هر آنلاینی استارتاپ نیست یا چرا دیرین‌دیرین 350 میلیارد نمی‌ارزد؟

• سروصدای اکوسیستم استارتاپی ایران در حال زیاد شدن است. و البته حاشیه هایش هم به همین نسبت بیشتر و بیشتر می شود. بعد از ماجرای اعلام ارزش اسنپ توسط شهرام شاهکار مدیر اجرایی این استارتاپ حالا مدیر مجموعه دیرین دیرین در بازدیدی که سورنا ستاری معاون علمی و فناوری رییس جمهور از دفتر آن ها داشته فضا را مناسب دیده و یک رقم درشت و جذاب به عنوان ارزش این مجموعه اعلام کرده است. 350 میلیارد تومان. همین عدد کافی بود تا باز یک بحث داغ شکل بگیرد که آیا دیرین دیرین کلهم اجمعین 350 میلیارد می ارزد یا نه.

• راستش من نمی خواهم بگویم دیرین دیرین اینقدر می ارزد یا نه. کار من هم این نیست، اینقدر بگویم که متخصصاان و کارشناسان این حوزه می گویند قیمت اعلام شده بیش از اندازه فضایی است. آن ها که در امر ارزش گذاری استارتاپ ها خبره هستند (در مورد اینکه دیرین دیرین استارتاپ هست یا نه توضیح خواهم داد) می گویند ارزش دیرین دیرین در یک حالت منصفانه یک دهم چیزی است که اعلام شده. متر و معیارهای ارزش گذاری در استارتاپ ها شاخص های دقیق و مشخصی دارد از جمله حجم تولید یا خدمات ان ها. خروجی کار دیرین دیرین هم انیمیشن های کوتاهی است که جلوی چشم همه قرار دارد و از این نظر آمار پنهانی وجود ندارد که کسی به آن دسترسی نداشته باشد. پس کار برای این کارشناسان راحت شده است که به یک ارزش نسبتا دقیقی از قیمت این مجموعه برسند. دیرین دیرینی ها البته می گویند ما می خواهیم در آینده آکادمی دیرین دیرین و همبرگر دیرین دیرین و عروسک های دیرین دیرین و کلی المان و محصول دیگر با لوگوی دیرین دیرین راه بیندازیم و همین هاست که در کنار انیمیشن های فعلی ارزش ما را چند صد میلیارد تومانی می کند. کارشناس های ارزش گذاری هم گفته اند چیزی را که هنوز ندارید نمی توانید بخشی از سرمایه و ارزش خود بدانید. اصلا از کجا معلوم که راه اندازی دیرین برگر کل مجموعه را زمین نزند؟!
• از بحث قیمت واقعی دیرین دیرین که بگذریم نکته جذاب تر این است که آیا دیرین دیرین استارتاپ است؟ تعریف ساده وخودمانی استارتاپ این است: کسب و کاری که امروز مثلا صد مشتری داشته باشد با ماهی 100 میلیون تومان درآمد و ماهی 30 میلیون تومان هزینه، و این قابلیت را هم داشته باشد که به راحتی مشتری هایش را به عدد هزار، درآمدش را به عدد یک میلیارد برساند و در عین حال هزینه اش ده برابر نشود. اینکه دیرین دیرین می تواند روزی دو انیمیشن تولید کند شاید نهایت حد و توان یک کسب و کار در چنین حوزه ای باشد و اتفاقا جای تبریک هم دارد، اما اینکه دیرین دیرین با فرض وجود تقاضا و مشتری بتواند روزی 100 انیمیشن تولید کند چیزی است که در حال حاضر همه سر آن شک دارند. به خصوص اگر شما بدانید که علی درخشی و محمدرضا علیمردانی که کارگردان و صداپیشه این انیمیشن ها هستند ظرفیت اینکه روزی صد انیمیشن را کارگردانی یا صداپیشگی کنند ندارند. از طرف دیگر ماهیت این کسب و کار اینقدر به وجود و حضور این هنرمندان گره خورده که تصور اینکه آدم های دیگری آن هم در مقیاس صد نفر و دویست نفر بتوانند جای آن ها را بگیرند کمی محال به نظر می رسد.
• نتیجه اینکه خبرهایی از این دست و اعداد و ارقامی که از این به بعد زیاد هم به گوشمان خواهد خورد بیشتر به یک دلیل خیلی مهم و البته تا حدودی خوشحاال کننده است. اینکه استارتاپها این روزها اینقدر گل کرده اند و اینقدر برخی از آن ها گردش مالی بالایی دارند که هر کسی یک سایت دارد یا حتی یک صفحه اینستاگرامی دوست دارد خودش را بچسباند به این فضا و بعد هم یک ارزش گذاری خودمانی انجام دهد و یک رقم شیرین میلیاردی اعلام کند. به نظر همانقدر که کلیت فضای استارتاپ ها را باید جدی گرفت و به آن امیدوار بود باید در مواجهه با این عدد و رقم هایی فضایی هم احتیاط کرد.

این یادداشت در روزنامه هفت‌صبح مورخ 7 خرداد 97 منتشر شده است.