ادراک نگاه دیگری(Perspective-taking)

دیدگاه گیری یا Perspective-taking موضوع مهمی در نظریه ذهن(Theory of the Mind) به معنای توانایی دیدن و درک نگاه، ادراک، فکر و منظر «دیگری» است. وقتی انسان قادر باشد که از نگاه دیگری، ببیند، از نگرش دیگری ادراک کند و باتوجه به نگرش دیگری حرف بزند و یا بتواند از منظر دیگری سوژه ای را ببیند؛ یعنی واجد توانایی دیدگاه گیری است.
در دیدگاه گیری مفهومی، فرد فکرمقابل را ابتدا به خوبی درک می کند، به گونه ای که گاهی آدم حس می کند که اندیشه طرف مقابل را بهتر از خود او فهمیده و توضیح می دهد؛ و در توضیح فکردیگری، هیچگونه سوگیری و قضاوت مبتنی بر قالبهای ذهنی خویش، ندارد.
فهم اندیشه دیگری کافی نیست، گرچه امر لازم برای توانایی دیدگاه گیری است؛ بلکه فرد باید نظر دیگری را بدون سوگیری و بدون دخالت نظر خود در آن، توضیح دهد. به عبارت دیگر چنین فردی باید بتواند نظر و فکر دیگری را بدون هیجان توضیح دهد. هرگاه عنصر هیجان در توصیف یک پدیده وارد می شود، درک واقعی و یا توصیف عینی ازآن پدیده را دچار سوگیری می کند. به عبارت دیگر توصیف و توضیح نظر دیگران باید بدون هرگونه احساس وهیجان صورت بپذیرد تا دچار سوگیری شناختی و احساسی نشویم. براین اساس، توانایی دیدگاه گیری و درک نگاه و چشم انداز دیگران، یک هنر شناختی محسوب می شود که می تواند درارتباط فکری دیگران و نیز حل مساله کمک کننده باشد. لذا، توانایی دیدگاه گیری شرط اساسی برای تعاطی افکار و تبادل نظر بین افراد مظرح می شود. فکر و اندیشه ای را می توان نقد کرد که ابتدا بتوان آن را به خوبی درک کرد.
در بسیاری از گفتگوها، مناظره ها و حتی بحثهای مکتوب چون توان دیدگاه گیری وجود ندارد، افراد نظرات همدیگر را با هیجان می شنوند، با هیجان بیان می کنند و طبیعی است که سریعا دعوا و جدل اتفاق می افتد.
چرا تحمل حرفهای هم را نداریم؟ چون؛
۱. خوب گوش نمی کنیم،
۲. نظر دیگری را به خوبی فهم نمی کنیم،
۳. نظر دیگری را با هیجان و آمیخته با روحیه و فکر خودمان توضیح می دهیم و
۴. خودمان را جای دیگری نمی گذاریم.

پس چه کنیم؟
۱. برای دیگری ارزش و احترام قائل باشیم،
۲. به حرفهای دیگری خوب گوش کنیم. گوش کردن یک هنر است.
۳. نظر دیگران ابتدا خوب بفهمیم، گویی در حال یادگیری آن هستیم.
۵. نظر فهمیده شده را بدون هیجان و سوگیری توضیح دهیم.
۷. و آنگاه بدون هیجان آن را نقد کنیم.دیگری(Perspective-taking)

دیدگاه گیری یا Perspective-taking موضوع مهمی در نظریه ذهن(Theory of the Mind) به معنای توانایی دیدن و درک نگاه، ادراک، فکر و منظر «دیگری» است. وقتی انسان قادر باشد که از نگاه دیگری، ببیند، از نگرش دیگری ادراک کند و باتوجه به نگرش دیگری حرف بزند و یا بتواند از منظر دیگری سوژه ای را ببیند؛ یعنی واجد توانایی دیدگاه گیری است.
در دیدگاه گیری مفهومی، فرد فکرمقابل را ابتدا به خوبی درک می کند، به گونه ای که گاهی آدم حس می کند که اندیشه طرف مقابل را بهتر از خود او فهمیده و توضیح می دهد؛ و در توضیح فکردیگری، هیچگونه سوگیری و قضاوت مبتنی بر قالبهای ذهنی خویش، ندارد.
فهم اندیشه دیگری کافی نیست، گرچه امر لازم برای توانایی دیدگاه گیری است؛ بلکه فرد باید نظر دیگری را بدون سوگیری و بدون دخالت نظر خود در آن، توضیح دهد. به عبارت دیگر چنین فردی باید بتواند نظر و فکر دیگری را بدون هیجان توضیح دهد. هرگاه عنصر هیجان در توصیف یک پدیده وارد می شود، درک واقعی و یا توصیف عینی ازآن پدیده را دچار سوگیری می کند. به عبارت دیگر توصیف و توضیح نظر دیگران باید بدون هرگونه احساس وهیجان صورت بپذیرد تا دچار سوگیری شناختی و احساسی نشویم. براین اساس، توانایی دیدگاه گیری و درک نگاه و چشم انداز دیگران، یک هنر شناختی محسوب می شود که می تواند درارتباط فکری دیگران و نیز حل مساله کمک کننده باشد. لذا، توانایی دیدگاه گیری شرط اساسی برای تعاطی افکار و تبادل نظر بین افراد مظرح می شود. فکر و اندیشه ای را می توان نقد کرد که ابتدا بتوان آن را به خوبی درک کرد.
در بسیاری از گفتگوها، مناظره ها و حتی بحثهای مکتوب چون توان دیدگاه گیری وجود ندارد، افراد نظرات همدیگر را با هیجان می شنوند، با هیجان بیان می کنند و طبیعی است که سریعا دعوا و جدل اتفاق می افتد.
چرا تحمل حرفهای هم را نداریم؟ چون؛
۱. خوب گوش نمی کنیم،
۲. نظر دیگری را به خوبی فهم نمی کنیم،
۳. نظر دیگری را با هیجان و آمیخته با روحیه و فکر خودمان توضیح می دهیم و
۴. خودمان را جای دیگری نمی گذاریم.

پس چه کنیم؟
۱. برای دیگری ارزش و احترام قائل باشیم،
۲. به حرفهای دیگری خوب گوش کنیم. گوش کردن یک هنر است.
۳. نظر دیگران ابتدا خوب بفهمیم، گویی در حال یادگیری آن هستیم.
۵. نظر فهمیده شده را بدون هیجان و سوگیری توضیح دهیم.
۷. و آنگاه بدون هیجان آن را نقد کنیم.