تعصب شناختی یک دام رایج در تصمیم گیری!

قبل از دیدن اولین قوی سیاه مردم فکر میکردند قو فقط سفید است و سفید بودن یک ویژگی برای قو بود. با دیدن اولین قوی سیاه این تفکر و تعصب همیشگی شکسته شد.

قوی سیاه در حقیقت نماد اتفاقات و احتمالاتی است که پیش از وقوع قابل پیش‌بینی نیستند اما پس از وقوع محتمل به نظر می رسند.

این موضوع اهمیت شکنندگی دانش انسان را نشان می دهد. باوری که ممکن است با یک مشاهده کاملاً بی اعتبار شود. یکی از مواردی که در این موضوع باید به آن توجه شود تعصب شناختی (Cognitive bias) است.

سوگیری یا تعصب شناختی به الگوهای سیستماتیک انحراف از هنجار یا عقلانیت در قضاوت اشاره دارد که به موجب آن استنباط هایی درباره افراد و موقعیت های دیگر ممکن است به شکلی غیرمنطقی گرفته شود.

این سوگیری‌ها می‌تواند منجر به تحریف ادراکی، قضاوت نادرست، تفسیر غیرمنطقی یا چیزی شود که به طور کلی غیرمنطقی نامیده میشود.

سوگیری های شناختی اغلب نتیجه تلاش مغز برای ساده سازی پردازش اطلاعات و تصمیم گیری سریع است.

انواع مختلفی از سوگیری های شناختی وجود دارد که می تواند بر تصمیم گیری و ادراک تأثیر بگذارد.

برخی از مثال‌های رایج عبارتند از:

سوگیری تأیید، که در آن افراد به دنبال اطلاعاتی هستند که از باورهای موجود آنها پشتیبانی می‌کند و اطلاعاتی را که با آنها در تضاد است نادیده می‌گیرند.

سوگیری در دسترس بودن، که در آن افراد تصمیمات خود را بر اساس اطلاعات در دسترس به جای در نظر گرفتن تمام اطلاعات مربوطه قرار می دهند.

تعصب لنگر انداختن، که در آن افراد به شدت به اولین اطلاعاتی که در هنگام تصمیم گیری دریافت می کنند، تکیه می کنند.

سوگیری های شناختی می تواند تاثیر قابل توجهی بر تمام جنبه های زندگی از جمله روابط بین فردی، تصمیمات تجاری و سیاست های عمومی داشته باشد.

آگاهی از این سوگیری ها و تلاش فعالانه برای مقابله با آنها می تواند به افراد کمک کند تا تصمیمات منطقی و آگاهانه تری بگیرند.

استراتژی‌هایی وجود دارد که می تواند برای کاهش سوگیری ها شناختی مورد استفاده قرار گیرد، از جمله:

جست و جو فعالانه دیدگاه ها مختلف

وقت گذاشتن برای جمع آوری و ارزیابی تمام اطلاعات مرتبط

درگیر شدن در تفکر انتقادی و تأمل

افراد با آگاهی از سوگیری های شناختی و انجام اقداماتی برای رفع آنها، می توانند فرآیندهای تصمیم گیری خود را بهبود بخشند و از دام های رایجی که می تواند منجر به قضاوت های نادرست و استدلال نادرست شود، اجتناب کنند.

اگر میخواهید با سوگیری ها محقق در تحقیقات و پرسشنامه ها آشنا شوید اینجا کلیک کنید.