آنچه درباره کیوریتینگ نمی‌دانید!

هنر در گذر زمان درزمینهٔ‌های مشخص سیاسی، اجتماعی و اقتصادی خاصی ظهور و بروز پیدا می‌کند. هنر مثل هر پدیده دیگری وابسته به زمان و مکانی است که در آن مجال ظهور پیدا کرده است و به تبع آن افرادی در مراحل مختلف آن از خلق تا نمایش دخیل هستند. گاه پادشاهان و گاه صاحبان قدرت‌های مذهبی همچون پاپ‌ها و کلیسا در مراحل مختلف آن نقش داشته‌اند. از قرن هجدهم به بعد با پیدایش مدرنیسم و ایجاد موزه‌ها و مؤسسات عمومی هنر، نوع جدیدی از فضاهای نمایش به هنرمندان اختصاص یافت که این عرصه به‌تدریج با ظهور گالری‌های خصوصی در سده بیستم، فضایی نو را در عرصه نمایش آثار هنری تاریخی و معاصر به وجود آورد، عرصه‌ای که راه را برای ظهور فردی به نام کیوریتور باز کرد.

نمایشگاه گردان، نمایشگاه بان، مجموعه‌ساز، برگزارکننده هنری و … همه معادل‌هایی هستند که امروزه برای واژه انگلیسی کیوریتور یا curator به کار می‌روند. کیورتیور یا نمایشگاه گردان، فردی است که از الف یا یای برگزاری یک نمایشگاه هنری را به عهده دارد. این وظایف را می‌توان طبق گفته‌های هانس اولریش اوبریست در کتاب شیوه‌های هنرگردانی به چهار دسته مشخص تقسیم کرد که شامل حفاظت و نگهداری از آثار و میراث هنری، گزینش و انتخاب، داشتن طرز فکر و رویه‌ای مشخص نسبت به تاریخ هنر و فلسه‌های رایج هنری و دست آخر اَعمال اجرایی شامل نصب، حمل، تنظیم و اطلاع‌رسانی درباره آثار منتخب تقسیم کرد.

ریشه کیوریتور از واژه curare به معنای محافظت و نگهداری کننده آمده است. در رم باستان Curatore خادمِ شهری بود که وظایفی پیش‌پاافتاده اما مهم و ضروری مثل نظارت بر تأسیسات عمومی، گرمابه و فاضلاب را بر عهده داشت. در قرون‌وسطی که بُعد متافیزیکی انسان مورد تأکید قرار گرفت، Curatus در اصل کشیشی بود که از روح انسان مراقبت می‌کرد. به‌تدریج و باگذشت زمان در سده هجدهم میلادی این کلمه برای افرادی مورداستفاده قرار می‌گرفت که از آثار هنری مراقبت می‌کردند. در زمانه معاصر این واژه از اهمیت خاصی برخوردار شده است و رشته‌های دانشگاهی متعددی در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری در اروپا، آمریکا و سایر کشورها برای آن در نظر گرفته شد و به نظر می‌رسد، روزبه‌روز بازار و تقاضا برای این رشته و کار در این حوزه در حال گسترش است.

اگر به این بحث علاقه‌مند هستید ادامه را می‌توانید اینجا دنبال کنید.