این جایزۀ لعنتیِ برده‌دارانه

گفت‌وگوی استیو رُز با استیو مک‌کوئین دربارۀ تجربۀ سیاه‌پوستان در دنیای هنر

ترجمۀ: محمد ملاعباسی مرجع: The Guardian

فعالِ حقوق شهروندی، آل شارپتون، ماجرا را در این جمله خلاصه کرده است: «اسکار مثلِ کوه‌های راکی شده: هر چه بالاتر بروی، همه‌چیز سفید و سفیدتر می‌شود!» اسنوپ داگ گستاخانه‌تر گفته است: «گور پدر این جایزۀ لعنتیِ منسوخِ برده‌دارانه!» در واکنشی به این عکس‌العمل سیاسی، شارلت رمپلیگ، نامزدِ بهترین بازیگر زن گفته است که این نوع بازنمایی از آکادمیِ اسکار، «نژادپرستی علیهِ سفیدها است». استیو مک‌کوئین به‌عنوانِ تنها کارگردانِ سیاه‌پوستی که در طول تاریخِ اسکار، جایزۀ بهترین فیلم را برده، احساس مسئولیت کرده است که در این باره حرف بزند.

نمایی از فیلم «۱۲ سال بردگی» اثر استیو مک‌کوئین.
نمایی از فیلم «۱۲ سال بردگی» اثر استیو مک‌کوئین.

گاردین — استیو مک‌کوئین می‌گوید: «درست مثلِ اوضاعِ ام‌تی‌وی در دهۀ هشتاد است. باورتان می‌شود که در آن زمان در برنامه‌های ام‌تی‌وی عمدتاً هنرمندانِ سفیدپوست را نشان می‌دادند و بعد که ساعت از یازده شب می‌گذشت، برنامه‌هایی با حضور سیاه‌پوست‌ها پخش می‌شد؟ می‌توانید تصور کنید که این اتفاق امروز بیفتد؟ چیزی شبیه این دارد در فیلم‌های سینمایی رخ می‌دهد.»

مک‌کوئین فیلمی برای پخش ندارد و هنوز نمی‌تواند حرفی دربارۀ پروژه‌های بعدی‌اش با بی‌بی‌سی و اچ‌بی‌اُ بزند. در واقع، فقط دلش می‌خواهد دربارۀ مسئلۀ اسکار حرف بزند و این واقعیت که هیچ بازیگر سیاه‌پوستی در جایزۀ امسالِ آکادمی اسکار، حتی نامزد نیز نشده است و این البته دومین سال است. اسپایک لی گفته است که از شرکت در مراسم امسال خودداری خواهد کرد و بعد از آن با محکوم‌کردن‌ها، ناسزاها و هشتگِ «اسکار زیادی سفید است»، ماجرا تبدیل شد به بحرانی پیش‌بینی‌نشده برای برجسته‌ترین جایزۀ سینمایی جهان. فعالِ حقوق شهروندی، آل شارپتون ماجرا را در این جمله خلاصه کرده است: «اسکار مثلِ کوه‌های راکی شده: هر چه بالاتر بروی، همه‌چیز سفید و سفیدتر می‌شود!» اسنوپ داگ گستاخانه‌تر گفته است: «گور پدر این جایزۀ لعنتیِ منسوخِ برده‌دارانه.» به‌عنوانِ واکنشی به این عکس‌العمل سیاسی، شارلت رمپلیگ، نامزدِ بهترین بازیگر زن گفته است که این نوع بازنمایی از آکادمیِ اسکار، «نژادپرستی علیه سفیدها است». استیو مک‌کوئین به‌عنوانِ تنها کارگردانِ سیاه‌پوستی که در طول تاریخِ اسکار جایزۀ بهترین فیلم را برده است، احساس مسئولیت کرده است که در این باره حرف بزند.

«به‌شکل امیدوارکننده‌ای، وقتی مردم به این بیست سال گذشته نگاه می‌کنند، مثلِ این است که دارند آن کلیپِ دیوید باوئی در سال ۱۹۸۳ را می‌بینند.» مک‌کوئین به کلیپی اشاره می‌کند که بعد از مرگِ باوئی در فضای مجازی بسیار دست‌به‌دست چرخید. در این کلیپ، باوئی طی مصاحبه‌ای، به‌شکلِ محترمانه‌ انتقاد می‌کند که ام‌تی‌وی هنرمندانِ سیاه‌پوست را بد بازنمایی می‌کند و ادامه می‌دهد: «من حتی نمی‌خواهم بیست‌سال طول بکشد. من را ببخشید. من دلم می‌خواهد دوازده ماه دیگر که نگاهی به عقب می‌کنم، بگویم این نقطۀ عطفی بود و خدا را شکر که ما این وضع را اصلاح کردیم.»

این فضایی آشنا برای هنرمندان و فیلم‌سازان است. در سال ۲۰۱۳، وقتی «دوازده سال بردگی» داشت جایزه درو می‌کرد و در اوجِ توجه عمومی بود، گزارشگرِ هالیوود، در حول‌وحوشِ مراسم اسکار، میزگردی را با حضورِ مک‌کوئین و شش کارگردانِ دیگر برگزار کرد که همگی مرد و سفیدپوست بودند. در بینِ آنها الکساندر پین، جیسن ریتمن و بِنِت میلر، کارگردان «مانی‌بال» هم حضور داشتند. وضعِ خیلی دشواری بود. مخصوصاً وقتی که میزبانِ میزگرد با لحنِ آن کمدین، آلن پارتریج، پرسید: «همۀ شما مرد هستید، از بین شما فقط یک نفر جزء اقلیت‌ها است. استیو، این موقعیت چطور است؟» مک‌کوئین با حمله‌ای هیجانی به نبودِ تنوع در هالیوود عکس‌العمل نشان داد: «وضعِ شرم‌آوری است! اصلاً نمی‌شود باور کرد! مثلِ توهم است!» وقتی حرفش را تمام کرد، مصاحبه‌کننده پرسید: «هیچ‌کس نمی‌خواهد حرفی در این باره بزند؟» همه به‌شکل عجیبی مکث کردند. بعد ریتمن گفت: «من