گردشگری سلامت - شروع ساده

تعریف یک خطی:

وقتی یک شخص برای دریافت خدمات پزشکی و سلامت به کشور دیگری سفر می کند.

چرا این کار انجام می شود؟

گردشگری سلامت معمولا دو هدف کلی دارد:

دریافت خدمات ارزان تر (قیمت مناسب)
دریافت خدمات پیشرفته تر (دانش یا تکنولوژی بالاتر)

مثلا از آمریکا به هند سفر می کنند چون قیمت جراحی ها بسیار ارزان تر است. و یا یک شیخ عرب از کویت به آلمان سفر می کند چون کیفیت خدمات پزشکی در آنجا بالاتر است.

چه انواعی دارد؟

گردشگری سلامت معادل کلمه ی Health Tourism است و به طور خلاصه 2 نوع مشخص دارد:

گردشگری پزشکی یا Medical Tourism : خدمات پزشکی ک عموما جراحی ها هستند مثل جراحی قلب، ارتوپدی، چشم پزشکی، جراحی بینی و ... (قیمت خدمت معمولا اندازه ای هست ک هزینه های سفر برایش توجیه داشته باشد، مثلا کسی برای سرماخوردگی به کشور دیگری سفر نمی کند چون هم هزینه خدمات پزشکی در مقابل سفر بسیار ناچیز است و توجیه ندارد و هم در کشور خودش دکتر برای سرماخوردگی پیدا می شود! )
گردشگری تندرستی یا Wellness Tourism : خدماتی مثل ماساژ و یا آب درمانی که برای تندرستی و ریلکس کردن و بعضی خاصیت های درمانی انجام می شوند.

کسب و کار گردشگری سلامت چه فرآیند هایی دارد؟

بازاریابی و جذب: معرفی خدمات و متقاعد کردن بیمار - مثلا از طریق سایت و سئو یا تبلیغات گوگل و یا حضور در کشور مبدا و تاسیس دفتر جذب بیمار و یا قرارداد با واسطه ها و ...
خدمات سفر و لجستیک: کلیه خدمات مرتبط به سفر بیمار از دریافت ویزا و بلیط تا رزرو هتل و ترنسفر فرودگاهی و ... - این خدمات د رواقع همگی مکمل خدمات اصلی یعنی درمان هستند
خدمات درمان و سلامت: مرکز ثقل گردشگری سلامت موضوع درمان و پزشکی است. محوریت این کار با بیمارستان ها و پزشکان است. هدف نهایی بیمار معالجه و دریافت خدمات پزشکی خوب است.

مجوز های گردشگری سلامت

برای فعالیت در این صنعت دریافت مجوز از وزارت گردشگری و وزارت بهداشت الزامی است. گردشگری سلامت با توجه به ماهیت میان رشته ای از نظر دریافت مجوز کمی پیچیده و بروکراتیک است عملا 5 بازیگر در این صنعت ادعای میدان داری می کنند و خود را برای رگولاتوری محق می دانند:

وزارت بهداشت
وزارت گردشگری
وزارت خارجه
سازمان نظام پزشکی
اتاق بازرگانی

این 5 نهاد در سال های گذشته تشکیل یک شورای راهبری برای اداره گردشگری سلامت را دادند ولی خروجی مشخصی از این همکاری حاصل نشده است و تا تاریخ نگارش این مقاله (تابستان 99) تکلیف مجوز گردشگری سلامت همچنان مشخص نیست.

استارتاپ های زیادی بدون درگیر شدن در این پروسه شروع به کار می کنند و در صورتی ک در مدل درآمدی موفق شدند کم کم وارد فرآیند های اخد مجوز می شوند.

چه کشور هایی در حال رقابت هستند؟

در دنیا کشور های زیادی با رویکرد های متفاوت مشغول کار هستند ولی به صورت مشخص در محدوده ی جغرافیایی ایران رقابت بین هند، ترکیه و ایران است. هرچند بازیگران جدید در حال شکل گیری هستند مانند دوبی و اردن. پیش تر مطلبی در ویرگول در همین موضوع منتشر شده است: اینجا

در سطح دنیا هم تایلند، مالزی، برزیل و چند کشور در شرق اروپا مثل مجارستان و چک فعالیت جدی برای گردشگری سلامت دارند. ضمنا کشورهای پیشرفته و تراز اول پزشکی مثل آلمان و آمریکا همواره مقصد بیماران پول دار هستند و خامه ی کیک گردشگری سلامت را از قبل تصاحب کرده اند!

چه شهر هایی در ایران پتانسل بالاتری دارند؟

دلایل مختلفی باعث رونق گردشگری سلامت در شهر های ایران شده است:

مشهد - حرم امام رضا و سفر شیعیان به خاطر زیارت + دریافت خدمات سلامت و زیبایی
تهران - پایتخت، تعدد پرواز و امکانات بیشتر از نظر بیمارستان و پزشک
شیراز - قطب پزشکی جنوب کشور و نزدیکی به کشورهای حاشیه خلیج فارس
تبریز و اردبیل - نزدیکی به مرز آذربایجان و زبان مشترک اذری
اهواز - نزدیکی به مرز زمینی شلمچه برای شهر بصره و اتباع عراق

بازیگران گردشگری سلامت چه کسانی هستند؟

این صنعت دو روی عرضه و تقاضا دارد. در سمت عرضه مهم ترین بازیگران بیمارستان ها و پزشک ها هستند. و در سمت تقاضا شرکت های تسهیلگر، آژانس های مسافرتی و واسطه ها فعالیت می کنند/.

جمع بندی این مطلب

در این پست، که اولین مطلب سیتوسا در ویرگول بود نیت داشتیم با ساده ترین ادبیات ممکن، گردشگری سلامت و مفاهیم اولیه ش رو توضیح دهیم. شاید برای بعضی از خواننده ها که در زمینه گردشگری سلامت فعالیت می کنند بعضی نکات دقیق نباشد و با تعاریف کلاسیک و کتابی توریسم درمانی متفاوت بوده باشد، این به دلیل ساده سازی و بیان روان مطلب بوده. در پست های بعدی به صورت تخصصی به موضوعات گردشگری سلامت میپردازیم.