چرا ایمان در حال زوال است؟

بررسی کتاب «جهل مقدس» نوشتۀ اولیویه روآ

آلن وولف

ترجمۀ: علی تدین‌راد

مرجع: NYTimes

به عقیده روآ، اگر دین در جهان مدرن در حال زوال است، فرهنگ هم با همین روند مواجه است. از یک‌طرف با چندفرهنگ‌گرایی روبه‌روئیم: بزرگداشتِ تنوع، تا حدی که همۀ فرهنگ‌ها، با نگاه و احساسی یکنواخت، منحل و بی‌مصرف می‌شوند. از این مهمتر، جهانی‌سازی را داریم که ایمانِ واقعیِ جهان امروز است، و همه سنت‌های محلی را زیر یوغ قواعد بازار کشیده است. زیر نفوذ این دو، چه‌بسا دین تمام پیوستگی‌هایش را با فرهنگی که محمل آن بوده است از دست بدهد. جاکارتا، پایتخت پرجمعیت‌ترین کشور مسلمان جهان، هشت‌هزار کیلومتر دورتر از شهر مقدسِ مکه است، و در عین حال، خود مکه هم بیشترِ ویژگی‌های فرهنگ عربی خود را از دست داده است.

تخمین زمان مطالعه : ۸ دقيقه

آلن وولف، نیویورک‌تایمز — هر سال زمستان، فاکس نیوز برای برانگیختن خشم مردم در سراسر کشور، نشانه‌هایی از یک جنگ دربارۀ کریسمس را افشا می‌کند. یک‌نفر از توی استودیو اعلان می‌کند که اومانیست‌های سکولارِ بی‌دین و سنت‌ستیز، از ما می‌خواهند بگوییم «تعطیلات۱مبارک»؛ یا به همان ‌اندازه به جشنِ زمستانیِ آفریقایی-آمریکایی‌ها (کوانزا) هم احترام بگذاریم. اما کریسمس چنانچه اسمش نشان می‌دهد به مسیح بر‌می‌گردد. این دشمنان مسیحیت هیچ‌وقت دست از سر ما برنمی‌دارند. حتی بابانوئل هم برایشان قداستی ندارد.

در واقع همانطور که جامعه‌شناس خوش‌فکر فرانسوی، اولیویه روآ، در جهل مقدس اشاره می‌کند، این مدافعان کریسمس هستند که به سنت‌ها و آموزه‌هایشان وفادار نیستند. به خاطر اینکه هیچ شام کریسمسی در کتاب مقدس نیامده، پیوریتن‌های آمریکایی که سرسختانه به گفته‌های متن مقدس مقیدند، هیچگاه به انتظار نیکلاس قدیس۲ کنار آتش ننشسته‌اند؛ در واقع آنها خیلی راحت کریسمس را در ماساچوست قدغن کرده‌اند.

جشن میلاد حضرت عیسی مسیح، به شکلی که ما امروز برگزار می‌کنیم، بیشتر از توماس آکویناس، وامدارِ چارلز دیکنز است. تعطیلات بزرگ سالانۀ ما همانطور که روآ می‌گوید، بیشتر یک‌جور «برساختۀ فرهنگی» است تا مراسمی فرقه‌ای؛ و همین نکته روشن می‌کند چرا مسلمانان بوقلمونِ ذبحِ شرعی‌شده می‌خرند و یهودی‌ها جشن هانوکا۳ را به مناسبتی برای هدیه‌دادن بدل کرده‌اند. مدافعان و طرفداران کریسمس با این باور غلط که