتخابات منطقه‌ای به طرز اسفباری پایین است و این موضوع عجیب و غیرقابل درک است. چرا که این دولت‌مردان تاثیر مستقیمی بر مسائل عدالت اجتماعی می‌گذارند و با این وجود، چنین افرادی تنها با سه، چهار هزار و یا حتی چند صد رای انتخاب می‌شوند.

بنابراین حرف آخر ما این است:

اگر بخواهیم تغییر واقعی و همیشگی ایجاد کنیم، لازم نیست بین اعتراض و سیاست یکی را انتخاب کنیم. ما باید انتخاب هر دوی آنها را در دست بگیریم. ما باید برای افزایش آگاهی بسیج شویم و همچنین باید اوضاع رأی‌گیری را ساماندهی کرده و رأی‌ بدهیم تا مطمئن شویم کاندیدایی را انتخاب می‌کنیم که به دنبال اصلاحات و تغییر است.

کلام پایانی

هرچقدر درخواست‌هایی که درباره اصلاح و بهبود عدالت کیفری و نیروی پلیس داریم دقیق‌تر و واضح‌تر باشند، برای کاندیداهای انتخابی بسیار سخت‌تر خواهد بود که با چرب زبانی و شعارهای دروغین، دین خود را ظاهرا به این آرمان ادا کرده و به محض اینکه معترضین به خانه‌هایشان بازگشتند آنها هم به کار همیشگی خود بپردازند. البته محتوای چنین برنامه اصلاحی برای جوامع مختلف متفاوت خواهد بود. ممکن است یک شهر بزرگ به نوع خاصی از اصلاحات نیاز داشته باشد و یک جامعه روستایی به نوع دیگری. در بعضی ادارات دولتی تغییرات کلان و گسترده و در بعضی دیگر اصلاحات جزئی لازم است. هر سازمان مجازی قانون باید سیاست‌های شفاف و دقیقی، از جمله یک هیئت مستقل برای بازرسی ادعای سورفتار و عملکرد نامناسب داشته باشد.

سازگار کردن اصلاحات هر جامعه با آن، مستلزم فعالان محلی و سازمان‌هایی است که تحقیقات مربوطه را انجام داده و درباره بهترین استراتژی‌ها به همشهریان خود آموزش دهند.

البته برای شروع از این گزارش و جعبه ابزار اجتماعی شروع کنید، این گزارش توسط کنفرانس رهبری حقوق بشر و شهروندان و با توجه به اعمال نیروی ضربت در نظام پلیس قرن بیست و یکم که من در زمان ریاست جمهوری تنظیم کرده بودم ایجاد شده است و اگر به انجام کارهای عملی تمایل دارید، ما در بنیاد اوباما سایتی را طراحی کرده‌ایم که شما را گروه‌بندی کرده و به منابع و سازمان‌های موثر و سودمندی متصل می‌کند که سال‌هاست برای این اهداف بزرگ در سطوح منطقه‌ای و کشوری به مبارزه مشغول‌اند.

درک می‌کنم که این چند ماه گذشته بسیار سخت و دلسرد‌کننده بوده‌اند، می‌فهمم که ترس، اندوه، بلاتکلیفی و دشواری همه‌گیری جهانی ویروس کرونا با یادآوری تلخ این موضوع که هنوز هم تبعیض و نابرابری بخش عظیمی از زندگی مردم آمریکا را تشکیل می‌دهند سخت‌تر بوده است.

اما در هفته‌های اخیر، تماشای فعالیت‌های تحسین‌برانگیز جوانان، از هر نژاد و مقامی، به من امید بخشیده است. اگر همچنان که به جلو حرکت می‌کنیم بتوانیم این خشم راستین خود را به اقداماتی صلح‌جویانه، دائمی، و موثر تبدیل کنیم، آنگاه همین لحظات به نقطه عطفی واقعی در سفر طولانی که ملت ما تا رسیدن به بهترین آرمان‌ها طی می‌کند خواهد بود.

پس بیایید دست به کار شویم.

این مقاله به صورت رایگان در اختیار شما قرار گرفته است. با مراجعه به صفحه اصلی انتشارات راهرو و خرید اشتراک ویژه می‌توانید از صدها مقاله‌ی اختصاصی که برای شما فراهم کرده‌ایم استفاده کنید.