سرگذشت ۱۰ ساله‌ی سینمای ایران

بسمه تعالی

سینما محلی برای ورود به دنیایی هیجان‌انگیزتر از دنیای واقعی است. خیلی از ما برای تفریح، استراحت و یا آشنا شدن با تنوعات دنیایی که در آن زندگی می‌کنیم سراغ فیلم‌های سینمایی می‌رویم. محبوبیت سینما بین مردم، باعث شده است که سینما به یکی از پررونق‌ترین صنایع در 100 سال اخیر تبدیل شود. به عنوان مثال در سال 2022 تعداد کارکنان صنعت سینمای آمریکا بیش از دو میلیون و دویست هزار نفر بوده است!

مردم هر کشور علاوه بر تماشای فیلم‌هایی که سالانه در دنیا مطرح می‌شوند، حساب خاصی روی فیلم‌های که در کشور خودشان و زبان خودشان تولید شده است باز می‌کنند. در نتیجه در هر کشور فیلم‌های سینمایی مشتری‌های زیادی دارند که حاضرند برای فیلم‌ دیدن پول زیاد خرج کنند و بخشی از وقت خود را صرف آن کنند. به این ترتیب حول سینما صنعتی شکل گرفته که بازیگران صنعت در آن تلاش می‌کنند برای کسب سود بیشتر مشتری‌های بیشتری به دست بیاورند. بر همین اساس با شناسایی وضع صنعت سینما در هر کشور می‌توان شناختی دربارۀ کیفیت فیلم‌های تولیدشده در آن کشور به دست آورد. علاوه بر این با شناخت فیلم‌هایی که در هر کشور به فروش بالایی می‌رسند، اطلاعاتی دربارۀ فرهنگ و سلایق مردم آن کشور هم به دست می‌آید.

وضعیت صنعت سینمای ایران چگونه است؟

بدون هیچ مقدمه‌ی خاصی دغدغه اصلی یک گزارش که من در گروه رستاک کار کردم این بود:

وضعیت سینمای ایران چگونه است؟ و چرا تا به حال گزارش تحقیقات بازار جدی از سینمای ایران کار نشده؟

از بین 906 فیلمی که از سال 1391 تا شهریور 1402 اکران شدند، چه ژانرهایی بین تماشاگران محبوبیت بیشتری داشتند؟ استقبال مردم از سینما در طول این مدت بیشتر یا کمتر شده است؟ آیا افزایش میزان فروش فیلم‌ها به معنای رشد صنعت سینماست؟ چه تعداد سینما در استان‌های مختلف وجود دارد؟ کرونا چه تاثیری در صنعت سینمای کشورمان داشته است؟ وضعیت سینمای ایران در جهان چگونه است؟ چه چشم‌اندازهایی برای موفقیت صنعت سینما در داخل و خارج از مرزهای کشور به وجود دارد؟ موفق‌ترین کارگردانان در طول این مدت چه کسانی بودند؟ چند کارگردان در طول این مدت فیلم ساخته‌اند و چه تعداد از این کارگردانان زن بوده است؟ چه شهرهایی از کشورمان پررونق‌ترین و کم‌رونق‌ترین سینماها را داشته‌اند؟ چند موسسۀ توزیع فیلم، دفتر تولید فیلم و آموزشگاه سینمایی در کشورمان فعالیت دارند؟ در چه موقعی از سال استقبال مردم از سینما بیشتر بوده ست؟ از فیلم‌های اکران‌شده چه سهمی به مخاطب کودک اختصاص داده شده است؟ فروش فیلم‌های گروه هنر و تجربه چه مقدار بوده است؟

برای شناخت عمیق‌ از صنعت سینما در ایران باید به چنین سوال‌هایی پاسخ دهیم. در گزارش «گزارشی جامع از سرگذشت ۱۰ ساله‌ی سینمای ایران؛ سیر تا پیاز سینمای ایران از تعداد صندلی‌ها تا پرفروش‌ترین ژانر»، قصد ما این است که از زوایای مختلف به صنعت سینمای ایران نگاهی بیندازیم. برای این کار اطلاعات مرتبط با چهار حوزۀ زیرساخت سینما، محتوای فیلم‌ها، مصرف فیلم‌ها و گردش مالی صنعت سینمای ایران گردآوری شده‌ است. این گزارش بر پایۀ داده‌ها و آمار و ارقام منتشرشده توسط معاونت توسعۀ فناوری و مطالعات سینمایی وابسته به وزارت ارشاد، سامانه مدیریت فروش و اکران سینما و اطلاعات منتشر شده از فیلم‌ها در سایت‌های فروش اینترنتی و خبرگزاری‌های معتبر تهیه شده است. جمع‌آوری داده‌ها و نتایجی که از آنها گرفته شده است توسط پژوهشگران رستاک صورت گرفته است.

برای شناخت وضعیت یک صنعت، آمار و ارقام دقیق و مقایسۀ روندهای افزایشی یا کاهشی در حوزه‌های مختلف آن ضروری است. بنابراین این گزارش با استفاده از مجموعه‌ای از نمودارها و آمار و ارقام قصد دارد بخش‌های مختلف صنعت سینمای ایران، رشدهایی که در آن اتفاق افتاده، ضعف‌هایی که در آن وجود دارد و چشم‌اندازهای نویدبخش آن را بشناسد. جدای از این موارد، در این گزارش برترین‌های سینمای ایران در حوزه‌های مختلف هم مورد اشاره قرار گرفته‌اند که برای عموم مردم می‌تواند جذاب باشد.

پیشنهاد می‌کنم این گزارش رو بخونید و به من و رستاک بازخورد بدید.

گزارش رو از اینجا می‌تونید دریافت کنید.

اگر به حوزه تحقیقات بازار و موضوعات مرتبط علاقه‌مند هستید، کانال‌های ارتباطی رستاک رو دنبال کنید.