سواد تصنعی

مرتباً به مطالبی در شبکه‌های اجتماعی نوک می‌زنیم و بعد آن‌ها را نشخوار می‌کنیم

نویسنده:کارل تارو گرینفلد ترجمۀ: نجمه رمضانی مرجع: nytimes

هر وقت هر کسی از هر چیزی سخن می‌گوید ما تظاهر می‌کنیم دربارۀ آن چیزی می‌دانیم. واقعاً دروغ محسوب نمی‌شود اگر در مهمانی، وقتی همکارانمان دربارۀ فیلم یا کتابی صحبت می‌کنند سرمان را بالا و پایین ببریم که یعنی من هم دربارۀ آن مطالعه کرده‌ام؛ احتمالاً همکارانمان هم دربارۀ آن فیلم یا کتاب فقط نظرات شخصی دیگر در شبکۀ اجتماعی را بازگو می‌کنند. کارل تارو گرینفلد، ژورنالیست ژاپنی، ادعا می‌کند ما به شکلی خطرناک به نوعی تقلید از دانایی نزدیک می‌شویم، دانایی‌ای که در واقع الگوی جدیدی از نادانی است.

کارل تارو گرینفلد، نیویورک‌تایمز — هر چند وقت یک بار همسرم از آخرین کتابی که در انجمن کتابشان می‌خوانند نام می‌برد و هر چه باشد فرقی نمی‌کند، چه آن را خوانده باشم یا نه، نظری دربارۀ آن اثر می‌دهم. راستی این نظرات بر چه پایه‌ای است؟ معمولاً حتی یک معرفی یا نوشته کوتاه هم دربارۀ این کتاب‌ها نخوانده‌ام اما به‌راحتی کلی دربارۀ آن‌ها فک می‌زنم. ظاهراً این خرده داده‌ها از این سو و آن سو، از آسمان آمده‌اند، یا واقع‌بینانه‌تر این است که بگویم از رسانه‌های اجتماعی متنوع سرچشمه گرفته‌اند.

ماجرای زد و خورد آن دو بازیگر در آسانسور چه بود؟ من فیلم دوربین امنیتی را تماشا نکردم، آخر خیلی وقت می‌گرفت، اما آن قدر گفت‌وگوها را مرور کرده‌ام که بدانم ماجرا چی بود. آیا پاپ فرانسیس کشیشی پست‌مدرن است؟ هیچ وقت هیچ کدام از سخنرانی‌هایش را کامل گوش نداده‌ام اما به خیلی از فیلم‌های توئیتری او نگاهی انداخته‌ام و حالا می‌توانم بگویم که جایگاهش در موضوع نابرابری و عدالت اجتماعی به طور چشمگیری رو به پیشرفت است.

هیچ وقت نمی‌توانستم به این راحتی وانمود کنم که خیلی می‌دانم، بدون اینکه واقعاً چیزی بدانم. ما مرتباً به مطالبی در فیس‌بوک، توئیتر یا ایمیل‌های خبری نوک می‌زنیم و بعد آن‌ها را نشخوار می‌کنیم. به جای تماشای فیلم‌ها، مسابقات ورزشی، مراسم اُسکار و یا مناظره‌های انتخاباتی، می‌توانید به‌راحتی توئیت لحظه به لحظۀ دیگران از آن را تماشا کنید یا اصلاً روز بعد خلاصه‌اش را بخوانید. مطالبی که بیشتر رویشان کلیک شود، معیارهای فرهنگی ما را تعیین می‌کنند.

«ایی. ‌دی هرش جونیور» در سال ۱۹۸۷ در کتابِ سواد فرهنگی: آنچه هر آمریکایی باید بداند، فهرست ۵۰۰۰ مفهوم و نام اصلی را آورده است که افراد تحصیل‌کرده باید با آن‌ها آشنا باشند. (یا دست کم این چیزی است که فکر می‌کنم نوشته باشد، چون در واقع خودم این کتاب را نخوانده‌ام.) کتاب هرش در کنار اثر هم‌عصرش، بسته‌شدن ذهن آمریکایی، نوشتۀ آلن بلوم، به این نکته اشاره دارند که