چهرازی نشسته بر شاخه درخت زردآلو!

  • دوستی دارم عکاس. شیرازی است و عاشق فضاها و آدم‌های حاشیه‌ای. مستندنگاری که تیزبینی‌اش در انتخاب‌هایش نمایان است. گوش خوبی هم برای شنیدن دارد. موزیک‌ها و پادکست‌های منحصربه‌فردی را هر هفته برای من می‌فرستد. من که مثل بسیاری از هم‌نسل‌هایم دوره‌ای اختِ رادیو بوده‌ام با نوستالژی همان آخرشب‌های تابستان‌های کشدار نوجوانی، هدفون می‌گذارم و می‌شنوم آنچه را او دستچین کرده و فرستاده. دوستم چند کانال خوب شنیداری که ادمین‌های همشهری‌اش آنها را می‌گردانند به من معرفی کرده که فراتر از به اشتراک‌گذاری آهنگ‌های خاطره‌انگیز، تولید محتوای صوتی قابل‌اعتنایی دارند؛ تولید به معنای واقعی رادیویی‌اش؛ بسته‌ای کامل از تحقیق، جست‌وجو، موسیقی، گفتار، شعرخوانی و ... تولیداتی که بخشی از مصرف فرهنگی هفتگی من شده‌اند. محتوایی که معمولا در انبوه تکراری و از ریخت‌افتاده مطالب و فایل‌هایی که بی‌هیچ ساختار منسجمی روزانه به سوی من فوروارد می‌شوند، غنیمتی هستند که نمی‌شود نادیده‌شان گرفت و برایشان وقت نگذاشت. اسم یکی از این پادکست‌ها، ایروان بر شاخه درخت زردآلو بود؛ پرونده‌ای پروپیمان برای فرهنگ و هنر ارمنستان؛ کاری ساده و بی‌ادعا اما پرمغز‌ با اسمی که در ذهن می‌ماند؛ یک جُنگ صوتی که می‌شود آرشیوش کرد و بارها شنیدش.
  • یکی از تاثیرگذارترین، خاطره‌انگیزترین و ماندگارترین پادکست‌هایی که در تاریخ وب فارسی تولید شده، یک رادیوی اینترنتی به نام رادیو چهرازی است؛ مجموعه‌ای از 21 فایل صوتی کوتاه که در دوره‌ای که هنوز شبکه اجتماعی مفهومش تنه به اورکات می‌زد، گل کرد و ترجیع‌بند همدلی یک نسل شد. حرف‌ها و نشانه‌های مشترکی که در رسانه‌های رسمی مجالی و فضایی برای گفتنشان نبود در این 21 پادکست ماندگار وب فارسی خود را به بخشی از فرهنگ و حافظه ما چسباندند. پادکست‌هایی که این امید را دادند که محتوای شنیداری می‌تواند پایه‌گذار یک پلت‌فرم صوتی قدرتمند در ایران شود که چنین نشد البته. چهرازی تک‌ستاره‌ای بود که خاموش شد و ادامه نیافت‌ اما تلگرام و کانال‌های شنیداری‌اش کمی امیدوارمان کرده که شاید بشود چنین فضای شنیداری را داشت. البته به شرطی که بچسبیم به محتوا نه ابزار.
  • تجربه رادیو چهرازی به عنوان یکی از خاطره‌انگیزترین و پرمخاطب‌ترین محتواهای تاریخ وب فارسی، یک نکته‌ای ساده را گوشزد می‌کند. برای راه‌اندازی استارت‌آپ‌های مبتنی بر پادکست و رسیدن به یک فضای شنیداری قدرتمند، بیش از آنکه ابزار و پلت‌فرم‌های تولید و توزیع مهم باشد، محتواست که مخاطب را جذب می‌کند؛ به‌اندازه‌ای که ادا و افه‌های تکنیکی و تلاش برای طراحی و دردسترس‌پذیر کردن اپ‌ها و کانال‌ها و وب‌سایت‌های صوتی می‌شود اگر انرژی و وقت برای تولید محتوای قابل‌اعتنا گذاشته شود، نتیجه چیزی بسیار متفاوت از آنچه خواهد شد که الان با آن روبه‌روییم.